TR21 TRAKYA BÖLGE PLANI Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 2010 TR21 TRAKYA BÖLGE PLANI 2010-2013 1 Trakya Kalkınma Ajansı Merkez ve Tekirdağ Yatırım Destek Ofisi İskele Cad. No:12 59100 Tekirdağ Tel: 0282 263 37 37 Faks: 0282 263 10 03 Web: www.trakyaka.org.tr e-posta: [email protected] Edirne Yatırım Destek Ofisi I. Murat Mah. Talatpaşa Cad. No:80 Ticaret ve Sanayi Odası Binası Kat:3 Edirne Tel/Faks: 0284 225 10 03 Kırklareli Yatırım Destek Ofisi Karakaş Mah. Zincirlikuyu Cad. Ferah Apt. No:60 Zemin Kat Kırklareli Tel: 0288 214 25 25 Faks: 0288 214 70 80 Edirne’de Öğretmen Okulu’nda bir dersi dinlerken 24 Aralık 1930 isteataturk.com arşivinden. TR21 TRAKYA BÖLGE PLANI 2010-2013 Cumhuriyetimizin 100. ku- ruluş yılında TR21 Trakya Bölgesinin sürdürülebilir bir şekilde kalkınan, doğal ve kültürel varlıklarını kaybet- meksizin değere çeviren ve rekabetçi ekonomisiyle ta- nınan bir bölge olması, uzun vadeli bakışımızın temel odağını oluşturmaktadır. Bu vizyona ulaşmak amacıyla, ilk birkaç yıllık süreç içinde uygulanacak iktisadi, sos- yal, kültürel ve çevresel po- litikaların genel çerçevesini ise TR21 Trakya Bölge Planı (2010-2013) çizmektedir. 4 TR21 TRAKYA BÖLGE PLANI 2010-2013 Sunuş Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yılında TR21 Trakya adımlar atılacaktır: Bölgesinin sürdürülebilir bir şekilde kalkınan, doğal ve kültürel varlıklarını kaybetmeksizin değere çeviren -Ekonominin çevre dostu, rekabetçi ve teknoloji ka- ve rekabetçi ekonomisiyle tanınan bir bölge olması, pasitesi yüksek sektörler lehine dönüştürülmesine uzun vadeli bakışımızın temel odağını oluşturmak- paralel olarak markalaşma, inovasyon ve Ar-Ge alt- tadır. Bu vizyona ulaşmak amacıyla, ilk birkaç yıllık yapısının geliştirilerek rekabet gücünün arttırılması, süreç içinde uygulanacak iktisadi, sosyal, kültürel ve çevresel politikaların genel çerçevesini ise TR21 Trak- -Bölgemizin coğrafi konumu dolayısı ile sahip olduğu ya Bölge Planı (2010-2013) çizmektedir. avantajlardan daha etkin yararlanması ve mekânsal planlama yaklaşımı ile altyapısının geliştirilerek eko- TR21 Trakya Bölgesinde bölge planı hazırlık çalışma- nomik ve sosyal bir cazibe merkezi haline getirilmesi, ları, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun ilgili maddesi çer- çevesinde, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının -Çevre kirliliğinin azaltılarak kontrol altına alınması uygun görmesi üzerine Trakya Kalkınma Ajansı tara- yönünde çevresel sürdürülebilirliğin ve enerji verim- fından koordine edilmiştir. Söz konusu Plan, Müste- liliğinin sağlanması, şarlıkça onaylanarak yürürlüğe girmiştir. -Toplumun tüm kesimlerinin eğitim, sağlık, sosyal TR21 Trakya Bölge Planı, Edirne, Kırklareli ve Tekir- hizmetler gibi temel hizmetlerden etkin bir şekilde ya- dağ illerini kapsayan bölgenin vizyonu ve bu vizyona rarlanmasının sağlanması ile birlikte gelir dağılımının ulaşma yönünde ilk aşamada temel alacağı kalkınma iyileştirilerek, refah düzeyinin yükseltilmesi ve sosyal stratejilerini ve önceliklerini ortaya koymaktadır. Bu dayanışmanın geliştirilmesi. ilk bölge planlama dönemi, görece kısa vadeli olup ta- kip eden planlama dönemleri için önemli bir tecrübe Bu kapsamda, bölgesel kalkınmada