AHMET KUTSİ TECER SEMPOZYUM BİLDİRİLERİ SİVAS 24 – 27 NİSAN 2018 2 TÜRK KÜLTÜRÜNÜN BÜYÜK EMEKTARI AHMET KUTSİ TECER SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ SİVAS 1000 TEMEL ESER No: 34 ISBN : 978-975-17-4356-5 Yayın Kurulu Prof. Dr. Recep TOPARLI Prof. Dr. Ahmet BOZDOĞAN Prof. Dr. Erdal ESER Doç. Dr. Abdullah KAYA Dr. Öğr. Üyesi Doğan KAYA Dr. Öğr. Üyesi Berat DEMİRCİ Müjgân ÜÇER Av. Haluk ÇAĞDAŞ Mehmet ŞARKIŞLA İsmail Hakkı ACAR Faruk ABURŞU A.Necip GÜNAYDIN A.Mahir PEKŞEN İbrahim YASAK Editör Teoman KARACA Tashih Aslıhan ÖNİZ / Ali Rıza AKYÜZ Baskı Es-Form Ofset İletişim İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Muhsin Yazıcıoğlu Kültür Merkezi/ SİVAS Telefon: 0 346 223 59 08 Belgegeçer: 0 346 223 92 99 Elektronik Posta: [email protected] www.sivas.ktb.gov.tr Alıntı yapılmış olan metin telif hakkı sorumluluğu ile metinlerdeki imlâ ve noktalama konusundaki tutumlar yazarlara aittir. 3 4 Salih AYHAN Sivas Valisi TAKDİM İnsanlık tarihine doğru bir yolculuk yaptığımızda karşımıza hiç şüphesiz ki kitap medeniyeti çıkar. Bu yolculuğu ister düne, tarihin ilk dönemlerine doğru yapalım isterse gelecek yüzyılların ötelerine doğru yapalım, önümüze çıkacak olan gerçek, kitap medeniyetidir. Çünkü kitap bilginin, bilimin, keşfin, insanı ve yaşadığı coğrafyayı hep daha üst seviyelere çıkaracak olan temel dinamağin kaynağıdır. Tecrübe edilerek hayatta keşfedilenin, öğrenilenin ve kayıtlara geçen ve geleceğe miras kalan yazılı belgeleridir kitap... O nedenledir ki, hayatlarını kitapla iç içe, yan yana ve birlikte sürdüren milletler, bilimin yol göstericiliğinde hayat standardını merhale merhale üst seviyelere yükseltirler. Yol kitapla yürünür; insan kitapla hayat bulur, huzur bulur ve yol bulur... Bizim binlerce yıllık medeniyet tarihimiz, yükseliş dönemimiz kitabın gösterdiği güzergâhta devam etmiştir. Medeniyetimiz ilme, öğrenmeye, dolayısıyla kitaba ve kütüphaneye gereken önemi vermiştir. Medreselerde, okullarda ve bilim yuvalarında yazılan kitaplarla aydınlanan hayat yolculuğu üç kıtaya hükmeden adaleti, eğitimi ve sosyal yaşamı toplumun ve devletin temel dinamiklerine yerleştirerek güçlü bir medeniyet inşa etmiştir. Kitabın yani bilginin hayata yön verdiği dönemlerde güçlü devletler, özgün sanatlar, sağlam toplumlar vücut bulmuştur. Aksi durumlarda ise çöküş, yıpranış ve çözülme kendini göstermiştir. Günümüz dünyasında da hâlâ en geçerli ve 5 değerli olan unsur, bilgidir. Bilgiyi elinde bulunduran toplumlar, ekonomik, askerî, sosyal ve teknik açıdan da dünyaya hâkim duruma gelmektedirler. Medeniyetimize beşiklik eden kadim şehirlerimizden birisi olan Sivas “Darü’l-Ulema” ismiyle, ilme ve kitaba verdiği önemle anılagelmiştir. Yine bu şehir yetiştirdiği devlet adamlarıyla, söz ustalarıyla zengin bir geçmişe ve birikime sahiptir. Bu şehrin medreselerinde kaleme alınan eserleri gün yüzüne çıkarmak ve onları toplumumuzun geleneksel yapısını, kültürünü, örf ve âdetini inceleyen yeni eserlerle zenginleştirmek amacındayız. “Sivas 1000 Temel Eser” serisiyle şehrin kültürel birikimini geçmişten geleceğe aktarmak için Valiliğimiz tarafından bu şehre ait kitapların yayımlanarak yeni kuşaklarla buluşturulmasına imkânlar ölçüsünde gayret edilmektedir. Bu çerçevede bugüne kadar yayımlanan kitaplara ek olarak bundan sonra da yeni yeni kitaplar yayımlanmaya çalışılacaktır. Bu vesile ile kitabın yazarı Dr. Mustafa BULUT’a, hazırlanmasını sağlayan İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü personeline ve yayın kurulu üyelerimize teşekkür ediyorum. Bu seride daha nice yeni eserleri yayımlamak temennisiyle... 