Iwona Skoczko Janina Piekutin INŻYNIERIA ŚRODOWISKA - MŁODYM OKIEM Vol. 1 Białystok 2012 POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA POLSKIE ZRZESZENIE INŻYNIERÓW WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I TECHNIKÓW SANITARNYCH I INZYNIERII ŚRODOWISKA MONOGRAFIE Vol. 1 Serdecznie dziękujemy sponsorom i darczyocom bez których pomocy nie byłoby możliwe wydanie niniejszej publikacji ani organizacja uroczystości. Nadleśnictwo Żednia POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INZYNIERII ŚRODOWISKA Nadleśnictwo Dojlidy Nadleśnictwo Krynki z/s w Poczopku Redaktor tomu: Dr inż. Iwona Skoczko Zespół redakcyjny: Iwona Skoczko – Redaktor Naczelny Janina Piekutin – Redaktor Naczelny Justyna Iwaniuk - wody powierzchniowe i podziemne Katarzyna Ziniewicz Aleksandra Zarzecka - oczyszczanie ścieków Kowalczyk Milena Anna, Kulawczyk Weronika - utylizacja odpadów i osadów ściekowych Sylwia Wołczuk - ogrzewnictwo i wentylacja Joanna Jaśko- systemy wodociągowe i kanalizacyjne Kamila Janowska - uwarunkowania sanitarno – inżynieryjne Zespół naukowy: dr inż. Skoczko Iwona - przewodniczący dr inż. Boruszko Dariusz dr Piekutin Janina - przewodniczący dr inż. Dąbrowski Wojciech prof. dr hab. inż. Dzienis Lech dr inż. Grygorczuk-Petersons Elżbieta prof. dr hab. inż. Miłaszewski Rafał dr inż. Ignatowicz Katarzyna prof. dr hab. Rosochacki Stanisław dr inż. Magrel Lech prof. dr hab. inż. Sorko Sławomir A. dr inż. Andrzej Gajewski prof. dr hab. inż. Wiater Józefa dr inż. Katarzyna Gładyszewska-Fiedoruk prof. dr hab. inż. Jacek Piekarski dr inż. Krawczyk Dorota dr hab. inż. Kiryluk Aleksander dr inż. Niedzielko Jolanta prof. dr hab. inż. Żukowski Mirosław dr inż. Siemieniuk Anna prof. Alexiei Adrianow dr inż. Dariusz Andraka prof. Dmitry Spitsow dr inż. Paweł Biedka dr hab. Łaska Grażyna dr inż. Tałałaj Izabela dr hab. inż. Skorbiłowicz Mirosław dr Matejczyk Marzena dr inż. Biernacka Beata dr inż. Robert Nowak Wszystkie zamieszczone w monografii prace są recenzowane SPIS TREŚCI WPROWADZENIE………………………………………………………………………. 7 WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE Efekty sono-sorpcji związków humusowych z roztworów wodnych………….............................................. 11 M. Kusiak, L. Stępniak Próby oceny jakości wybranych wód powierzchniowych…………………………………………………... 17 A. Kubala, L. Przywara, M. Popardowska, M. Sońta, S. Torba Rzeki Warmii i Mazur………………………………………………………………………………………. 25 A. Goździewska Sorpcja związków humusowych na wybranych węglach aktywnych………………………………………. 31 P. Olesiak, L. Stępniak Wpływ zrzutu oczyszczonych ścieków z oczyszczalni „Hajdów‖ na wybrane parametry rzeki Bystrzycy... 36 M. Strycharczuk, P. Szostak, A. Kozak, G. Łagód Wpływ zrzutu oczyszczonych ścieków z oczyszczalni Hajdów na zawartość związków azotu wodach odbiornika……………………………………………………………………………………………………. 42 P. Szostak , M. Strycharczuk OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Ocena rozwoju gospodarki wodno- ściekowej wybranych małych miejscowości województwa podlaskiego a dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej………………………………………………. 49 I. Białomyzy Koncepcja technologiczna przydomowej oczyszczalni ścieków……………………………………………. 