ZAŁ ĄCZNIK NR 1 do UCHWAŁY NR XVI/76/04 RADY GMINY BIAŁOPOLE Z DNIA 9 LISTOPADA 2004r. STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BIAŁOPOLE WÓJT GMINY BIAŁOPOLE ZESPÓŁ AUTORSKI STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWNIA PRZESTRZENNEGO GMINY BIAŁOPOLE GŁÓWNY PROJEKTANT struktura funkcjonalno-przestrzenna mgr in Ŝ. arch. Anna Julita Rentflejsz warto ści kulturowe mgr in Ŝ. Dorota Tworek -Kodeniec tok formalno-prawny, program, warto ści kulturowe mgr in Ŝ. El Ŝbieta Bedli ńska ochrona środowiska przyrodniczego mgr in Ŝ. Janina Łoboda komunikacja mgr in Ŝ. Edward Pomorski in Ŝynieria sanitarna in Ŝ. Jerzy śali ński elektroenergetyka i telekomunikacja Studentka V roku architektury Maria Rauch warto ści kulturowe, opracowanie graficzne Nadzór ze strony Urz ędu Gminy Białopole sprawowali: Henryk Maruszewski – Wójt Gminy Białopole Stanisław Janiuk - Zast ępca Wójta Gminy Białopole gospodarka przestrzenna, budownictwo, inwestycje 2 SPIS TRE ŚCI Zespół autorski 1. INFORMACJE OGÓLNE 7 1.1. Podstawa opracowania 7 1.2. Cel i zakres opracowania 7 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU 9 2.1. Uwarunkowania ponadlokalne 9 2.2. Demografia 9 2.2.1. Liczba ludno ści i g ęsto ści zaludnienia 9 2.2.2. Struktura wiekowa, przyrost naturalny 10 2.2.3. Bezrobocie 11 2.2.4. Zatrudnienie 11 2.2.5. Prognoza demograficzna 11 2.3. Uwarunkowania przyrodnicze 12 2.3.1. Ogólna charakterystyka środowiska przyrodniczego 12 2.3.1.1. Poło Ŝenie i rze źba terenu 12 2.3.1.2. Budowa geologiczna 12 2.3.1.3. Warunki klimatyczne 13 2.3.1.4. Wody powierzchniowe 14 2.3.1.5. Wody podziemne 14 2.3.1.6. Gleby 15 2.3.1.7. Surowce mineralne 16 2.3.1.8. Ekosystemy le śne 17 2.3.1.9. Powi ązania ekologiczne 17 2.3.2. Obszary prawnie chronione 18 2.3.2.1. Rezerwaty przyrody 18 2.3.2.2. Parki krajobrazowe 18 2.3.2.3. Obszary chronionego krajobrazu 19 2.3.2.4. Pomniki przyrody 21 2.3.3. Ocena stanu środowiska 21 2.3.3.1. Wody powierzchniowe 21 3 2.3.3.2. Wody podziemne 22 2.3.3.3. Powietrze atmosferyczne 22 2.3.3.4. Gospodarka odpadami 23 2.3.3.5. Zagro Ŝenia środowiskowe 23 2.3.4. Ocena odporno ści środowiska na degradacj ę 24 2.3.5. Ocena dotychczasowego rozwoju gminy na tle uwarunkowa ń przyrodniczych i zasobów środowiska przyrodniczego 26 2.4. Zasoby dziedzictwa kulturowego 27 2.4.1. Historia obszaru i wskazanie zasobów dziedzictwa kulturowego 27 2.4.1.1. Przynale Ŝno ści administracyjne 27 2.4.1.2. Struktura osadnicza i własno ściowa 28 2.4.1.3. Historyczna sie ć dro Ŝna 29 2.4.1.4. Architektura rezydencjonalna i ziele ń komponowana 30 2.4.1.5. Architektura sakralna 33 2.4.1.6. Cmentarze i mogiły 34 2.4.1.7. Architektura u Ŝyteczno ści publicznej 35 2.4.1.8. Budownictwo przemysłowe 35 2.4.1.9. Ruralistyka 36 2.4.1.10. Archeologia 36 2.4.2. Analiza, waloryzacja i diagnoza zasobów dziedzictwa kulturowego 37 2.4.2.1. Sie ć dro Ŝna 37 2.4.2.2. Architektura rezydencjonalna ziele ń komponowana 38 2.4.2.3. Architektura sakralna 39 2.4.2.4. Architektura u Ŝyteczno ści publicznej 39 2.4.2.5. Budownictwo przemysłowe 39 2.4.2.6. Ruralistyka 39 2.5. Fizjonomia gminy 39 2.6. Charakterystyka istniej ącej struktury funkcjonalno-przestrzennej 39 2.7. Elementy rozwoju gminy 