č ___________________________________________________Tehni ke specifikacije HTRS96/TM v.1.0. ________________________ REPUBLIKA HRVATSKA DRŽAVNA GEODETSKA UPRAVA TEHNI ČKE SPECIFIKACIJE ZA POSTUPKE RA ČUNANJA I PODJELU NA LISTOVE SLUŽBENIH KARATA I DETALJNE LISTOVE KATASTARSKOG PLANA U KARTOGRAFSKOJ PROJEKCIJI REPUBLIKE HRVATSKE – HTRS96/TM verzija 1.0 Zagreb, 2009. __________________________________________________________________________________________________________________________________________ Državna geodetska uprava č ___________________________________________________Tehni ke specifikacije HTRS96/TM v.1.0. ________________________ Sadržaj UVOD 1. KARTOGRAFSKA PROJEKCIJA HTRS96/TM 1.1. Osnovne karakteristike popre čne Mercatorove projekcije 1.2. Opis kartografske projekcije HTRS96/TM 1.2.1. Reducirane pravokutne koordinate E i N u kartografskoj projekciji HTRS96/TM 1.2.2. Glavni parametri kartografske projekcije HTRS96/TM 1.2.3. Geometrijske konstante elipsoida Geodetic Reference System 1980 (GRS80) 2. ALGORITMI ZA RJEŠAVANJE OSNOVNIH ZADATAKA U SUSTAVU HTRS96/TM 2.1. Konverzija geodetskih koordinata ϕ,λ u pravokutne koordinate E, N u ravnini projekcije 2.2. Konverzija pravokutnih koordinata E i N u ravnini u geodetske koordinate ϕ,λ 2.3. Ra čunanje konvergencije meridijana c iz geodetskih koordinata ϕ, λ 2.4. Ra čunanje konvergencije meridijana c iz pravokutnih koordinata E i N 2.5. Ra čunanje linearnog mjerila m iz geodetskih koordinata ϕ, λ 2.6. Ra čunanje linearnog mjerila m iz pravokutnih koordinata E i N 2.7. Prvi ili izravni geodetski zadatak 2.8. Drugi ili obrnuti geodetski zadatak 2.9. Redukcija smjerova i duljina 2.10. Prakti čna primjena kartografske projekcije HTRS96/TM 3. PODJELA NA DETALJNE LISTOVE U KOORDINATNOM SUSTAVU HTRS96/TM 3.1. Osnove podjele na listove u kordinatnom sustavu HTRS96/TM 3.2. Podjela na listove topografske karte 1:250 000 3.3. Podjela na listove topografske karte 1:100 000 3.4. Podjela na listove topografske karte 1:50 000 3.5. Podjela na listove topografske karte 1:25 000 3.6. Podjela na listove za mjerilo 1:10 000 3.7. Podjela na listove za mjerilo 1:5 000 3.8. Podjela na listove za mjerilo 1:2 000 3.9. Podjela na listove za mjerilo 1:1 000 3.10. Podjela na listove za mjerilo 1:500 __________________________________________________________________________________________________________________________________________ Državna geodetska uprava 1 č ___________________________________________________Tehni ke specifikacije HTRS96/TM v.1.0. ________________________ 3.11. Lokalne oznake detaljnih listova katastarskog plana 4. IMENA LISTOVA TOPOGRAFSKIH KARATA 4.1. Imena listova topografskih karata mjerila 1:250 000 4.2. Imena listova topografskih karata mjerila 1:100 000 4.3. Imena listova topografskih karata mjerila 1:50 000 4.4. Imena listova topografskih karata mjerila 1:25 000 __________________________________________________________________________________________________________________________________________ Državna geodetska uprava 2 č ___________________________________________________Tehni ke specifikacije HTRS96/TM v.1.0. ________________________ UVOD Ovim Tehni čkim specifikacijama dani su postupci ra čunanja i podjela na listove službenih karata i detaljne listove katastarskog plana izra đenih u kartografskoj projekciji Republike Hrvatske – HTRS96/TM. Na temelju članka 9. stavka 2. Zakona o državnoj izmjeri i katastru nekretnina (Narodne novine, 128/99) Vlada Republike Hrvatske je na sjednici održanoj 4. kolovoza 2004. godine, donijela Odluku o utvr đivanju službenih geodetskih datuma i ravninskih kartografskih projekcija Republike Hrvatske (NN 2004/110 i NN 2004/117). Tom Odlukom koordinatni sustav popre čne Mercatorove (Gauss-Krügerove) projekcije – skra ćeno HTRS96/TM, sa srednjim meridijanom 16°30' i linearnim mjerilom na srednjem meridijanu 0,9999 odre đuje se projekcijskim koordinatnim sustavom Republike Hrvatske za potrebe katastra i detaljne državne topografske kartografije. U prvom poglavlju opisane su osnovne karakteristike popre čne Mercatorove projekcije i pripadnog koordinatnog sustava HTRS96/TM. Objašnjene su nereducirane i reducirane koordinate te dane geometrijske konstante elipsoida GRS80 koji se navedenom kartografskom projekcijom preslikava u ravninu. U drugom poglavlju navedeni su algoritmi za rješavanje osnovnih zadataka u vezi s koordiantnim sustavom HTRS96/TM. Nisu dani često vrlo duga čki izvodi formula, nego samo kona čni izrazi. Postoje ća (stara) Gauß-Krügerova projekcija bila je definirana tako da su se na cijelom podru čju zadaci u prakti čnoj geodeziji i katastru mogu rješavati kao zadaci u ravnini. To je bilo omogu ćeno činjenicom da ta projekcija ne uvodi linearnu deformaciju ve ću od 1 dm na 1 km. No, zbog tog uvjeta nije