54 M. Giero Wykorzystanie wskaźników biocenotycznych do opisu struktury błony biologicznej……………………… 59 R. Głowienka, K. M. Jaromin, K. Stachurska, G. Łagód Problem oczyszczania ścieków na terenach wiejskich……………………………………………………… 65 J. Iwaniuk, B. Kaczmarek Recykling tworzyw sztucznych- metody fizykochemiczne stosowane w oczyszczaniu ścieków z procesu technologicznego…………………………………………………………………………………………….. 71 I. Kania-Surowiec Charakterystyka i sposoby postępowania ze ściekami z przemysłu farmaceutycznego…………………….. 80 M. Klaus Oczyszczanie hydrobotaniczne……………………………………………………………………………… 85 A. Kozłowska, P. Gawryluk Intensyfikacja procesu denitryfikacji przy zastosowaniu preparatu Brenntaplus VP1……………………… 89 D. Kozłowski Stosowanie przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich województwa podlaskiego. Wady, zalety i aspekt ekonomiczny…………………………………………………………………………. 94 D. Łapiński Water treatment plants in Moscow…………………………………………………………………………... 100 V. Babikova, G. Vasilyeva, N. Meshkova Efektywność usuwania zanieczyszczeń z zastosowaniem biopreparatu w przydomowej oczyszczalni ścieków ze złożem hydrofitowym…………………………………………………………………………… 102 M. Puchlik Analiza gospodarki wodno – ściekowej wybranego miasta województwa podlaskiego……………………. 109 G. Siemieniuk, B. Tomczuk Wykorzystanie testów OUR i SOUR do oceny kondycji osadu czynnego na przykładzie oczyszczalni ścieków komunalnych Guadalhorce w Maladze, w południowej Hiszpanii………………………………… 118 A. Szaja, G. Łagód, J. A. A. Jiménez, Zastosowanie koagulantów wstępnie zhydrolizowanych do oczyszczania ścieków przemysłowych………. 124 S. Torba, A. Kubala, M. Popardowska, M. Sońta, L. Przywara Kuryanovskiye wastewater treatment plants………………………………………………………………… 128 P. Averin, D.Samsonenko UTYLIZACJA ODPADÓW I OSADÓW ŚCIEKOWYCH. Utlenianie osadów nadmiernych odczynnikiem Fentona przed procesem stabilizacji beztlenowej………… 132 K. Brzeska, L. Wolny. Zastosowanie wierzby energetycznej i trzciny do przetwarzania osadów ściekowych……………………... 140 G.T. Cylwik, K. Czarkowski ITPOK – Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych……………………………….. 144 A. Górska Wpływ składowiska odpadów na środowisko naturalne…………………………………………………….. 149 Marta Gramś Ocena właściwości osadów pościekowych w aspekcie wykorzystania jako paliwo alternatywne…………. 155 K. Jankowska, E. Chomiuk, M. Kędzierawska, G. Łagód. Ciepło spalania osadu ściekowego po suszarniach fluidalnych Oczyszczalni Ścieków „Hajdów‖………… 159 M. Kędzierawska, E. Chomiuk, K. Jankowska, G. Łagód. Biomasa w Polsce. Potencjał i rozwój………………………………………………………………………. 164 A. Kisło OGRZEWNICTWO I WENTYLACJA Thermodynamic analysis of the handling unit with heat pump……………………………………………... 171 S. Adomėnaitė, V. Martinaitis Ventilation heat recovery using air source heat pump analyze........................................................................ 175 P. Bareika, V. Martinaitis, V. Misevičiūtė Analiza techniczno-ekonomiczna systemu wentylacji chłodniczej dla obiektu użyteczności publicznej….. 179 R. Dąbrowa, A. Frosik Heating load determination for passive buildings Lithuanian climate conditions…………………………... 185 K. Januševičius,.E. Jaraminienė, .V. Misevičiutė Przegląd dostępnych technologii i materiałów stosowanych w wykonawstwie instalacji centralnego ogrzewania. Wady i zalety…………………………………………………………………………………... 