JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA ----------- MPANGO WA MAENDELEO WA TAIFA 2017/18 TUME YA MIPANGO WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO JUNI 2017 Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa Mwaka 2017/18 i YALIYOMO SURA YA KWANZA ----------------------------------------------------------------------------------------- 5 UTANGULIZI ------------------------------------------------------------------------------------------------ 5 1.1 Rejea ----------------------------------------------------------------------------------------------- 5 1.2 Mazingira Yanayoongoza Mpango ------------------------------------------------------------- 6 1.3 Mpangilio wa Kitabu ------------------------------------------------------------------------------ 6 SURA YA PILI ----------------------------------------------------------------------------------------------- 8 HALI YA UCHUMI ------------------------------------------------------------------------------------------ 8 2.1. Utangulizi ------------------------------------------------------------------------------------------ 8 2.2. Mapititio ya Hali ya Uchumi kwa Mwaka 2016 ----------------------------------------------- 8 2.2.1. Uchumi wa Dunia ------------------------------------------------------------------------ 8 2.2.2. Uchumi wa Afrika na Kanda ----------------------------------------------------------- 9 2.2.3. Uchumi wa Taifa ----------------------------------------------------------------------- 10 2.2.3.1 Pato la Taifa na Ukuaji wa Uchumi -------------------------------------- 10 2.2.3.2 Mchango wa Kisekta katika Pato la Taifa ------------------------------ 11 2.2.3.3 Wastani wa Pato la kila Mtu ---------------------------------------------- 12 2.2.3.4 Hali ya Upatikanaji wa Chakula Nchini ---------------------------------- 12 2.2.3.5 Mfumuko wa Bei ----------------------------------------------------------- 13 2.2.3.6 Ukuzaji Rasilimali ----------------------------------------------------------- 14 2.2.3.7 Sekta ya Nje ---------------------------------------------------------------- 15 2.2.3.8 Sekta ya Fedha ------------------------------------------------------------- 16 2.2.3.9 Thamani ya Shilingi -------------------------------------------------------- 17 2.2.3.10 Deni la Taifa ---------------------------------------------------------------- 18 2.3. Idadi ya Watu na Mabadiliko ya Maisha ---------------------------------------------------- 18 2.3.1 Ongezeko na Idadi ya Watu --------------------------------------------------------- 18 2.3.2 Mabadiliko ya Maisha ----------------------------------------------------------------- 19 2.3.2.1 Upatikanaji wa Huduma Msingi za Kijamii ----------------------------- 19 2.3.2.2 Kasi ya Uhamiaji Mijini ---------------------------------------------------- 19 2.3.2.3 Tofauti ya Kipato ----------------------------------------------------------- 20 2.3.3 Mwenendo na Viashiria vya Umaskini ---------------------------------------------- 20 SURA YA TATU ------------------------------------------------------------------------------------------- 23 MAPITIO YA UTEKELEZAJI WA MPANGO WA MAENDELEO, 2016/17--------------------------- 23 3.1. Utangulizi ---------------------------------------------------------------------------------------- 23 3.2. Utekelezaji wa Bajeti na Mpango wa Maendeleo 2016/17 ------------------------------- 23 3.2.1 Utekelezaji wa Bajeti ya Maendeleo ------------------------------------------------ 23 3.2.2 Utekelezaji wa Miradi ya Maendeleo 2016/17 ------------------------------------ 24 3.2.2.1 Miradi ya Kielelezo --------------------------------------------------------- 24 3.2.2.2 Kukuza Uchumi na Ujenzi wa Msingi wa Uchumi wa Viwanda --------------------------------------------------------------------- 28 3.2.2.3 Kufungamanisha Ukuaji wa Viwanda na Maendeleo ya Watu ------------------------------------------------------------------------- 41 Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa Mwaka 2017/18 i 3.2.2.4 Mazingira Wezeshi kwa Uendeshaji Biashara na Uwekezaji ------------------------------------------------------------------- 51 3.2.2.5 Kuimarisha Usimamizi na Utekelezaji wa Mpango -------------------- 73 3.2.2.6 Maeneo mengine muhimu kwa ukuaji wa uchumi na ustawi wa Taifa ------------------------------------------------------------- 74 3.3. Ushiriki wa Sekta Binafsi ---------------------------------------------------------------------- 75 3.3.1. Usaidizi wa Serikali katika Miradi ya Sekta Binafsi ------------------------------- 75 3.3.2. Miradi Inayotekelezwa na Sekta Binafsi ------------------------------------------- 76 3.3.3. Miradi ya Ubia na Serikali ------------------------------------------------------------ 77 3.4. Miradi Iliyofuatiliwa na Changamoto za Utekelezaji na Kinga --------------------------- 77 3.4.1 Miradi