Strategia rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytowskiego w latach 2007 - 2015 cz. I diagnostyczna: audyt społeczno - gospodarczy Powiatu Bytowskiego opr. W. Jabłonowska i A. Pacuła Strategia rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytowskiego w latach 2007 - 2015 Gminy: Borzytuchom, Bytów, Czarna Dąbrówka, Kołczygłowy, Lipnica, Miastko, Parchowo, Studzienice, Trzebielino, Tuchomie I część diagnostyczna: audyt społeczno - gospodarczy Powiatu Bytowskiego 2 Strategia rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytowskiego w latach 2007 - 2015 cz. I diagnostyczna: audyt społeczno - gospodarczy Powiatu Bytowskiego opr. W. Jabłonowska i A. Pacuła Spis treści: 1. Informacje o strategii. ..................................................................................................................................4 2. Podstawowe informacje o Powiecie Bytowskim i 10 Gminach............................................................ 6 3. Wielokulturowe dziedzictwo i kultura współczesna Powiatu Bytowskiego.......................................13 3.1. Ochrona dziedzictwa kulturowego w Powiecie Bytowskim.........................................................23 3.2. Kultura współczesna: instytucje - organizacje - współpraca międzynarodowa.........................27 4. Środowisko przyrodnicze powiatu bytowskiego - zasoby i ochrona. .................................................33 4.1. Zasoby przyrodnicze Powiatu Bytowskiego....................................................................................34 4.2. Obszary ochrony prawnej na terenie Powiatu Bytowskiego. .......................................................42 4.3. Infrastruktura ochrony środowiska..................................................................................................49 5. Społeczeństwo - infrastruktura - polityka społeczna. ...........................................................................67 5.1. Demografia...........................................................................................................................................67 5.2. Aktywność społeczna.........................................................................................................................77 5.3. Problemy społeczne - obszary wykluczenia społecznego.............................................................88 6. Ochrona zdrowia - infrastruktura - zdrowotność mieszkańców Powiatu Bytowskiego.................94 7. Edukacja .....................................................................................................................................................105 7.1 Edukacja - baza materialna i organizacja.......................................................................................105 7.2. Organizacja kształcenia dorosłych - kształcenie ustawiczne......................................................109 8. Ekonomia Powiatu Bytowskiego............................................................................................................111 8.1 Dostępność komunikacyjna i sieć drogowa Powiatu Bytowskiego. ..........................................111 8.2 Telekomunikacja - Internet..............................................................................................................121 8.3 Aktywność gospodarcza...................................................................................................................123 8.4 Rynek pracy - bezrobocie.................................................................................................................133 8.5 Rolnictwo............................................................................................................................................140 8.6 Dochody Powiatu Bytowskiego......................................................................................................147 9. MoŜliwości rozwoju gospodarki turystycznej w Powiecie Bytowskim - analiza.............................149 9.1 Serwis turystyczny - infrastruktura i usługi...................................................................................149 9.2 Ruch turystyczny na terenie Powiatu Bytowskiego......................................................................159 9.3 Turystyka, jako gospodarka regionalna, w dokumentach planistycznych 10 Gmin i Powiatu Bytowskiego.........................................................................................................................................................161 9.4 Koncepcja rozwoju gospodarki turystycznej Powiatu Bytowskiego - analiza.........................165 9.5 Model funkcjonalny gospodarki turystycznej Powiatu Bytowskiego........................................175 3 Strategia rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytowskiego w latach 2007 - 2015 cz. I diagnostyczna: audyt społeczno - gospodarczy Powiatu Bytowskiego opr. W. Jabłonowska i A. Pacuła 1.1.1. Informacje o strategii. Dokument planistyczny „Strategia rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytow- skiego na lata 2007 - 2015” został opracowany na zlecenie Zarządu Powiatu Bytowskiego, w składzie: Roman Zaborowski - Starosta, Krzysztof Sławski - Wicestarosta, Zbigniew Batko - Członek Zarządu, Jacek Żmuda-Trzebiatowski - Członek Zarządu, Zbigniew Kosiński - Członek Zarządu. Strategię opracował zespół Fundacji Pokolenia, pod kierunkiem Wai Jabłonowskiej oraz Stanisława Andrzeja Pacuły - „pacuła etcA”. Ze strony Starostwa Powiatowego w Bytowie prace strategiczne koordynowali pracowni- cy Wydziału Rozwoju Gospodarczego. Termin realizacji strategii: 1 03 2007 - 30 09 2007. Metoda opracowania strategii: społeczno - ekspercka. Strategia składa się z dwóch części: I. Część diagnostyczna: audyt społeczno - gospodarczy Powiatu Bytowskiego, II. Część programowa: kierunki strategiczne i programy rozwoju społeczno - gospo- darczego Powiatu Bytowskiego. W opracowaniu strategii brali udział przedstawiciele trzech sektorów: administracji sa- morządowej: powiatowej i gminnej, organizacji pozarządowych oraz sektora prywatnego, którzy tworzyli Zespół Konsultacyjny Strategii. (Zobacz: rozdział 9, cz. I audyt społeczno - gospodarczy.) Zespół zrealizował założony program warsztatów programowych, konsultacji roboczych oraz spotkań i rozmów podczas prac audytowych. Efekty tej pracy są wykorzystane w części diagnostycznej: audycie społeczno - gospodarczym Powiatu Bytowskiego i w części programowej - strategicznej. Zarząd Powiatu Bytowskiego i autorzy strategii wyrażają podziękowanie wszystkim Osobom, Instytucjom i Organizacjom, których zaangażowanie, wiedza i myśl planistycz- na pozwoliły zrealizować program prac analitycznych, diagnostycznych i programowych. 4 Strategia rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytowskiego w latach 2007 - 2015 cz. I diagnostyczna: audyt społeczno - gospodarczy Powiatu Bytowskiego opr. W. Jabłonowska i A. Pacuła Przedmiot audytu: Przedmiotem audytu jest analiza Powiatu Bytowskiego, w kluczowych dziedzinach spo- łecznych (zasoby ludzkie i infrastruktura, edukacja, wykluczenie społeczne, ochrona zdrowia), gospodarczych (przedsiębiorczość, rynek pracy) oraz w zakresie stanu zacho- wania, zagospodarowania (infrastruktura) i ochrony (infrastruktura) środowiska przy- rodniczego i kulturowego. A więc w dziedzinach, których stan i jakość determinuje roz- wój kultury 1 w wymiarze osobowym każdego człowieka i w wymiarze społecznym. Cele audytu: 1. Audyt społeczno - gospodarczy wraz z analizą dokumentów strategicznych Powiatu i 10 Gmin 2 oraz wnioskami Zespołu Konsultacyjnego jest podstawą programową „Stra- tegii rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytowskiego w latach 2007 - 2015”. 2. Audyt posłuży w szczególności: Do identyfikacji kluczowych problemów społeczno - gospodarczych i opracowa- nia priorytetów strategicznych oraz odpowiednich programów działania. Do określe- nie standardów rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu Bytowskiego - z zacho- waniem zasady zrównoważoności w odniesieniu do środowiska przyrodniczego i kul- turowego - stanowiących merytoryczną/programową podstawę misji i wizji Powiatu. Do realizacji warsztatów strategicznych z Zespołem Konsultacyjnym Strategii i rzetelnej, realnej i pragmatycznej analizy kluczowych problemów Powiatu Bytow- skiego. Do zakreślenia obszarów (dziedzin) współdziałania trzech sektorów: publicznego, prywatnego i pozarządowego. Do korekty i modernizacji (jeżeli będzie taka potrzeba) istniejących priorytetów i kierunków strategicznych rozwoju społeczno - gospodarczego Powiatu. Audyt będzie użyteczny przy formułowaniu szczegółowych działań: planów ope- racyjnych, ich hierarchii, harmonogramu realizacyjnego oraz oceny skuteczności wdrażania. 3. Dodatkowym i integralnym elementem audytu jest analiza możliwości rozwoju go- spodarki turystycznej w Powiecie Bytowskim. 4. Nadto: wyniki audytu będą przydatne przy formułowaniu wniosków o dofinanso- wanie projektów społecznych i gospodarczych składanych do funduszy Unii Europej- skiej i innych źródeł, przez jednostki administracji samorządowej - powiatowej i gminnej oraz partnerów z sektora prywatnego i pozarządowego. 1 KULTURA - wszystko to, co stanowi człowieka, jego stan fizyczny i stan psychiczny, intelektualny oraz duchowy. Kultura to człowiek, ten, który tworzy kulturę i jest zarazem w kulturze formowany. A zatem: wszystko to, co tworzy JA osobowe człowieka, podmiotowość, duchowość, światopogląd, jakość etyczną i intelektualną oraz wszystko to, co dotyczy organizacji środowiska, w którym żyje, które eksploatuje i które chroni. 2 Dla ułatwienia komunikacji w dokumencie używamy zamiennie określeń Powiat i Powiat