190 P. Łopieński Pompa ciepła – odnawialne źródło energii dla budownictwa jednorodzinnego…………………………….. 195 J. Rycak Porównanie rozwiązań technicznych, nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacyjnych ogrzewania konwekcyjnego wodnego i elektrycznego w budynku hotelowym…………………………….. 200 M. Siemiończyk SYSTEMY WODOCIĄGOWE I KANALIZACYJNE Metody lokalizacji i trasowania przewodów podziemnych w wodociągach i kanalizacji…………………... 209 M.Kilon, K.Świetochowski Projekt kanalizacji sanitarnej na terenie o zabudowie jednorodzinnej……………………………………… 214 P.Tochwin UWARUNKOWANIA SANITARNO – INŻYNIERYJNE Człowiek a warunki mieszkaniowe………………………………………………………………………….. 223 A. Kosiorek, M. Kosiorek Zagrożenia powodowane migracją produktów naftowych w środowisku gruntowo- wodnym …………… 226 P. Ofman Wierzba energetyczna w ochronie środowiska. …………………………………………………………….. 232 M. Porowska, A. Backiel Elektrownia jądrowa w Polsce. Problem składowania odpadów. …………………………………………... 236 J. Jaśko, K. Janowska Ciepło spalania osadu ściekowego po suszarniach fluidalnych oraz węgla brunatnego……………………. 241 E. J. Chomiuk, M. K. Kędzierawska, K. Jankowska, G. Łagód Jakość ścieków deszczowych wybranego kolektora zbiorczego miasta Lublin na tle jakości wód odbiornika – rzeki Bystrzycy………………………………………………………………………………... 247 ………..K. M. Jaromin, A. Girol, R. Głowienka, G. Łagód, INŻYNIERIA ŚRODOWISKA DLA MŁODYCH? Dobry inżynier jest na wagę złota. Dobry inżynier środowiska jest skarbem - szarą eminencją ukrytą za grzejnikiem, w kolanku pod umywalką lub spłuczką w toalecie. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, że we wszystko, co widzimy wokół siebie, swój klucz hydrauliczny wkładał inżynier środowiska. Najbliższe dziesięciolecia należą do inżynierów. Perspektywy rozwoju tej branży są bardzo dobre, ponieważ zawsze jest jeszcze jakaś rura do położenia. Zawód inżyniera powoli staje się najbardziej pożądanym zawodem w kraju i zagranicą. Prawnicy zazdroszczą nam umiejętności obliczenia przekroju walca, a poloniści, ku naszemu obrzydzeniu, wciąż nie odróżniają grzejnika od kaloryfera. Nowe inwestycje gospodarcze potrzebują absolwentów z wykształceniem technicznym. To właśnie wykształcenie inżynierskie może w przyszłości zapewnić godne życie. Nie każe stać z kredą w ręku przy tablicy przed bandą rozwrzeszczanych małolatów. Pozwoli też unikną nudnego biurka w urzędzie. W naszym kraju zainteresowanie kierunkach technicznymi powoli spada. To zła informacja dla potencjalnych pracodawców, jednak dobra dla samych studentów, którzy nie będą mieli problemu ze znalezieniem pracy. Firmy poszukują pracowników, którzy na bieżąco będą śledzić nowości technologiczne. Ważna jest również umiejętność szybkiego uczenia się, która sprawdzi się przy tworzeniu nowych projektów. Najbardziej cenna jest jednak wyobraźnia przestrzenna i zwykła logika, której poskąpiono humanistom. Warto starać się o swoją przyszłość. Zawód inżyniera przynosi nie tylko zyski, ale również daje satysfakcję zawodową. Solidne wykształcenie na pewno zostanie docenione przez przyszłych pracodawców. Studiowanie kierunków politechnicznych wcale nie musi być udręką. Przynajmniej już na trzecim roku studiów. Pierwszy i drugi rok pomińmy milczeniem.