T. C. FIRAT ÜNİVERSİTESi FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ ALACAKAYA (GULEMAN, ELAZIĞ) Cr YATAKLARI VE KOÇALİ (ADIYAMAN) Cu CEVHERLEŞMELERİ YAKININDA DERE KUMU JEOKİMYASI YÜKSEK LİSANS TEZİ Adile POLAT Anabilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Programı: Maden Yatakları Danışman: Doç. Dr. Leyla KALENDER OCAK-2014 T.C FIRAT ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ALACAKAYA (GULEMAN, ELAZIĞ) Cr YATAKLARI VE KOÇALİ (ADIYAMAN) Cu CEVHERLEŞMELERİ YAKININDA DERE KUMU JEOKİMYASI YÜKSEK LİSANS TEZİ Adile POLAT (092116108) Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 13 Ocak 2012 Tezin Savunulduğu Tarih : 31 Ocak 2014 Tez Danışmanı : Doç. Dr. Leyla KALENDER (F.Ü) Diğer Jüri Üyeleri : Doç. Dr. Filiz KAR (F.Ü) Yrd. Doç. Dr. Muharrem AKGÜL (F.Ü) OCAK-2014 II ÖNSÖZ “Alacakaya(Guleman, Elazığ) Cr Yatakları ve Koçali(Adıyaman) Cu Cevherleşmeleri Yakınında Dere Kumu Jeokimyası” konulu bu çalışma Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde 2009-2013 tarihleri arasında yüksek lisans çalışması olarak hazırlanmıştır. Bu çalışma, Fırat Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Porejesi (FÜBAP) tarafından MF.11.41 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir. Araştırmayı maddi açıdan destekleyen Fırat Üniversitesi Rektörlüğü’ne ve Fırat Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi (FÜBAP)’ne teşekkür ederim. Tez hazırlanması ve tezin tamamlanmasına kadar her aşamasında araştırmalarımı yönlendiren, çalışmalarımda destek olan ve bilimsel yardımlarını esirgemeyen danışmanım Sayın Doç. Dr. Leyla KALENDER'e şükranlarımı sunarım. Çalışmalarım sırasında yardımlarını esirgemeyen MTA Malatya Bölge Müdürü Jeo. Yük. Müh. Yunus Ay’a, A.P.K. Baş Mühendisi Dr. Bayram TÜRKYILMAZ’a, Jeoloji Etütler Baş Mühendisi Jeo. Yük. Müh. Nail YILDIRIM'a, Jeo. Yük. Müh. Meral YILDIRIM ve Jeo. Yük. Müh. Mahmut EROĞLU’na teşekkür ederim. Ayrıca tüm çalışmalarım sırasında manevi desteklerini gördüğüm annem Asiye POLAT ve aileme içtenlikle teşekkürlerimi sunarım. Adile POLAT ELAZIĞ – 2014 III İÇİNDEKİLER Sayfa No ÖNSÖZ ............................................................................................................................... .....III İÇİNDEKİLER .................................................................................................................. .....IV ÖZET .................................................................................................................................. ..VII SUMMARY ........................................................................................................................ .....IX ŞEKİLLER LİSTESİ ........................................................................................................ …..X TABLOLAR LİSTESİ ...................................................................................................... .....XI 1. GİRİŞ .............................................................................................................................. ...….1 1.1.Çalışmanın Konusu .............................................................................................................. 1 1.2.Çalışmanın Yöntem ve Teknikleri ...................................................................................... .1 2. ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR ............................................................................................ ……2 3. COĞRAFİK DURUM ................................................................................................... .….9 4. GENEL JEOLOJİ ......................................................................................................... …..12 4.1.Bölgesel Jeoloji .................................................................................................................. 12 4.2.Koçali Havşa Deresi Jeolojisi ............................................................................................ 12 4.2.1. Allokton Seri (Çekim kaymaları) ................................................................................ 14 4.2.1.1. Koçali Karmaşığı (Üst Jura- Alt Kretase) ................................................................... 14 4.2.1.1.1. Tanım ....................................................................................................................... 14 4.2.1.1.2. Dağılım ve Konum ................................................................................................... 14 4.2.1.1.3. Litoloji ...................................................................................................................... 14 4.2.1.1.4. Yaş ............................................................................................................................ 15 4.2.1.1.5. Oluşum Ortamı ......................................................................................................... 15 4.2.2. Otokton Birimler .......................................................................................................... 16 4.2.2.1.Terbüzek Formasyonu .................................................................................................. 16 4.2.2.1.1.Tanım ........................................................................................................................ 16 4.2.2.1.2.Dağılım ve Konum .................................................................................................... 16 4.2.2.1.3.Litoloji ....................................................................................................................... 16 4.2.2.1.4.Yaş ............................................................................................................................. 16 4.2.2.1.5. Oluşum Ortamı ......................................................................................................... 17 IV 4.2.2.2.Besni Formasyonu ........................................................................................................ 17 4.2.2.2.1.Tanım ........................................................................................................................ 17 4.2.2.2.2.Dağılım ve Konum .................................................................................................... 17 4.2.2.2.3. Litoloji ...................................................................................................................... 17 4.2.2.2.4.Yaş ............................................................................................................................. 17 4.2.2.2.5.Oluşum Ortamı .......................................................................................................... 18 4.2.2.3.Germav Formasyonu .................................................................................................... 18 4.2.2.3.1.Tanım ........................................................................................................................ 18 4.2.2.3.2.Dağılım ve Konum .................................................................................................... 18 4.2.2.3.3.Litoloji ....................................................................................................................... 18 4.2.2.3.4.Yaş ............................................................................................................................. 18 4.2.2.3.5.Oluşum Ortamı .......................................................................................................... 18 4.2.2.4.Gercüş Formasyonu ...................................................................................................... 19 4.2.2.4.1.Tanım ........................................................................................................................ 19 4.2.2.4.2.Dağılım Konum ......................................................................................................... 19 4.2.2.4.3.Litoloji ....................................................................................................................... 19 4.2.2.4.4.Yaş ............................................................................................................................. 19 4.2.2.4.5.Oluşum Ortamı .......................................................................................................... 19 4.2.2.5.Midyat Grubu (Hoya Formasyonu) .............................................................................. 20 4.2.2.5.1.Tanım ........................................................................................................................ 20 4.2.2.5.2.Dağılım ve Konum .................................................................................................... 20 4.2.2.5.3.Litoloji ....................................................................................................................... 20 4.2.2.5.4.Yaş ............................................................................................................................. 20 4.2.2.5.5.Oluşum Ortamı .......................................................................................................... 21 4.2.2.6.Gölbaşı Formasyonu .................................................................................................... 21 4.2.2.6.1.Tanım ........................................................................................................................ 21 4.2.2.6.2.Dağılım ve Konumu .................................................................................................. 21 4.2.2.6.3.Litoloji ....................................................................................................................... 21 V 4.2.2.6.4.Yaş ............................................................................................................................