MASTER PLAN RAZVOJA TURIZMA ZA PODRUČJE KUPRESA ožujak 2009. „Masterplan razvoja turizma za područje Kupresa“ Autori: dr. sc. Mladen Mlinarević, voditelj projekta dr. sc. Katarina Bačić prof. dr. sc. Heri Bezić Anita Klanac, dipl. oec. prof. dr. sc. Tarik Kupusović dr. sc. Snježana Musa mr. Snježana Vasilj Ante Šumelj, dipl. iur. Michelle Bilić, dipl. oec. Katarina Bandalović, univ. spec. oec. Marko Bošnjak, dipl. ing. dr. sc. Dora Smolčić-Jurdana Ivan Perić, dipl. ing. mr. sc. Zvonimira Šverko Grdić mr. sc. Lidija Bagarić Krešimir Deban, dipl. iur. Marica Kuzmić, dipl. iur. Damir Magaš, dipl. oec. Tomislav Galović, dipl. oec. Filomena Palić, dipl. oec. „Masterplan razvoja turizma za područje Kupresa“ Sadržaj: 1. UVOD ....................................................................................................................................... 1 2. PREGLED ZAKONSKOG OKVIRA KOJI SE TIČE PREDMETNOG PODRUČJA...................................... 6 2.1. Identifikacija i analiza relevantnih zakona i strateških dokumenata.......................................... 6 2.2. Prijedlozi za poboljšanje relevantnih zakonskih odredaba ....................................................... 8 2.3. Sažetak rezultata analize .....................................................................................................10 3. ANALIZA I DIJAGNOZA POSTOJEĆEG STANJA ............................................................................12 3.1. Opće informacije o Općini Kupres ........................................................................................12 3.1.1. Geoprometni položaj ...................................................................................................12 3.1.2. Krajolik.......................................................................................................................13 3.1.3. Klima i hidrografija ......................................................................................................13 3.1.4. Stanovništvo i kadrovski potencijali ..............................................................................15 3.1.5. Promet .......................................................................................................................16 3.2. Turističke djelatnosti po sektorima .......................................................................................18 3.2.1. Turistički kapaciteti smještaja.......................................................................................18 3.2.2. Turistički promet .........................................................................................................20 3.2.3. Staze za skijanje i žičare ..............................................................................................23 3.3. Ocjena trenutne turističke ponude .......................................................................................24 3.4. Obnovljivi izvori energije .....................................................................................................25 3.5. Preporuke za budući razvoj..................................................................................................33 4. LIMITIRAJUĆI FAKTORI ZA TURISTIČKE AKTIVNOSTI................................................................34 4.1. Prirodne i kulturno-povijesne vrijednosti područja Kupresa ....................................................34 4.2. Stupanj i mjere zaštite ........................................................................................................35 4.3. Dozvoljene turističke djelatnosti u skladu sa zonama zaštite ..................................................38 4.4. Mogući pritisci na zaštićene prirodne vrijednosti uzrokovane turističkim djelatnostima .............39 4.5. Mogući pritisci na zaštićene prirodne vrijednosti uzrokovane brojnošću posjetitelja i frekvencijama posjeta, prihvatni potencijali .................................................................................42 5. RAZVOJNI MODEL TURIZMA .....................................................................................................49 5.1. Značaj turizma za ukupan razvoj Kupresa i šireg područja .....................................................50 5.1.1. Megatrendovi u turizmu...............................................................................................52 5.2. Vizija i ciljevi razvoja turizma ...............................................................................................62 5.3. Brzina razvoja turizma.........................................................................................................66 5.4. Ograničenja turističkog razvoja ............................................................................................66 5.4.1. Problematika prihvatnog potencijala .............................................................................67 5.4.2. Problematika planiranja destinacije...............................................................................69 5.4.3. Klimatske promjene.....................................................................................................70 5.4.4. Kadrovi u turizmu........................................................................................................71 5.5. Strategija pozicioniranja na tržištu .......................................................................................72 5.5.1. Ključne strategije koje podržavaju viziju .......................................................................74 5.6. Strategija razvoja proizvoda i usluga iz područja turizma.......................................................74 6. PLAN KONKURENTNOSTI..........................................................................................................76 6.1. Elementi konkurentnosti područja ........................................................................................76 6.1.1. Destinacije u Sloveniji – Zreško pohorje – Rogla............................................................76 i „Masterplan razvoja turizma za područje Kupresa“ 6.1.2. Destinacija u Hrvatskoj - Bjelolasica .............................................................................78 6.1.3. Bosna i Hercegovina – Jahorina....................................................................................80 6.1.4. Bosna i Hercegovina – Bjelašnica .................................................................................82 6.1.5. Bosna i Hercegovina – Vlašić........................................................................................84 6.1.6. Bosna i Hercegovina – Blidinje .....................................................................................86 6.1.7. Srbija - Kopaonik.........................................................................................................87 6.1.8. Bugarska – Bansko......................................................................................................89 6.1.9. Ključne karakteristike konkurentskih planinskih centara .................................................91 6.1.10. Elementi diferencijacije Kupresa u odnosu na konkurenciju............................................92 6.2. Detaljan opis i plan aktivnosti za unapreñenje cjelokupne konkurentnosti područja.................93 6.2.1. Prijedlog ključnih projekata..........................................................................................94 6.3. Uloga javnih institucija i privatnih poduzeća u izgradnji konkurentnosti ................................120 6.4. Izgradnja suradnje i partnerstva izmeñu javnih i privatnih institucija s ciljem grañenja konkurentnosti ........................................................................................................................121 7. INVESTICIJSKI PLAN ..............................................................................................................124 7.1. Načini, kvantiteta i dinamika potrebnog ulaganja ................................................................127 7.1.1. Načini ulaganja .........................................................................................................127 7.1.2. Kvantiteta i dinamika potrebnog ulaganja ...................................................................130 7.2. Ekonomska opravdanost ulaganja ......................................................................................133 7.3. Ulaganje u javni sektor......................................................................................................134 7.4. Ulaganje u privatni sektor..................................................................................................135 7.5. Očekivanja .......................................................................................................................136 8. MARKETINŠKI PLAN ...............................................................................................................137 8.1. SWOT analiza ...................................................................................................................139 8.2. Ciljevi marketinškog plana .................................................................................................141 8.3. Plan aktivnosti i budžet .....................................................................................................144 8.4. Marketing miks .................................................................................................................152 8.4.1. Proizvod (usluga) ......................................................................................................152