41 2.7.1. Mieszkalnictwo 41 2.7.2. Usługi 42 2.7.3. Administracja 43 2.7.4. Aktywno ść gospodarcza 43 2.7.5. Rolnictwo 44 4 2.8. Oce na standardów Ŝycia i obsługi mieszka ńców 45 2.8.1. Demografia 46 2.8.2. Mieszkalnictwo 46 2.9. System transportowy 47 2.9.1. Stan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 47 2.9.1.1. Wnioski z oceny stanu istniej ącego 47 2.9.2. Komunikacja publiczna 48 2.9.2.1. Stan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 48 2.9.2.2. Wnioski z oceny stanu istniej ącego 48 2.9.3. Techniczne zaplecze motoryzacji 48 2.9.3.1. S tan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 48 2.9.3.2. Wnioski z oceny stanu istniej ącego 48 2.10. System infrastruktury technicznej 48 2.10.1. Elektroenergetyka 48 2.10.1.1. Stan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 48 2.10.1.2. Wnioski oceny stanu istniej ącego 49 2.10.2. Telekomunikacja 49 2.10.2.1. Stan istniej ący i uwarunkowani a rozwoju 49 2.10.2.2. Wnioski z oceny stanu istniej ącego 49 2.10.3. Zaopatrzenie w wod ę 49 2.10.3.1. Stan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 49 2.10.3.2. Wnioski z oceny stanu istniejącego 51 2.10.4. Odprowadzenie ścieków sanitarnych i deszczowych 51 2.10.4.1. Stan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 51 2. 10.4.2. Wnioski z oceny stanu istniej ącego 52 2.10.5. Gospodarka cieplna i gazyfikacja 52 2.10.5.1. Stan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 52 2.10.5.2. Wnioski z oceny stanu istniejącego 52 2.10.6. Gospodarka odpadami 53 2.10.6.1. Stan istniej ący i uwarunkowania rozwoju 53 2.10.6.2. Wnioski z oceny stanu istniej ącego 53 Cz ęść graficzna : Analiza przyrodnicza Obszary chronione i zagro Ŝenia środowiska 5 Analiza historyczna Uwarunkowania kulturowe i krajobrazowe 3 PODS TAWOWE ZAŁO śENIA ROZWOJU GMINY 54 3.1. Cele rozwoju 54 3.1.1. Cel generalny 54 3.1.2. Cele warunkuj ące 54 3.2. Dziedziny działa ń str ategicznych 54 3.3. Wnioski do Studium 55 4. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA P RZESTRZENNEGO 56 4.1. Priorytety rozwojowe 56 5. POLITYKA PRZESTRZENNA 57 5.1. Główne czynniki rozwojowe i przekształcenia 57 5.2. Struktura funkcjonalno-przestrzenna 57 5.2.1. Zasady rozwoju i zagospodarowania 57 5.2.1.1. Układ osadniczy 57 5.2.1.2. Obszary aktywno ści gospodarczej 58 5.2.1.3. Obszary o funkcji rekreacyjnej 58 5.2.2. Polityka przestrzenna 59 5.3. Główne zasady polityki przestrzennej 59 5.3.1. Obszary obj ęte ochron ą prawn ą 59 5.3.2. Zasady ochrony i realizacji zagospodarowania przestrzennego 60 5.3.3. Ochrona i ksz tałtowanie środowiska przyrodniczego 61 5.3.3.1. Ochrona środowiska kulturowego 69 5.3.4. Rolnicza przestrze ń produkcyjna 100 6. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ 97 6.1. Zasady zagospodarowania 98 6.2. Ochrona i kształtowanie elementów kompozycji krajobrazu 101 6.3. Zasady zagospodarowania terenów według rodzajów przeznaczenia 101 7. WNIOSKI DO OPRACOWANIA MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODARO WANIA PRZESTRZENNEGO 116 8. SYNTEZA POLITYKI PRZESTRZENNEJ GMINY 118 6 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1 Podstawa opracowania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Białopole opracowane jest zgodnie z wymogami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzen- nym z dnia 27 marca 2003r. art. 9 i 10 ( Dz. U. z 2003 r. Nr 80 poz. 717 z pó źn. zmianami). 