i T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ TÜRKİYE’DE SAYISAL TELEVİZYON YAYINCILIĞININ SEKTÖREL GÖRÜNÜMÜ VE YÖNELİMLERİ Proje No: SYL-2015-6155 Proje Türü Tez Projesi, Yüksek Lisans SONUÇ RAPORU Proje Yürütücüsü: Doç.Dr. Vahit İLHAN İletişim Fakültesi / Radyo, Televizyon ve Sinema Ceyhun BAĞCI İletişim Fakültesi / Radyo, Televizyon ve Sinema Haziran 2016 KAYSERİ ii T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ RADYO SİNEMA TELEVİZYON ANABİLİM DALI RADYO SİNEMA TELEVİZYON BİLİM DALI TÜRKİYE’DE SAYISAL TELEVİZYON YAYINCILIĞININ SEKTÖREL GÖRÜNÜMÜ VE YÖNELİMLERİ Hazırlayan Ceyhun BAĞCI Danışman Doç. Dr. Vahit İLHAN Yüksek Lisans Tezi Haziran 2016 KAYSERİ iii T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ RADYO SİNEMA TELEVİZYON ANABİLİM DALI RADYO SİNEMA TELEVİZYON BİLİM DALI TÜRKİYE’DE SAYISAL TELEVİZYON YAYINCILIĞININ SEKTÖREL GÖRÜNÜMÜ VE YÖNELİMLERİ (Yüksek Lisans Tezi) Hazırlayan Ceyhun BAĞCI Danışman Doç. Dr. Vahit İLHAN Bu çalışma; Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından SYL-2015-6155 kodlu proje ile desteklenmiştir. Haziran 2016 KAYSERİ iv BİLİMSEL ETİĞE UYGUNLUK Bu çalışmadaki tüm bilgilerin, akademik ve etik kurallara uygun bir şekilde elde edildiğini beyan ederim. Aynı zamanda bu kural ve davranışların gerektirdiği gibi, bu çalışmanın özünde olmayan tüm materyal ve sonuçları tam olarak aktardığımı ve referans gösterdiğimi belirtirim. Adı-Soyadı : Ceyhun BAĞCI İmza : v YÖNERGEYE UYGUNLUK “Türkiye’de Sayısal Televizyon Yayıncılığının Sektörel Görünümü ve Yönelimleri” adlı Yüksek Lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Lisansüstü Tez Önerisi ve Tez Yazma Yönergesi’ne uygun olarak hazırlanmıştır. Tezi Hazırlayan Danışman Ceyhun Bağcı Doç. Dr. Vahit İLHAN Radyo Sinema Televizyon ABD Başkanı Doç. Dr. Vahit İLHAN vi KABUL VE ONAY Doç. Dr. Vahit İLHAN danışmanlığında Ceyhun BAĞCI tarafından hazırlanan “Türkiye’de Sayısal Televizyon Yayıncılığının Sektörel Görünümü ve Yönelimleri” adlı bu çalışma jürimiz tarafından Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Sinema Televizyon Anabilim Dalında yüksek lisans tezi olarak kabul edilmiştir. ….. /…… / 2016 (Tez Savunma Tarihi) JÜRİ: Danışman : Doç. Dr. Vahit İLHAN …………….. Üye : Prof. Dr. Zakir AVŞAR …………….. Üye : Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÖZTEKİN …………….. ONAY: Bu tezin kabulü Enstitü Yönetim Kurulunun ………....… tarih ve …………....... sayılı kararı ile onaylanmıştır. …. /……../ 2016 Prof. Dr. Celaleddin ÇELİK Enstitü Müdürü vii ÖNSÖZ Bu çalışmada televizyon yayıncılığı alanındaki teknolojik dönüşüm ve yeni sayısal yayıncılık platformları incelenmiştir. Çalışma kapsamında uzmanların konuya ilişkin görüşlerine başvurularak güncel verilere ulaşılması hedeflenmiştir. Bu konunun araştırılmasında beni bilimsel çalışmaya sevk edip, araştırmalarımın her aşamasında bilgi, öneri ve yardımlarını esirgemeyerek sonsuz desteğiyle gelişmeme katkıda bulunan danışman hocam sayın Doç. Dr. Vahit İLHAN’a, Radyo Sinema Televizyon Anabilim dalı yüksek lisans hocalarıma ve akademik ortamda olduğu kadar insani ilişkilerde de her zaman yanımda olan Öğr. Gör. Mehmet Köprü’ye sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen mülakatlarda değerli bilgilerini ve düşüncelerini benimle paylaşan Atıf ÜNALDI, Emre UYSAL, Aydın ÇAMLIBEL, Hüseyin ÖZGÜN, Selda TEKİN ve Süleyman MANTAR’a en içten teşekkürlerimi sunarım. Araştırmanın yapılabilmesi için gerekli altyapıyı sunan Erciyes Üniversitesi İletişim Fakütesi Dekanlığı’na, Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü’ne ve tez çalışmamı SYL-2015-6155 kodlu proje ile maddi yönden destekleyen Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’ne çok teşekkür ederim. Eğitimim boyunca her zaman yanımda olan ve bana maddi ve manevi desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen annem Leyla BAĞCI, babam Recep BAĞCI, kardeşlerim Esin Özçiçek, Elifnur BAĞCI ve Yunus Özçiçek’e en derin duygularla teşekkür ederim. Ceyhun BAĞCI Kayseri, Haziran 2016 viii TÜRKİYE’DE SAYISAL TELEVİZYON YAYINCILIĞININ SEKTÖREL GÖRÜNÜMÜ VE YÖNELİMLERİ Ceyhun BAĞCI Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2016 Danışman: Doç. Dr. Vahit İLHAN ÖZET Yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren yaşanan telekomünikasyon ve teknoloji alanındaki gelişmeler sayesinde televizyon alanında yeni bir yayıncılık anlayışı oluşmuştur. Özellikle sayısal yayıncılıkla birlikte farklı televizyon sistemleri hayatımıza girmiş ve bu sistemlerle izleyiciye çok fazla imkân ve farklı deneyimler sunulmuştur. Yayıncılık alanındaki değişimler günümüzde de devam etmektedir. Yaşanan tüm bu gelişmeler ışığında sayısal yayıncılık sistemleri üzerine genel bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Yapılan çalışma kapsamında sayısal televizyon yayıncılığının temelleri, bu alandaki yeni teknolojiler ve Türkiye’de sayısal yayıncılığın sektörel