Załącznik do Uchwały Nr …................... Rady Gminy Chmielno z dnia ….................................. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY CHMIELNO na lata 2016-2022 Chmielno marzec 2016 SPIS TREŚCI str 1. Wstęp 3 2. Wprowadzenie 5 I. Diagnoza problemów społecznych w Gminie Chmielno 11 II. Analiza SWOT 31 III. Misja i cele 34 IV. Monitorowanie i ocena realizacji strategii 43 Projekt- STRATEGI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY CHMIELNO NA LATA 2016- 2022 2 WSTĘP Ustawa o pomocy społecznej od 2004r. obliguje gminy do opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. W 2005r. sporządzono pierwszy dokument wyznaczający kierunki polityki społecznej w Gminie Chmielno, określający cele i zadania samorządów, instytucji i organizacji samorządowych. W 2015r. przystąpiono ponownie do aktualizacji tego dokumentu. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chmielno na lata 2016 -2022 ma za zadanie zweryfikowanie obranych od 2005 roku kierunków w gminnej polityce społecznej i zaplanowanie działań prowadzących do budowania nowego wymiaru integracji społecznej umiejscowionego w czekających nas zmianach gospodarczych, demograficznych i społeczno – kulturowych. Strategia jest spójna ze Strategią Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016 – 2022 i obejmuje także programy integralne tj. Gminny Program Wspierania Rodziny, Gminny Program Przeciwdziałania i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii oraz Gminny Program Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie. Na podstawie zebranych informacji sporządzono listę zebranych obszarów problemowych, które były podstawą do sformułowania celów. Wytyczone cele były szeroko konsultowane z przedstawicielami instytucji, służb i organizacji społecznych. W pracach nad strategią uczestniczyli niżej wymienieni specjaliści i przedstawiciele środowiska edukacji, kultury, pomocy i integracji społecznej, ochrony zdrowia oraz organizacji społecznych w składzie: 1. Czaja Ryszard - kierownik Posterunku Policji w Chmielnie, 2. Gołata Gabriela – dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kartuzach, 3. Jancen Bożena- przewodnicząca Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Społecznych w Chmielnie, 4. Jóskowska Gabriela - kierownik GOPS w Chmielnie, 5. Kanka Henryka - pielęgniarka w Gminnym Ośrodku Zdrowia w Chmielnie, 6. Kaszuba Hanna - dyrektor Szkoły Podstawowej w Borzestowie, 7. Kitowska Irena - dyrektor Szkoły Podstawowej w Kożyczkowie, 8. Kuczkowska Weronika – pracownik socjalny GOPS w Chmielnie, 9. Kwidzińska Maria - pedagog szkolny w Zespole Szkół w Miechucinie, przewodnicząca Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego w Chmielnie, 10. Maćków Witold - dyrektor Zespołu Szkół w Chmielnie, 11. Makowska Genowefa - sołtys sołectwa Zawory, prezes Regionalnego Stowarzyszenia Projekt- STRATEGI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY CHMIELNO NA LATA 2016- 2022 3 Kobiet Niezależnych w Chmielnie, 12. Milczewska Brygida - kierownik WTZ w Chmielnie, członek GKRPA w Chmielnie, 13. Renata Prusik- radna gminy Chmielno, sołtys sołectwa Reskowo, 14. Rink Magdalena - dzielnicowy Posterunku Policji w Chmielnie, 15. Tackowiak Aleksandra - dyrektor Szkoły Podstawowej w Reskowie, 16. Zaworska Aleksandra - kierownik CIS w Garczu, 17. Zielke Weronika - psycholog w PCPR w Kartuzach. Projekt- STRATEGI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY CHMIELNO NA LATA 2016- 2022 4 WPROWADZENIE Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chmielno na lata 2016-2022 (dalej: Strategia) to dokument, który stanowi scenariusz interwencji samorządu terytorialnego Gminy Chmielno, jego jednostek organizacyjnych oraz partnerów społecznych w obszarze pomocy społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu mieszkańców. Strategia jako podstawowy dokument polityki społecznej jest kompleksową, spójną i długofalową wizją działań, które mają przyczynić się do poprawy warunków życia mieszkańców, w szczególności tych, którzy są zagrożeni marginalizacją i wykluczeniem społecznym, doprowadzić do ich integracji społecznej. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chmielno na lata 2016-2022 została stworzona jako wznowienie i uaktualnienie danych zawartych w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chmielno na lata 2011-2015, na podstawie przede wszystkim diagnozy demograficzno-społecznej, mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń lokalnego systemu polityki społecznej (SWOT), celów strategicznych i operacyjnych. oraz wyznaczeniem nowych priorytetów na lata 2016-2020. Dokument zawiera diagnozę sytuacji społecznej i prognozę zmian problemów społecznych w perspektywie do roku 2020. Identyfikacja najważniejszych kwestii społecznych została skonstruowana na podstawie przedłożonych materiałów statystycznych i urzędowych a także