Ontgonnen Verleden Ontgonnen Verleden INZOOMEN OP DE HISTORISCH-GEOGRAFISCHE ONTWIKKELING VAN HET NEDERLANDSE LANDSCHAP deel II : de historisch-geografische ontwikkeling van het Nederlandse landschap: achtergronden per landschapstype 1 Ontgonnen Verleden Deel II: ontwikkelingen en achtergronden 1 Inleiding . .9 2 De ontwikkelingen op nationaal schaalniveau . .9 2.1 De ontwikkelingen in de woonfunctie . .10 2.2 De ontwikkelingen in de agrarische functie . .11 2.3 De ontwikkelingen in de waterstaatsfunctie . .14 2.3.1 De zeewerende dijken . .16 2.3.2 De rivierdijken . .17 2.3.3 De waterschappen . .18 2.3.4 De systemen van polderbemaling . .20 2.4 De ontwikkelingen in de delfstoffenwinning . .21 2.4.1 Turfwinning . .21 2.4.1.1 Droge vervening . .21 2.4.1.2 Natte vervening . .22 2.4.2 Moernering . .23 2.4.3 Steenkoolwinning . .23 2.4.4 Terpafgraving . .23 2.4.5 Grindwinning . .24 2.4.6 Zandwinning . .24 2.4.7 Mergelwinning . .24 2.4.8 Kleiwinning . .24 2.5 De ontwikkelingen in de bovenregionale verkeersfunctie . .25 2.5.1 Het begrip ‘doorgaande weg’ . .25 2.5.2 De ontwikkeling van de doorgaande landwegen . .26 2.5.2.1 De Romeinse Tijd . .26 2.5.2.2 De Middeleeuwen . .26 2.5.2.3 De Vroege Middeleeuwen . .26 2.5.2.4 De Volle en Late Middeleeuwen . .27 2.5.2.5 De 16e tot 18e eeuw . .27 2.5.2.6 De eerste helft van de 19e eeuw . .28 2.5.2.7 De recente ontwikkelingen: de spoorwegen en het autoverkeer . .28 2.5.3 De elementen die samenhangen met de doorgaande landwegen . .29 2.5.3.1 De Volle Middeleeuwen tot de 18e eeuw . .Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.5.3.2 De 19e eeuw . .Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.5.4 De ontwikkeling van de doorgaande waterwegen . .31 2.5.4.1 De periode vóór de Volle Middeleeuwen. .31 2.5.4.2 De Volle Middeleeuwen . .31 2.5.4.3 De Late Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd . .31 2.5.4.4 De recente ontwikkelingen . .31 2.5.5 De elementen die samenhangen met de doorgaande waterwegen . .32 2.5.5.1 De Volle Middeleeuwen tot de 19e eeuw . .Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.6 De ontwikkelingen in de defensiefunctie . .32 2.6.1 De kastelen . .32 2.6.1.1 Het begrip ‘kasteel’ . .32 2.6.1.2 De locatiekeuze van de kastelen . .33 2.6.1.3 Vormen en chronologie . .33 2.6.1.4 Het einde van de kasteelbouw . .34 2.6.2 Verdedigingswallen, grenswallen en landweren . .34 2.6.3 De ontwikkelingen in de vestingbouw . .35 2.6.4 Militaire verdedigingslinies . ..