Iliyofuatiliwa ------------------------------------------------------------------- 77 3.4.2 Changamoto za utekelezaji na Kinga ----------------------------------------------- 83 SURA YA NNE -------------------------------------------------------------------------------------------- 85 VIPAUMBELE VYA MPANGO WA MAENDELEO KWA MWAKA 2017/18 -------------------------- 85 4.1 Utangulizi ---------------------------------------------------------------------------------------- 85 4.3 Shabaha na Malengo ya Uchumi Jumla ----------------------------------------------------- 85 4.4 Miradi ya Kipaumbele -------------------------------------------------------------------------- 86 4.4.1 Miradi ya Kielelezo--------------------------------------------------------------------- 86 4.4.2 Kukuza Uchumi na Ujenzi wa Msingi wa Uchumi wa Viwanda ----------------- 90 4.4.3 Kufungamanisha Maendeleo ya Uchumi na Watu -------------------------------- 98 4.4.4 Mazingira Wezeshi kwa Uendeshaji Biashara na Uwekezaji ------------------- 111 4.4.5 Kuimarisha Usimamizi na Utekelezaji wa Mpango ------------------------------ 130 4.4.6 Maeneo Mengine Muhimu kwa ukuaji wa Uchumi na Ustawi wa Taifa ------------------------------------------------------------------------------------ 132 4.5 Ushiriki wa Sekta Binafsi --------------------------------------------------------------------- 132 4.5.1 Miradi ya Sekta Binafsi Moja kwa Moja ------------------------------------------- 132 4.5.2 Miradi ya Ubia kati ya Sekta ya Umma na Sekta Binafsi (PPP)---------------- 133 4.6 Uwekezaji wa Mashirika na Taasisi za Umma --------------------------------------------- 133 SURA YA TANO ----------------------------------------------------------------------------------------- 135 UGHARAMIAJI WA MPANGO WA MAENDELEO WA TAIFA 2017/18 ---------------------------- 135 5.1 Utangulizi --------------------------------------------------------------------------------------- 135 5.2 Gharama za Mpango wa Maendeleo wa Taifa, 2017/18 -------------------------------- 135 5.3 Ugharamiaji wa Mpango ---------------------------------------------------------------------- 135 5.3.1 Vyanzo vya Mapato ya Ndani ------------------------------------------------------- 135 5.3.2 Vyanzo vya Mapato ya Nje ---------------------------------------------------------- 136 5.3.3 Ubia kati ya Sekta ya Umma na Sekta Binafsi ----------------------------------- 136 5.3.4 Uwekezaji wa Mashirika ya Umma ------------------------------------------------- 136 5.3.5 Ugharamiaji Kupitia Taasisi za Fedha za Ndani ---------------------------------- 136 SURA YA SITA ------------------------------------------------------------------------------------------- 137 UFUATILIAJI, TATHMINI NA UTOAJI WA TAARIFA ----------------------------------------------- 137 6.1 Utangulizi --------------------------------------------------------------------------------------- 137 6.2 Mkakati wa Ufuatiliaji na Tathmini ya Mpango ------------------------------------------- 137 6.3 Matokeo ya Ufuatiliaji na Tathmini ya Mpango ------------------------------------------- 138 Mpango wa Maendeleo wa Taifa 2017/18 ii SURA YA SABA ------------------------------------------------------------------------------------------ 139 VIHATARISHI VYA UTEKELEZAJI WA MPANGO NA KINGA -------------------------------------- 139 7.1 Utangulizi --------------------------------------------------------------------------------------- 139 7.2 Vihatarishi katika Kutekeleza Mpango ------------------------------------------------------ 139 7.2.1 Vihatarishi vya Nje ----------------------------------------------------------------- 139 7.2.2 Vihatarishi vya ndani. -------------------------------------------------------------- 139 7.3 Mikakati ya Kukabiliana na Vihatarishi ----------------------------------------------------- 140 7.3.1 Vihatarishi vya Nje ----------------------------------------------------------------- 140 7.3.2 Viharatishi vya Ndani -------------------------------------------------------------- 141 KIAMBATISHO NA. I:MIRADI ITAKAYOTEKELEZWA KUPITIA UWEKEZAJI WA SEKTA BINAFSI, MIFUKO YA HIFADHI ZA JAMII NA MASHIRIKA UMMA ------------ 142 KIAMBATISHO NA. II:BAJETI YA MIRADI YA MAENDELEO, 2017/18 -------------------------- 151 KIAMBATISHO NA. III:RATIBA YA UTEKELEZAJI WA MPANGO WA MAENDELEO WA TAIFA, 2017/18 ---------------------------------------------------------- 161 Mpango wa Maendeleo wa Taifa 2017/18 iii Mpango wa Maendeleo wa Taifa 2017/18 iv SURA YA KWANZA UTANGULIZI 1.1 Rejea Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa Mwaka 2017/18 ni sehemu ya utekelezaji wa Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa Miaka Mitano 2016/17 – 2020/21 na hivyo unaendelea kutekeleza maeneo manne ya kipaumbele ya: (i) Viwanda vya kukuza uchumi na ujenzi wa msingi wa uchumi wa viwanda; (ii) Kufungamanisha maendeleo ya