instrumentów analizy strategicznej, do których należy zaliczyć analizę SWOT. Z diagnozy wynikają obszary problemowe, nad którymi winna skupić się lokalna polityka społeczna. Ujęte w formę misji, celów strategicznych, operacyjnych i kierunków działań, w sposób praktyczny wyznaczają działania poszczególnych podmiotów. Dokument ustanawia punkt wyjścia dla uskuteczniania szczegółowych programów i projektów społecznych. Diagnoza problemów społecznych została opracowana na podstawie danych statystycznych oraz sprawozdań z realizacji programów, a także dokumentów: 1. Diagnozy Lokalnych Zagrożeń Społecznych opracowanej na podstawie badań przeprowadzonych wśród dorosłych mieszkańców, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych w gminie Chmielno, 2. Badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców Gminy Chmielno dotyczący oceny stanu i potencjału gminy oraz potrzeb społeczno - gospodarczego mieszkańców gminy. Praca Zespołu polegała na spotkaniach grupowych, indywidualnych oraz komunikacji elektronicznej. Strategia, jako uzgodniony z partnerami społecznymi scenariusz działań jest kontynuacją Projekt- STRATEGI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY CHMIELNO NA LATA 2016- 2022 5 przedsięwzięć realizowanych we wcześniejszym okresie programowania 2008-2013 oraz wyznaczeniem nowych priorytetów na lata 2016-2022, wynikających m.in. z priorytetów zawartych: dokumentach krajowych: 1. Planowanych priorytetach podziału środków z Unii Europejskiej na lata 2014 -2020 (EFS, EPRR, EPRROW) w tym: a) zwalczanie ubóstwa poprzez integrację społeczną, b) aktywizacja społeczna i pomoc osobom marginalizowanym, c) przeciwdziałanie dyskryminacji, d) ułatwienie dostępu do niedrogich i trwałych usług zdrowotnych i socjalnych, e) wspieranie ekonomii społecznej i przedsiębiorczości, f) wspieranie inwestycji, które przyczyniają się do lokalnego i regionalnego rozwoju, g) poszerzenie usług instytucjonalnych o działania pozainstytucjonalne, h) promowanie aktywności gospodarczej na obszarach wiejskich z naciskiem na wspieranie lokalne. 2. Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020: a) „Rozwój i wzmocnienie zorganizowanych formy aktywności obywatelskiej poprzez rozwijanie indywidualnej i korporacyjnej filantropii oraz wolontariatu” oraz b) „Wzmocnienie integracji i solidarności społecznej, wspieranie rozwoju przedsiębiorczości społecznej i innych form przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i zawodowemu w tym wspieranie różnorodnych form samopomocy.” 3. Krajowego Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020 – Nowy Wymiar Integracji 4. Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej 2020 5. Rządowego Programu Aktywności Osób Starszych na lata 2014-2020 6. Programu Operacyjnego „Wiedza, Edukacja, Rozwój 2014-2020”, POWER 2014-2020 7. Wieloletniego Programu Wspierania Finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020” 8. Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W celu ukierunkowania działań gminy na właściwych obszarach problemowych podczas budowy strategii uwzględniono cele zawarte w : Projekt- STRATEGI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY CHMIELNO NA LATA 2016- 2022 6 dokumentach regionalnych: 1. Strategii Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014 -2020 – cele strategiczne: 1) właściwie funkcjonująca rodzina, 2) wzmocnienie roli polityki społecznej, 3) wzrost aktywności seniorów, 4) włączenie społeczne osób niepełnosprawnych. 2. Wojewódzkiego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej na lata 2014 -2020 3. Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu - Europa 2020”. 4. Krajowym Programie Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020” 5. Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020 „Wydłużenie okresu aktywności zawodowej i zapewnienie lepszej jakości funkcjonowania osób starszych poprzez rozwój systemu usług adresowanych do osób niesamodzielnych i ich rodzin w tym rozwój opieki długoterminowej ” oraz „ Poprawa sytuacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym” poprzez: 1) Podniesienie jakości pracy instytucji publicznych, 2) Rozwój aktywności i współpracy instytucji publicznych i niepublicznych w zakresie pomocy i integracji społecznej, 3) Rozbudowę narzędzi zapewniających osobom wykluczonym dostęp do usług publicznych, pozwalających na powrót na rynek pracy, 4) Ograniczenie skali ubóstwa i zagrożenia ubóstwem,w szczególności wśród dzieci, osób starszych i niepełnosprawnych, 5) Wzmocnienie działań profilaktycznych skierowanych do dzieci i osób zagrożonych dysfunkcją i przeżywających trudności, 6) Powszechność dostępu do usług publicznych, aktywności zawodowej na otwartym rynku pracy dla osób niepełnosprawnych, 7) Wsparcie dla osób niepełnosprawnych i ich otoczenia, 8) Rozwój aktywnych i innowacyjnych form pomocy osobom zagrożonym lub wykluczonym