Seriale W Kontekście Kulturowym Serialowe Sedno

Seriale W Kontekście Kulturowym Serialowe Sedno

SERIALE W KONTEKŚCIE KULTUROWYM SERIALOWE SEDNO SERIALE W KONTEKŚCIE KULTUROWYM SERIALOWE SEDNO pod redakcją Moniki Cichmińskiej Anny Krawczyk-Łaskarzewskiej Piotra Przytuły Olsztyn 2016 Seriale w kontekście kulturowym Serialowe sedno Recenzje: Bernadetta Darska Arkadiusz Dudziak Lidia Gąsowska Elżbieta Rokosz-Piejko Projekt okładki: Piotr Przytuła Treść publikacji (z wyłączeniem materiałów wizualnych, które zostały wykorzystane przez autorów jako przykłady i wizualiza- cje w celach badawczo-naukowych) udostępniana jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów. Zezwala się na wy- korzystanie publikacji zgodnie z licencją – pod warunkiem za- chowania niniejszej informacji licencyjnej oraz wskazania auto- rów jako właścicieli praw do tekstów. Tekst licencji jest dostępny na stronie: http://creativecom- mons.org/licenses/by-ncnd/3.0/pl/legalcode Wydawca: Instytut Polonistyki i Logopedii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Ul. K. Obitza 1 10-725 Olsztyn e-mail: [email protected] ISBN 978-83-942720-1-2 SPIS TREŚCI ANNA KRAWCZYK-ŁASKARZEWSKA, Serialowe ingrediencje ............................... vii ALINA NARUSZEWICZ-DUCHLIŃSKA, Analiza językowa tytułów seriali .............. 1 JACEK SOBOTA, Bohater rozdarty – współczesne seriale jako obszar symulacji dylematów etycznych ................................................................................. 15 KATARZYNA KOKOT-GÓRA, (Ze)wnętrze zła – przemiany sytuacyjne bohaterów serialu. Przypadek Waltera White’a .................................................. 27 NELLY STREHLAU, Nieidealna Ally – nieświęta Alicia – niepokorna Annalise: „lubialność” a konstrukcja postaci bohaterek wybranych amerykańskich seriali prawniczych .......................................................................................................... 43 ANNA KRAWCZYK-ŁASKARZEWSKA, „It seems I read you wrong” – Upadek Allana Cubitta, czyli o płytkim czytaniu postaci .................................................. 57 SZYMON ŻYLIŃSKI, Aktor charakterystyczny we współczesnym serialu ..... 71 SONIA CAPUTA, Prawo ulicy i amerykańskie marzenia potomków Polaków w Baltimore ......................................................................................................................... 87 ELŻBIETA DURYS, Konwencje w służbie polityki: Prawo ulicy ......................... 99 ALEKSANDRA MUSIAŁ, Prawo ulicy w perspektywie intersekcjonalnej...... 119 ALEKSANDRA MOCHOCKA, Gry między autorem a odbiorcą w historycznych serialach kryminalnych i ich ideologiczne implikacje .................................... 137 PATRYCJA DZIUBCZYŃSKA, Muzyka jako element świata przedstawionego w wybranych serialach telewizyjnych (Dowody zbrodni, Dr House, Pogoda na miłość, Glee) ................................................................................................................ 155 KSENIA OLKUSZ, Z Caravaggiem wśród zombie, z van Goghiem po nuklearnej zagładzie, z Rembrandtem w ogniu epidemii – artyści oraz wielkie i małe dzieła sztuki w serialach (rekonesans)................................... 167 Anna Krawczyk-Łaskarzewska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Serialowe ingrediencje Seriale w kontekście kulturowym to czterotomowa monografia poświęcona fabularnym serialom telewizyjnym, która odwołuje się do z pozoru oczywistej, lecz dość elastycznej i skomplikowa- nej dychotomii. Punktem wyjścia są, naturalnie, historie opo- wiadane na ekranie, lecz to, co dzieje się poza nim, tworzy róż- norakie jakościowo powiązania i konteksty, wywierając istotny wpływ na starania scenarzystów, producentów, scenografów, ekip filmowych, odtwórców ról, jak również osób odpowiedzial- nych za marketing i dystrybucję, a co za tym idzie, finalny pro- dukt twórczej współpracy i jego recepcję. Minęła dekada od czasu, gdy Glen Creeber, doświadczony filmoznawca i autor prac o tak przełomowych produkcjach tele- wizyjnych, jak The Singing Detective, Miasteczko Twin Peaks czy Główny podejrzany, odnotował z nutą konsternacji, ale też i spo- rą dozą poznawczego optymizmu: Coraz bardziej oczywiste staje się to, że jedna metodologia za- pewne nie wystarczy, by oddać sprawiedliwość bogactwu i zło- żoności motywów, kwestii, debat, kontekstów i niepokojów, ja- kie wiążą się z omawianiem praktycznie każdego programu te- lewizyjnego1 (Creeber 2006: 84). Tę złożoność niewątpliwie mieli na względzie Ethan Thompson i Jason Mittell, redaktorzy How to Watch Television, zbioru tekstów opublikowanego przed trzema laty. Zapropono- wali tam pięć ogólnych obszarów tematycznych, w ramach któ- rych można myśleć o współczesnej telewizji i, co szczególnie istotne z punktu widzenia naszej publikacji, analizować seriale o mainstreamowej sile rażenia, oparte na tradycyjnie pojmowa- 1 Cytaty