yönelimleri gibi konular yer almaktadır. Tezin amacı, telekomünikasyon ve sayısal televizyon yayıncılığı alanındaki gelişmeleri ve yeni teknolojileri incelemektir. Ayrıca son yıllarda internet tabanlı yayın teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ışığında Türkiye’deki yayıncılık uygulamaları ve sektörel pazar analizleri kapsamında güncel verilerin toplanması hedeflenmiştir. Araştırma konusu gereği zengin betimlemelerin yapılması, sürece yönelik olması, tümevarımcı veri analizine dayanması ve doğrudan veri toplama gibi özelliklere sahip olmasından dolayı nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Yapılan araştırma kapsamında verilerin toplandığı örneklem amaçlı olarak belirlenmiştir. Araştırma verilerinin toplanması sürecinde yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmıştır. Bu bağlamda Türkiye’deki sayısal televizyon yayıncılığı alanındaki kurum temsilcileriyle görüşmeler yapılmıştır. Bunun neticesinde özellikle internet tabanlı etkileşimli yayıncılık uygulamalarının gelecekte çok önemli bir konumda olacağına kesin gözüyle bakılmaktadır. Dolayısıyla sayısal yayıncılık sektörünün kısa vadede internet tabanlı platformlarla birlikte genişleyeceği, bu alandaki sektörel eğilimin artacağı ve izleyici kavramının, kullanıcı ve içerik tüketicisi tanımlamalarını da kapsayacak şekilde genişleyeceği öngörülmektedir. Anahtar Kelimeler: Sayısal Yayıncılık, Etkileşimli TV, IPTV, Televizyon Yayıncılığı, Sektör Analizi ix DIGITAL TELEVISION BROADCASTING IN TURKEY SECTORAL VIEW AND TRENDS Ceyhun BAĞCI Erciyes University, Institute of Social Sciences Master’s Thesis, June 2016 Supervisor: Associate Professor Vahit İLHAN ABSTRACT Since the last quarter of the twentieth century, with the advances in telecommunications and technology a new broadcasting understanding has occurred in the field of television. Especially with digital broadcasting, different television systems has entered our lives and with this system was presented to the audience too many possibilities and different experiences. Changes in the broadcasting field continues today. In the light of all these developments, on digital broadcasting system is aimed to make an overall assessment. The foundations of digital television broadcasting within the scope of the present study, new technologies in this field and issues such as sectoral trends of digital broadcasting in Turkey is located. The aim of this thesis is to examine developments and new technologies in telecommunications and digital television broadcasting. Also experienced in web-based broadcast technology in the scope of developments in recent years, broadcast applications in Turkey and scope of sectoral market analysis aimed to collect updated data. The research topic should be made of rich imagery, to be process- oriented, it is based on inductive data analysis and qualitative research method because it has features such as direct data collection is preferred. The research scope of has been identified as a sample for the collection of data. In the process of collecting research data was used structured interview technique. In this context, interviews were conducted with institution representatives in the field of digital television broadcasting in Turkey. As a result, particularly look certain to be in a very important position in the future of ınternet-based interactive broadcasting applications. Thus, digital broadcasting sectors will expand in the short term with the internet-based platform, will increase the sectoral trends in this area and the concept of audience, is expected to expand to include the identification of users and content consumers. Keywords: Digital Broadcasting, Interactive TV, IPTV, Television Broadcasting, Sector Analysis x İÇİNDEKİLER BİLİMSEL ETİĞE UYGUNLUK ................................................................................... iv YÖNERGEYE UYGUNLUK ........................................................................................... v KABUL VE ONAY ......................................................................................................... vi ÖNSÖZ ........................................................................................................................... vii ÖZET.............................................................................................................................. viii ABSTRACT ..................................................................................................................... ix İÇİNDEKİLER ................................................................................................................. x KISALTMALAR LİSTESİ ............................................................................................. xv TABLOLAR LİSTESİ ................................................................................................