bilo mogu će cijelo podru čje Hrvatske preslikati u jedinstveni koordinatni sustav. Tako imamo dva koordinatna sustava (zone), koji su nazvani 5. i 6. Nova projekcija HTRS96/TM ima jedinstveni koordinatni sustav za čitavo podru čje Hrvatske, ali zato u nekim podru čjima (udaljenima više od oko 127 km od srednjeg meridijana) uvodi deformaciju koja je ve ća od 1 dm na 1 km. Te je deformacije mogu će eliminirati ra čunskim putem. To se može napraviti na više na čina, a preporu ča se mjerene dužine pomnožiti odgovaraju ćim faktorom i dalje ra čunati kao i do sada. Detaljnije je sve to opisano u poglavlju 2.10. U tre ćem poglavlju definirana je podjela na listove topografskih karata i detaljne listove katastarskog plana za sva službena mjerila. Veli čina lista karte, odnosno detaljnih listova katastarskog plana je za sva mjerila jednaka i iznosi 60 × 40 cm. __________________________________________________________________________________________________________________________________________ Državna geodetska uprava 3 č ___________________________________________________Tehni ke specifikacije HTRS96/TM v.1.0. ________________________ 1. KARTOGRAFSKA PROJEKCIJA HTRS96/TM 1.1. Osnovne karakteristike popre čne Mercatorove projekcije Popre čna Mercatorova (Gauss-Krügerova) projekcija je određena uvjetima: 1. projekcija je konformna, 2. srednji meridijan preslikava se u pravoj veli čini ili je mjerilo uzduž njega konstantno, 3. os N = x pravokutnog koordinatnog sustava poklapa se sa slikom srednjeg meridijana. Promotrimo popre čnu Mercatorovu (Gauss-Krügerovu) projekciju u kojoj nema deformacija na srednjem meridijanu, tj. u kojoj se srednji meridijan preslikava u pravoj veli čini. Što je ve ća udaljenost od srednjeg meridijana to su i linearne deformacije ve će. Ovisnost veli čine linearnih deformacija o udaljenosti od srednjeg meridijana u toj projekciji prikazana je na slici 1. Slika 1. Krivulje linearnih deformacija u popre čnoj Mercatorovoj projekciji kod a) nereduciranih i b) reduciranih koordinata Da bi se pove ćalo podru čje preslikavanja uz zadržavanje tražene to čnosti, na srednjem meridijanu uvodi se maksimalna negativna deformacija. Uvo đenjem te deformacije na srednjem meridijanu podru čje preslikavanja je prošireno i iznosi 127 km isto čno i zapadno od srednjeg meridijana. U tom podru čju prilikom ra čunanja u ravnini projekcije možemo u potpunosti zanemariti deformacije projekcije. __________________________________________________________________________________________________________________________________________ Državna geodetska uprava 4 č ___________________________________________________Tehni ke specifikacije HTRS96/TM v.1.0. ________________________ 1.2. Opis kartografske projekcije HTRS96/TM Koordinatnim sustavom popre čne Mercatorove projekcije – HTRS96/TM obuhva ćeno je cijelo podru čje Republike Hrvatske sa srednjim meridijanom 16 030' i linearnim mjerilom 0,9999 uzduž srednjeg meridijana. Posljedica toga je da su linearne deformacija u podru čjima udaljenim manje od 127 km od srednjeg meridijana manje od 1dm na 1 km, a što se smatra prihvatljivim za radove katastra, inženjerske geodezije i topografije (slika 2.) Slika 2. Podru čje koje se preslikava s apsolutnim linearnim deformacijama manjim od 1 dm/km. U ostalim podru čjima Republike Hrvatske koja su udaljena više od 127 km isto čno i zapadno od srednjeg meridijana potrebno je prilikom ra čunanja u ravnini projekcije uzeti u obzir i deformacije projekcije (sl. 2. i sl. 3). Kako u prakti čnim radovima ne bi trebalo uvijek iznova razmišljati o tome treba li ili ne treba voditi brigu o deformacijama projekcije, preporu ča se upotreba takvog softverskog rešenja koje će uvijek voditi ra čuna o mogu ćim deformacijama. Ako su one zanemarive, jasno je da njihov utjecaj ne će do ći do izražaja u kona čnom rezultatu. __________________________________________________________________________________________________________________________________________ Državna geodetska uprava 5 č ___________________________________________________Tehni ke specifikacije HTRS96/TM v.1.0. ________________________ Slika 3. Raspodjela linearnih deformacija u HTRS96/TM 1.2.1. Reducirane pravokutne koordinate E i N u kartografskoj projekciji HTRS96/TM U projekcijskom sustavu HTRS96/TM projekcija ekvatora predstavlja ordinatnu os E (isto čno), a projekcija srednjeg meridijana apscisnu os N (sjeverno). Da bi se izbjegle negativne ordinate dodajemo svim ordinatama 500 000 metara odnosno os E ima koordinatu E = 500 000 metara. Tako to čke koje leže isto čno od apscisne osi, odnosno od srednjeg meridijana, imaju ordinate ve će od 500 000 m, a to čke koje se nalaze zapadno od srednjeg meridijana imaju ordinate manje od 500 000 m, ali uvijek pozitivne. Prema tome, da bismo