zamieszcza się w tłumaczeniu Anny Krawczyk-Łaskarzew- skiej – przyp. red. vii Anna Krawczyk-Łaskarzewska nych scenariuszach, z relatywnie pokaźnymi budżetami i jeszcze większymi ambicjami artystycznymi. Przede wszystkim wspomniani wyżej badacze wyszcze- gólnili estetykę i styl, a w dalszej kolejności kwestie reprezenta- cji, czyli ukazywane na małych (i nie takich znowu małych) ekranach społeczne tożsamości i swoistą politykę kulturową, ja- ką seriale „uprawiają” naśladując, a zarazem kształtując rzeczy- wistość. Następna kategoria zaproponowana przez Thompsona i Mittella obejmuje problemy szeroko pojętej polityki, demokra- cji, spraw związanych z funkcjonowaniem narodu i opinii pu- blicznej. Natomiast dwa pozostałe pola semantyczne, których użyteczność trudno byłoby podważyć, to telewizja w ujęciu branżowym, a więc koncentrująca się na zakulisowych aspek- tach jej powstawania, oraz praktyki, które można nazwać około- telewizyjnymi, gdyż dotyczą specyficznego charakteru samego medium, a także ugruntowanych modeli i strategii jego odbioru. Niemniej jednak rzut oka na artykuły zgrupowane w poszcze- gólnych częściach antologii każe sądzić, że granice każdej z pro- ponowanych dziedzin są do pewnego stopnia arbitralne, nie- ostre, albo wręcz niemożliwe do wytyczenia, gdyż nie sposób rozpatrywać je w całkowitej izolacji, a założenia badawcze, me- todologie i typy analiz nieuchronnie się ze sobą łączą i przenika- ją. Te właśnie osobne, a jednak nie całkiem osobne, składni- ki utworu telewizyjnego postanowiliśmy uczynić tematem prze- wodnim niniejszego tomu. Pragniemy jednak podkreślić, że zgodnie z postulatem Elliotta Logana, konwencje, motywy, gry fabularne czy też kwestie ideologiczne, społeczne, psychologicz- ne i moralne, rozpatrywane są przez autorów w szerszej płasz- czyźnie „samoświadomego modelowania serialowej formy” (Lo- gan 2016: 2), jako nieodzowny element szczególnego, z zasady dialektycznego napięcia między „scaleniem i fragmentaryczno- ścią, między wyodrębnionymi jednostkami i większą całością, które są jednocześnie oddzielne i powiązane ze sobą” (Logan 2016: 2). Moc oddziaływania danego serialu to przecież w głów- nej mierze efekt kombinacji zastosowanych środków stylistycz- nych, decyzji obsadowych, scenariuszowego przesłania i szeregu działań o charakterze biznesowym. viii Serialowe ingrediencje Logicznie rzecz biorąc, analizę serialowych ingrediencji wypada zacząć od tytułów, jakimi opatruje się produkcje telewi- zyjne, przy czym zwraca się uwagę na ich udział w kreowaniu wizerunku seriali i zanurzenie w popkulturowej, nasyconej in- tertekstem rzeczywistości. W kolejnych pracach analizowane są, pod różnym kątem, wybrane postacie: od rozterek moralnych i etycznych, jakie może budzić ich postępowanie, poprzez etapy przemian serialowych protagonistów, ich typy i zasady konstru- owania, aż po społeczno-polityczne okoliczności ich funkcjono- wania w świecie fikcyjnym, którego związki z rzeczywistością mają charakter płynny, wzajemnie inspirujący albo, żeby użyć mniej taktownego sformułowania, obosieczny. W części zapro- ponowanych tu ujęć istotnym punktem odniesienia staje się określona konwencja literacka i filmowa oraz sposoby jej prze- łamywania i tym samym prowadzenia gry z żądnym niespodzia- nek odbiorcą. Całości dopełniają analizy implikacji, jakie niesie ze sobą obecność muzyki i dzieł sztuki w utworach telewizyj- nych. Żywimy przeświadczenie, że wybrane przez nas artykuły pozwolą zrozumieć wagę owych części składowych dla procesu tworzenia, produkowania, konsumowania i badania oraz inter- pretowania seriali; krótko mówiąc: ich kluczową rolę w dociera- niu do serialowego sedna. Bibliografia: Creeber Glen, 2006, The Joy of Text? Television and Textual Analysis, w: „Critical Studies in Television”, tom 1, zeszyt 1, s. 81-88. Logan Elliott, 2016, Introduction, w: „Breaking Bad” and Dignity. Unity and Fragmentation in the Serial Television Drama, Basingstoke, s. 1-26. Thompson Ethan, Mittell Jason, red., 2013, Introduction, w: How to Watch Television, New York, London. s. 1-12. ix Alina Naruszewicz-Duchlińska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Analiza językowa tytułów seriali Abstrakt: W artykule przedstawiono wyniki analizy tytułów seriali jako istotnych elementów wizerunku danego produktu (pop)kultury. Wyodrębniono i omówiono poszczególne typy nazw, ich cechy strukturalne i semantyczne. Poruszono także problem odniesień intermedialnych i intertekstualnych. Słowa kluczowe: tytuły seriali, ideonimy, nazwy medialne, onomastyka 1. Wprowadzenie Celem pracy było określenie najczęstszych odniesień znacze- niowych badanego zbioru onimów oraz ustalenie i opis konsty- tutywnych cech językowych analizowanej kategorii nazw1. Przedmiotem zainteresowania

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    193 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us