Tomasz Kruszewski Tomasz Tomasz Kruszewski Rodowód pierwszych Piastów wielkopolskich (potomstwo Mieszka III Starego i jego synów) na tle rodowodu książąt pomorskich książąt na tle rodowodu synów) i jego III Starego Mieszka (potomstwo wielkopolskich Piastów pierwszych Rodowód Książka to ważna, ale też książka odważna, choć co zadziwiające w zasadzie nie ma w niej rzeczy, o których nie byłoby już mowy w histo- Rodowód pierwszych Piastów wielkopolskich riografii. […] (potomstwo Mieszka III Starego i jego synów) Stronę merytoryczną pracy oceniam pozytywnie. Co prawda wnio- skowanie oparte jest nie tylko na dostępnej, niestety skromnej, podsta- na tle rodowodu książąt pomorskich wie źródłowej, ale też na pośrednich przesłankach, przez co ustalenia i wnioski mają charakter hipotez. Tym niemniej po przeczytaniu książki Studium historycznoprawne i genealogiczne czuję się prawie przekonany do wizji autora, w niektórych sprawach bar- dziej (jedność Pomorza, piastowskie pochodzenie Gryfitów, wspólnota genealogiczna rodu Lisów, Wierzbnów i małopolskich Gryfitów oraz ksią- żąt gdańskich), w niektórych mniej (pochodzenie Zwinisławy […]). Z nie- cierpliwością czekam na zapowiedzianą pełną argumentację w następnej książce o Gryfitach. Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Grzegorza Białuńskiego ISBN 978-83-65431-74-5 (druk) ISBN 978-83-65431-75-2 (online) Wrocław 2017 Rodowod_pierwszych_Piastow_wielkopolskich_cover_B5_01.indd 1 15-12-2017 19:41:41 Rodowód pierwszych Piastów wielkopolskich (potomstwo Mieszka III Starego i jego synów) na tle rodowodu książąt pomorskich Studium historycznoprawne i genealogiczne Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego Seria: e-Monografie Nr 102 Dostęp online: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/92608 Tomasz Kruszewski Uniwersytet Wrocławski Rodowód pierwszych Piastów wielkopolskich (potomstwo Mieszka III Starego i jego synów) na tle rodowodu książąt pomorskich Studium historycznoprawne i genealogiczne Wrocław 2017 Kolegium Redakcyjne prof. dr hab. Leonard Górnicki – przewodniczący dr Julian Jezioro – zastępca przewodniczącego mgr Aleksandra Dorywała – sekretarz mgr Bożena Górna – członek mgr Tadeusz Juchniewicz – członek Recenzent: prof. dr hab. Grzegorz Białuński © Copyright by Tomasz Kruszewski Korekta: Stanisława Trela Ilustracja na okładce: „Tympanon Jaksy”, rysunek wykonała Monika Kruszewska Projekt i wykonanie okładki: Andrzej Malenda Skład i opracowanie techniczne: Bartłomiej Siedlarz eBooki.com.pl Druk: Drukarnia Beta-druk, www.betadruk.pl Wydawca E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego ISBN 978-83-65431-74-5 (druk) ISBN 978-83-65431-75-2 (online) To, co powinno być pamiętane, zostało zatracone. Historia stała się legendą, a legenda mitem. Pani Galadriela we Władcy pierścieni Ty to rozpocząłeś Gandalfie, pozwolisz, że ja to skończę. Król Elfów Thranduil w Hobbicie Spis treści Wstęp .......................................................................................................... 11 Część I Rodowód dzieci Mieszka III Starego ............................................................ 15 1. Biogram Mieszka III Starego ............................................................. 15 2. Biogram Odona .................................................................................. 18 3. Biogram Stefana ................................................................................. 19 4. Biogram Wierzchosławy Ludmiłły ..................................................... 19 5. Biogram Judyty ................................................................................... 20 6. Biogram Elżbiety ................................................................................ 21 7. Biogram Bolesława ............................................................................. 21 8. Biogram Mieszka ............................................................................... 28 9. Biogram Władysława III Laskonogiego .............................................. 29 10. Biogram Salomei(?) ............................................................................ 30 11. Biogram Anastazji ............................................................................... 31 12. Biogram nieznanej z imienia córki ..................................................... 33 12a. Biogram Zwinisławy ........................................................................... 35 13. Biogram Władysława Odonica (Plwacza) ........................................... 37 14. Biogram Eufrozyny ............................................................................. 42 14a. Biogram Ottona ................................................................................... 44 15. Biogram Ryksy ................................................................................... 44 16. Biogram Eudoksji – Małgorzaty ........................................................ 44 17. Biogram nieznanej z imienia córki ..................................................... 45 18. Wierzchosława ................................................................................... 45 Część II Problemy historycznoprawne i genealogiczne z dziejów Pomorza ........ 47 Zagadka 1. Terytorium Pomorza i jego jedność w średniowieczu ............ 47 Zagadka 2. Zmyślone księstwo przez Ludwika Quandta .......................... 53 Zagadka 3. Pochodzenie książąt pomorskich ............................................ 60 Zagadka 4. Jedność rodowa Gryfitów pomorskich, książąt gdańskich, rodu Lisów, Gryfitów małopolskich, połabsko-śląskich Jaksiczów i śląskich Wierzbnów oraz kwestia herbu Świdnicy ........................... 71 Zagadka 5. Pochodzenie Zwinisławy żony Mszczuja I ............................. 91 Spis treści Część III Hipotetyczna rekonstrukcja sześciu pierwszych pokoleń książąt pomorskich ...................................................................................................... 93 1. Świętopełk I (syn Mieszka I) .............................................................. 93 2. Dytryk ................................................................................................. 94 3. Siemomysł .......................................................................................... 96 4. Świętobór I ......................................................................................... 99 5. Sławina (Sławinia) ............................................................................. 100 6. Świętobór II ........................................................................................ 100 7. Świętopełk II ....................................................................................... 100 8. Mściwuj .............................................................................................. 106 9. Bodzęta ............................................................................................... 106 10. Klemens .............................................................................................. 107 11. NN (syn) ............................................................................................. 107 12. Smił ..................................................................................................... 108 13. Jaksa .................................................................................................... 109 13.1. Pochodzenie................................................................................ 109 13.2. Pozycja społeczna....................................................................... 113 13.3. Pełnione funkcje ......................................................................... 117 13.4. Stosunki rodzinne ....................................................................... 122 13.5. Tympanon Jaksy ......................................................................... 123 14. Mikora ................................................................................................. 124 15. NN (córka) .......................................................................................... 128 16. NN (syn) ............................................................................................. 128 17. NN (córka) .......................................................................................... 128 18. Anna.................................................................................................... 129 19. Weronika? ........................................................................................... 129 Wnioski ...................................................................................................... 131 Bibliografia ................................................................................................ 133 Źródła .................................................................................................. 133 Literatura ............................................................................................. 135 10 Wstęp Ta książka jest efektem blisko czterdziestu lat przemyśleń1. Kiedy jako uczeń ósmej klasy szkoły podstawowej dostałem w prezencie trzy tomy Rodowodu Piastów Śląskich Kazimierza Jasińskiego, zacząłem wczytywać się w to dzieło (po latach od naszego Mi- strza Profesora Kazimierza Orzechowskiego dowiedziałem się, jak życzliwym i uczciwym człowiekiem był toruński uczony). Wkrótce otrzymałem też reprint Genealogii Piastów Oswalda Balzera i zacząłem rozmyślać nad genealogią naszej narodowej dynastii. Czy- tając dawniejsze wydanie Polski