kılavuz işlevi gö- edinme süreci niteliği taşıyacaktır. Bu çerçevede, ilk recek olan TR21 Trakya Bölge Planı’nın temel gayesi, bölge planı döneminde aşağıda sıralanan alanlarda Bölge kaynaklarının kalkınmaya ve refah düzeyinin TR21 TRAKYA BÖLGE PLANI 2010-2013 5 arttırılmasına hizmet etmesidir. Bir başka deyişle, Plan ile TR21 Trakya Bölgesinin geleceğinin nasıl şekilleneceğine dair ta- savvur ortaya konmaktadır. Zira Planda, Bölgenin her kesiminden yerel aktörlerin görüşleri doğrultusunda ihtiyaçların tes- piti ve bunlara yönelik çözümlerin gelişti- rilmesi ön planda tutulmuştur. Amaç, ih- tiyaçların yerel kaynaklarla, Bölgeye özgü yerel çözüm teknikleri kullanılarak karşı- lanması ve sürdürülebilir bir kalkınmanın sağlanmasıdır. Bölgede kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak, yerel potansiyeli harekete geçirmek, kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasın- daki işbirliğini ve ortak çalışma kültürü- nü geliştirmek amacıyla kurulan Trakya Kalkınma Ajansı, Planın hazırlanmasında katılımcılık yaklaşımını esas almıştır. Bu doğrultuda, hazırlık aşamasında katkıla- rını esirgemeyen tüm toplumsal kesim- lerin Planın tanınması, benimsenmesi ve uygulanması süreçlerinde de aktif olarak rol ve sorumluluk almaları ortak temen- nimizdir. Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan SÖZER Muammer MUŞMAL Zübeyir KEMELEK Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Hamdi SEDEFÇİ Cavit ÇAĞLAYAN Adem DALGIÇ Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Tacittin ÇALIM Mehmet Tuna SOYKAN Münür KARAEVLİ Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Cemil GÜLER Ertuğrul Ziya ÇETİNTAŞ Mustafa YURDANUR 6 TR21 TRAKYA BÖLGE PLANI 2010-2013 İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırmasına göre, sahip bulunmamaktadır. Bu nedenle, örgütlü sivil top- İ TR21 Trakya Bölgesi Tekirdağ (TR211), Edirne (TR212) lumun sosyo-ekonomik ve kültürel hayata katılımının ve Kırklareli (TR213) illerini kapsamaktadır. Bölgede sağlanması, daha aktif ve etkin hale gelmesi sosyal toplam 83 belediye, 26 ilçe ve 678 köy bulunmaktadır. yapının gelişiminde ve kalkınmada ana unsurları oluş- Yüzölçümü (göller hariç) 18.665 km2’dir. Nüfusu 2009 turmaktadır. yılı itibariyle 1.511.952’dir. ÖZET Mevcut durum itibariyle, TR21 Trakya Bölgesi eğitim İ TR21 Trakya Bölgesi, Türkiye’nin Avrupa kıtası üzerin- altyapısı açısından çeşitli yeterliliklere ve potansi- C deki topraklarının büyük bir bölümünü oluşturmakta- yellere sahip bir bölge olarak karakterize edilebilir. İ dır. Bu özelliği ile Bölge, Türkiye’nin Avrupa’ya açılan Ancak, eğitim altyapısının geliştirilmesi açısından, kapısı konumunda olup, Avrupa ile geliştirilecek sos- özellikle dezavantajlı grupların bu hizmetlere erişimi- yo-ekonomik ilişki ve etkileşimler için uygun bir zemin nin sağlanması, eğitimdeki donanım eksikliklerinin sunmaktadır. giderilmesi ve göçle gelen nüfusun baskıladığı altyapı imkânlarının iyileştirilmesine yönelik tedbirlerin göz Türkiye’nin Avrupa’ya erişimini sağlayan tüm karayolu önünde bulundurulması gerekmektedir. YÖNET ağının ve son dönemde yapımı hız kazanan bazı enerji nakil hatlarının Bölgede yer alması, TR21 Trakya Böl- TR21 Trakya Bölgesinin sağlık altyapısı, Bölge içinde