6 Teoman KARACA İl Kültür ve Turizm Müdürü SUNUŞ Kitaplar bir milletin düşünce ürünlerini gelecek nesillere aktaran bilgi hazineleridir. İnsanlık tarihi boyunca dünyanın en mamur şehirleri yıkılmış en muhteşem sanat eserleri yerle bir olmuş ancak kitaplar bütün engelleri aşarak günümüze kadar gelmişlerdir. Bu yüzden kitap yazmanın veya yayımlamanın geleceğe yönelik en güzel hizmetlerinden olacağına inanmalı, şehrimizin hafızasını diri tutmak ve değişen dünya şartlarına karşı kültürümüzü korumak için kitapların etkili gücünden faydalanmalıyız. Sivas bin yılı aşkın süredir üzerinde yaşadığımız coğrafyanın en zengin tarihi ve kültürel kaynaklarını bağrında taşımıştır. Yeterince değerlendirilmeyen ve günümüzde hızla gelişen ve yok ederek değiştiren şartları nedeniyle bu zengin miras, unutulmaya hatta kaybolmaya yüz tutmaktadır. Bu değerlerimizin tespit edilmesi kayıt altına alınması korunarak gelecek nesillere aktarılması ve böylece yok olmaktan kurtarılması gerekmektedir. Bu işi başarmak damarlarından beslendiğimiz kültüre olan bağlılığımızın kararlı bir ifadesi olacaktır. Valiliğimizce Sivas’ın zengin kültürünü ortaya çıkarmak ve tanıtmak amacıyla ‘’Sivas 1000 Temel Eser’’başlığı altında uzun soluklu bir kitap yayıncılığı başlatılmıştır. Yayın Kurulunun görüşleri doğrultusunda İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüzce yayına hazırlanan her yıl bir plan ve program dâhilinde kitaplar yayınlanmaktadır. Bu kapsamda hazırlanan ilimizle ilgili önemli şahsiyetleri ve sempozyumları içeren sekiz adet yayının kültür 7 hayatımızı daha da zenginleştirip Sivas’a ait bilgi ve kültürel değerleri gelecek nesillere daha rahat aktarılacağına inanıyoruz. Bu çalışmaların ortaya çıkmasında yardımlarını gördüğümüz tüm İlim ve Kültür adamlarına, Yayın Kurulumuza, hocalarımıza, katılımcılara ve kitapların ortaya çıkarılmasında emeği geçen ve gerekli ön çalışmaları fedakârca yürüten Müdürlüğümüz personeline ayrıca eserin basımını gerçekleştirmek suretiyle Sivaslılara ve dolayısıyla okuyucuya kazandıran kültürel faaliyetlere destek ve yardımlarını esirgemeyen Sayın Valimiz Salih AYHAN’a teşekkür ederim. 8 İÇİNDEKİLER Takdim /5 Önsöz / 7 İçindekiler / 9 Sempozyum Kurulları / 13 Sempozyum Çalışma Oturumlar / 15 Sempozyum Açılış Konuşmaları Kadir PÜRLÜ, Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürü / 19 Umut Ahmet TECER, Ahmet Kutsi TECER’in Torunu / 21 Leyla TECER, Ahmet Kutsi TECER’in Kızı / 23 Ahat TÜRKMENOĞLU, Şehir Kültürünü Yayma ve Yaşatma Derneği Başkanı / 25 İrfan Ünver NASRATTINOĞLU, Halk Kültürü Araştırmaları Başkanı / 27 Hayrettin İVGİN / 29 Prof. Dr. Adnan MAHİROĞULLARI, Sivas Araştırma Merkezi Başkanı / 31 Prof. Dr. Ahmet BOZDOĞAN / 33 Prof. Dr. Ali TAŞKIN, Cumhuriyet Üniversite Rektör Yardımcısı / 35 Sami AYDIN, Sivas Belediye Başkanı / 37 Mehmet Nebi KAYA, İl Özel İdaresi Genel Sekreteri ve Vali Yardımcısı / 39 9 BİLDİRİLER SEMPOZYUM OTURUMLARI 1. Oturum: Genel Yönleriyle Ahmet Kutsi Tecer -1 Prof. Dr. İsmail GÖRKEM Ahmet Kutsi Tecer’in İlk Sanatkârlık Yıllarına Dair Notlar (1919-1925) / 43 Dr. Öğr. Üyesi Ramazan ÇİFTLİKÇİ Anadolu Bozkırını Yeşerten Bir Yalnız Ağaç: Ahmet Kutsi Tecer’in Yazıları / 57 Ahmet ÖZDEMİR Cumhuriyet Mihverinde Ahmet Kutsi Tecer’e İlişkin Sebep Ve Sonuçlar / 69 2. Oturum: Genel Yönleriyle Ahmet Kutsi Tecer – 2 Nail TAN Ahmet Kutsi Tecer'e Gönderilen İki Mektubun Yansıttığı Edebî Gerçekler / 87 Ali DUYMAZ Ahmet Kutsi Tecer Ve Erdek / 105 Prof. Dr. Ali İhsan KOLCU Ahmet Kutsi Tecer'de "Paris Sıkıntısı" / 115 3. Oturum: Şairliği ve Şiirleriyle Ahmet Kutsi Tecer Doç. Dr. Abdurrahman KOLCU Ahmet Kutsi Tecer’in Şiirlerinde Kaçış İzleği Ve Ütopik Tasavvurlar /125 10 Doç. Dr. Cengiz GÖKŞEN Ahmet Kutsi Tecer’in Şiirlerinde Geleneklerimiz Ve Âdetlerimiz/ 137 4. Oturum: Şairliği ve Şiirleriyle Ahmet Kutsi Tecer – 2 Prof. Dr. Ayşe YÜCEL ÇETİN Ahmet Kutsi Tecer’in Şiirlerinde Çevre/Tabiat / 171 Yrd. Doç. Dr. Mehmet YARDIMCI Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Yalın Şiirin Temelini Atan Tecer'in Şiir Dünyasına Geniş Açıdan Bakış / 179 Dr. Öğr. Üyesi Erhan ÇAPRAZ Dünden Bugüne Ahmet Kutsi Tecer’in “Orda Bir Köy Var Uzakta” Adlı Şiirinin İşlevselliği Üzerine Bir İnceleme / 191 Uğur KAYA Ahmet Kutsi Tecer “Orda Bir Köy Var Uzakta”Şiir Ve Bestesi Hakkında / 203 5. Oturum: Folklarculuğu ve Türk Folkloruna Hizmetleriyle Ahmet Kutsi Tecer -1 Prof. Dr. Nebi ÖZDEMİR Yerel Folklor Araştırmacılığı Geleneği Ve Ahmet Kutsi Tecer / 215 Dr. Öğr. Üyesi Betül GÖRKEM Ahmet Kutsi Tecer’in ‘Şehir Konulu Destan’ Örneklerinin İncelenmesi / 233 Dr. Burhan KAÇAR Ahmet Kutsi Tecer Ve Halk Bilgisi Derneği / 243 Gamze KÖSE Sivas Folkloru Dergisinde Ahmet Kutsi Tecer / 253 11 6. Oturum: Folklorculuğu ve Türk Folkloruna Hizmetleriyle Ahmet Kutsi Tecer -2 Prof.Dr. Naciye ATA YILDIZ Ahmet Kutsi Tecer’in “Koçyiğit Köroğlu” İsimli Eserinde Halk Kültürü Ve Edebiyatı Unsurları / 263 Hayrettin İVGİN Ahmet Kutsi Tecer’in Türk Halk Kültürü, Halk Edebiyatı Ve Âşık Edebiyatı İle İlgili Çalışmaları / 273 Necdet KURT Ahmet Kutsi Tecer’in Önemli Tespitlerinden Cezayir Türkülerinin Anadolu’daki Şekil Değişimi Üzerine Görüşler / 285 Kadir PÜRLÜ Ahmet Kutsi Tecer’in Kalem Mecmuası’nda Yayınlanmış Folklor İçerikli Yazıları / 293 7. Oturum: Folklorculuğu ve Türk Folkloruna Hizmetleriyle Ahmet Kutsi Tecer -3 Özkul ÇOBANOĞLU Ahmet Kutsi Tecer Ve Köylü Temsilleri Araştırmalarının Panoraması / 313 Efdal SEVİNÇLİ Ahmet Kutsi Tecer’in Tiyatro Dünyası *Herşey Sıfırdan Başladı…/ 319 Değerlendirme Oturum / 391 Sempozyum Fotoğrafları / 404 12 AHMET KUTSİ TECER SEMPOZYUMU (Sivas 25 - 26 Nisan 2018) DANIŞMA KURULU: Davut GÜL, Sivas Valisi Sami AYDIN, Sivas Belediye Başkanı Prof. Dr. Âlim YILDIZ, Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü Leyla TECER, Ahmet Kutsi TECER’in Kızı BİLİM KURULU: Prof. Dr. Hüseyin AKKAYA, Cumhuriyet Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuarı Müdürü Prof. Dr. Ahmet BOZDOĞAN, C.Ü. Edebiyat Fakültesi Doç. Dr. Süheyla YÜKSEL, C.Ü. Edebiyat Fakültesi Doç. Dr. Yusuf YILDIRIM, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Nail TAN, Araştırmacı - Yazar Dr. İrfan Ünver NASRATTINOĞLU DÜZENLEME KURULU: Zihni YILDIZHAN, Vali Yardımcısı Kadir PÜRLÜ, İl Kültür ve Turizm Müdürü Prof. Dr.