1.2 Cel i zakres opracowania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest podstawowym elementem planistycznym okre ślaj ącym uwarunkowania, kierunki i zasady polityki prze- strzennej w obszarze gminy. Uwzgl ędnia rozwi ązania przyj ęte w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego. Zawarte w studium ustalenia maj ą charakter wytycznych dla administracji samorz ądowej przy sporz ądzaniu miejscowych planów zago- spodarowania przestrzennego. Celem opracowania jest uzyskanie podstawowego narz ędzia do prowadzenia polityki przestrzennej i rozwoju społeczno-gospodarczego gminy w zakresie ładu przestrzennego, komunikacji, infrastruktury technicznej, a w szczególno ści w oparciu o diagnoz ę stanu istniej ącego: - okre ślenie uwarunkowa ń rozwoju, - okre ślenie kierunków rozwoju przestrzennego, - okre ślenie zasad polityki przestrzennej, - okre ślenie zasad i kierunków rozwoju infrastruktury technicznej, - okre ślenie obszarów dla których nale Ŝy opracowa ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, - stworzenie podstawy do budowy systemu informacji przestrzennej, - stworzenie podstawy do negocjacji warunków wprowadzenia programów wojewódzkich i rz ądowych, - stworzenie narz ędzia do promocji i podejmowania bie Ŝą cych decyzji administracyjnych. Studium nie jest przepisem gminnym, a uchwalone w nim kierunki i zasady zagospoda- rowania przestrzennego b ędą realizowane poprzez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Studium zgodnie z ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003r. nie jest podstaw ą do ustalania warunków zabudowy w postaci informacji o terenie ani do decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Jest natomiast obligatoryjnym wielobran Ŝowym opracowaniem, uwzgl ędniaj ącym długofalowe zamierzenia, okre ślaj ącym kierunki i zasady przemian przestrzennych i infrastru- ktury technicznej na obszarze całej gminy. Metoda opracowania studium powstała na podstawie analizy metod opracowywania studium dla innych porównywalnych gmin. Metoda jest pochodną długoletnich do świadcze ń planistycznych i znajomo ści problemów gminy przez zespół opracowuj ący studium oraz osoby współpracuj ące ze strony Urz ędu Gminy. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Białopole uwzgl ędnia uwarunkowania wynikaj ące z: - dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 7 - wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych, - stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej; - prawa własno ści gruntów, - jako ści Ŝycia mieszka ńców, - zada ń słu Ŝą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Białopole ustala: - obszary obj ęte lub wskazane do obj ęcia ochron ą na podstawie przepisów szczegól- nych, - lokalne warto ści zasobów środowiska przyrodniczego i zagro Ŝenia środowiskowe, - obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wył ączone z zabudowy; - obszary zabudowane, - obszary, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę; - obszary, które mog ą by ć przeznaczone pod