gesine stratejik bir önem kazandırmaktadır. homojen özellikler taşımamaktadır. Edirne ve Kırk- lareli illeri sağlık altyapısına ilişkin veriler açısından Demografik göstergeler bakımından, Türkiye toplam Türkiye ortalamalarının üzerinde değerlere sahipken, yüzölçümünün %2.4’üne sahip olan TR21 Trakya Böl- Tekirdağ ilinin sağlık altyapısının iyileştirilmesine yö- gesinin Türkiye nüfusundan aldığı pay, 1965 yılında nelik adımlara ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bununla %2.7 iken 2009 yılında bu oran %2.1’e düşmüştür. birlikte, dezavantajlı grupların sağlık hizmetlerine sü- Bölge, Türkiye geneline kıyasla daha düşük nüfus rekli ve sorunsuz erişimi öncelik arz etmektedir. yoğunluğuna sahiptir. Bununla birlikte, sanayinin ge- liştiği bölgelerde ve Ergene Havzası’nın içinde nüfus İstihdamın yapısı incelendiğinde, yakın dönemde yoğunluğu artarken, sanayinin görece daha az yoğun Bölgede yapısal değişimlerin söz konusu olduğu gö- olduğu Batı ve Kuzey bölgelerinde nüfus yoğunluğu rülmektedir. TR21 Trakya Bölgesinde 2004 yılında düşmektedir. tarımdaki istihdamın payı %34.2 iken 2008 yılında bu oran %20.2’ye düşmüştür. İstihdamda tarımın azalan Bölgedeki işgücü arzının sanayinin talebinden daha payı sanayi ve hizmet sektöründeki artış ile karşılan- az olması, diğer bölgelerden göç alınmasına neden mıştır. İşsizlik, özellikle son dönemlerde, TR21 Trakya 3 olmuştur. Sonuç olarak Çorlu, Çerkezköy ve Lülebur- Bölgesinin önemli sorunlarından birine dönüşmüştür. 1 gaz gibi sanayi bölgelerinde çeşitli bölgelerden gelen Uzun dönemli işsiz sayıları Türkiye için yıllar itibari ile 0 farklı kültürlere sahip bir nüfus oluşmuştur. Gelişen azalma eğiliminde olmasına rağmen, TR21 Trakya sanayinin yarattığı istihdamın neden olduğu göçler so- Bölgesi için istikrarlı bir şekilde artmaktadır. Bölgede, -2 nucunda, 1995-2000 döneminde Tekirdağ ‰96.8’lik özellikle son üç yıl içerisindeki işsizlik artış hızı Türkiye 0 bir oran ile Türkiye genelinde en yüksek net göç hızına ortalamasının üzerinde kalmıştır. 1 sahip il olmuştur. 0 Sanayinin Bölge içinde Çorlu ve Çerkezköy’den baş- TR21 Trakya Bölgesinin sosyal uyum yapısına iliş- layıp Muratlı ve Lüleburgaz’a kadar uzanan D-100 kin olarak üç temel karakteristiğinden söz edilebilir. Karayolu etrafında yoğunlaşması ve belirtilen bölgeler Bunlardan birincisi, sınır bölgelerine sahip oluşudur. dışındaki yerlerde tarımsal üretimin önemini koruya- İkincisi, Bölgenin ekonomik ve sosyal entegrasyon rak devam etmesi, Bölgede ikili bir heterojen sosyo- problemleri ile karşı karşıya olan çeşitli dezavantajlı ekonomik yapının oluşması ile sonuçlanmıştır. gruplara sahip olmasıdır. Üçüncüsü ise, sanayi bölge- lerinin yoğun göç almasıdır. Bu üç temel karakteristik Devlet Planlama Teşkilatınca 2003 yılında yapılan “İl- esas alınarak, Bölgenin sosyal ve beşeri yapısının ge- lerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıra- E PLANI 2 liştirilmesi, toplumsal entegrasyon ve dayanışmanın laması Araştırması”na göre TR21 Trakya Bölgesi, II. ön planda olması gerekmektedir. kademe gelişmişlik düzeyine sahip bir bölge konu- G mundadır. Bir bölgenin rekabet avantajlarını belirle- L Bölgede, sosyal yapının temel taşları arasında yer yen unsurlar bağlamında