DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 4 września 2019 r. Poz. 10377 UCHWAŁA NR 64/VIII/2019 RADY POWIATU W LEGIONOWIE z dnia 27 czerwca 2019 r. w sprawie przyjęcia „Powiatowego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2019 – 2022”. Na podstawie art. 12 ust. 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2019 r. t.j., poz. 511) oraz art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2018 r., poz. 20671)) po uzyskaniu pozytywnej opinii Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie Nr WRD.5120.1.2019.MD z dnia 14 grudnia 2018 r., Rada Powiatu w Legionowie uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się „Powiatowy Program Opieki nad Zabytkami na lata 2019 – 2022” stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Legionowie. § 3. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia opublikowania w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. Przewodniczący Rady Leszek Smuniewski 1) zmiany tekstu jednolitego ustawy zostaly ogłoszone w Dz.U. z 2019 r. poz. 730 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 2 – Poz. 10377 POWIATOWY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2019-2022 Legionowo, 2019 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 3 – Poz. 10377 Grupa CDE Sp. z o.o. Biuro: ul. Katowicka 80 43-190 Mikołów Tel/fax: 32 326 78 16 e-mail: [email protected] Zespół autorów: Agnieszka Kopańska Michał Mroskowiak Anna Piotrowska Justyna Płachetka Wojciech Płachetka Aleksandra Szlachta Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 4 – Poz. 10377 Spis treści 1. WSTĘP .................................................................................................................................................. 4 1.1. Wykaz skrótów ......................................................................................................................... 5 2. CEL OPRACOWANIA POWIATOWEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ..................................... 5 2.1 Cele wynikające z Ustawy o Ochronie Zabytków i Opiece nad Zabytkami .................................... 6 2.2 Cele pozaustawowe ....................................................................................................................... 6 3. UREGULOWANIA PRAWNE DOTYCZĄCE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE ................. 8 3.1 Uregulowania krajowe ................................................................................................................... 8 3.2 Umowy międzynarodowe ............................................................................................................ 19 4. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OPIEKI NAD ZASOBAMI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ........... 19 4.1. Krajowa Polityka w Dziedzinie Opieki nad Dziedzictwem Kulturowym ...................................... 20 4.2. Relacje Powiatowego Programu Opieki nad Zabytkami z dokumentami obowiązującymi na poziomie województwa .................................................................................................................................... 23 4.3. Relacje Powiatowego Programu Opieki nad Zabytkami Powiatu Legionowskiego z dokumentami wykonanymi na poziomie powiatu .................................................................................................... 26 5. CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW ORAZ ANALIZA STANU DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO POWIATU LEGIONOWSKIEGO................................................................................................................ 29 5.1. Charakterystyka Powiatu Legionowskiego ................................................................................. 29 5.2. Charakterystyka przyrodnicza .................................................................................................... 31 6. ANALIZA STANU DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO POWIATU LEGIONOWSKIEGO ...... 33 6.1. Zarys historii i krajobraz kulturowy Powiatu Legionowskiego ................................................... 33 6.2. Zasoby dziedzictwa kulturowego gmin....................................................................................... 35 6.2.1 Gmina Jabłonna .................................................................................................................... 35 6.2.2 Gmina Legionowo ................................................................................................................. 36 6.2.3 Gmina Nieporęt .................................................................................................................... 41 6.2.4 Gmina Serock ........................................................................................................................ 44 6.2.5. Gmina Wieliszew ................................................................................................................. 52 7. ZABYTKI OBJĘTE PRAWNYMI FORMAMI OCHRONY .......................................................................... 55 7.1. Definicja zabytku ........................................................................................................................ 55 7.2 Rodzaje zabytków4 ....................................................................................................................... 56 7.3. Formy ochrony zabytków4 .......................................................................................................... 57 7.4. Zestawienie zabytków nieruchomych ........................................................................................ 57 7.4.1. Zabytki wpisane do Rejestru Zabytków ............................................................................... 62 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 5 – Poz. 10377 7.4.2. Gminne Ewidencje Zabytków oraz Gminne Programy Opieki nad Zabytkami na terenie Powiatu Legionowskiego ............................................................................................................................. 62 7.4.3. Zabytki archeologiczne Powiatu Legionowskiego ............................................................... 64 7.5 Zabytki o najwyższym znaczeniu dla gmin Powiatu Legionowskiego .......................................... 65 7.5.1 Gmina Jabłonna ................................................................................................................... 66 7.5.2. Gmina Legionowo ................................................................................................................ 70 7.5.3.Gmina Nieporęt .................................................................................................................... 72 7.5.4. Gmina Serock ...................................................................................................................... 73 7.5.5. Gmina Wieliszew ................................................................................................................. 78 7.6. Promocja Dziedzictwa Kulturowego w Powiecie Legionowskim ................................................ 79 8. DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO I POTENCJAŁU POWIATU LEGIONOWSKIEGO W ZAKRESIE OPIEKI I OCHRONY ZABYTKÓW - ANALIZA SZANS I ZAGROŻEŃ .......................................................................... 86 9. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE ............................................................................................................... 88 9.1. Cele i zadania programu na lata 2019- 2022 ............................................................................. 88 9.1.1. Cel priorytetowy programu ................................................................................................. 88 9.1.2. Cele operacyjne i podejmowane w ich ramach działania.................................................... 88 10. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ..................... 90 10. 1. Instrumenty realizacji programu ............................................................................................. 90 11. ZASADY OCENY REALIZACJI POWIATOWEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU LEGIONOWSKIEGO NA LATA 2019-2022 ............................................................................................... 91 11.1. Zasady oceny realizacji programu ........................................................................................... 92 12. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU ........................................................................................... 92 Literatura i źródła internetowe: .................................................................................................... 93 Spis Tabel ............................................................................................................................................. 101 Spis Rysunków ..................................................................................................................................... 102 Spis Wykresów ..................................................................................................................................... 102 Załączniki ............................................................................................................................................. 102 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 6 – Poz. 10377 1. WSTĘP Przedmiotem opracowania „Powiatowego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2019-2022” jest dziedzictwo kulturowe w granicach administracyjnych Powiatu Legionowskiego. Powiatowy Program Opieki nad Zabytkami jako dokument o charakterze strategicznym ma służyć podejmowaniu