UCHWAŁA NR XIV.12.2016 RADY POWIATU ŻAGAŃSKIEGO z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie przyjęcia Programu Opieki nad Zabytkami Powiatu Żagańskiego na lata 2016-2019 Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 7 i art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (tj. Dz.U. z 2015r. poz. 1445) oraz art. 87 ust.3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tj. Dz. U. z 2014 r. poz.1446 ze zm.) po uzyskaniu opinii Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 16 grudnia 2015r. uchwala się, co następuje: § 1. Przyjmuje się do realizacji Program Opieki nad Zabytkami Powiatu Żagańskiego na lata 2016-2019 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu Żagańskiego. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubuskiego. Przewodniczący Rady Powiatu Żagańskiego Mirosław Gąsik Id: 4CB16AD3-2C67-4CAB-93CE-DC18A9AA49FB. Podpisany Strona 1 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU ŻAGAŃSKIEGO NA LATA 2016- 2019 Załącznik do Uchwały Nr XIV.12.2016 Rady Powiatu Żaganskiego z dnia 21 marca 2016r Program Opieki nad Zabytkami Powiatu Żagańskiego na lata 2016-2019 1 Id: 4CB16AD3-2C67-4CAB-93CE-DC18A9AA49FB. Podpisany Strona 1 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU ŻAGAŃSKIEGO NA LATA 2016- 2019 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP................................................................................................................................. 6 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI... 6 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY ZABYTKÓW I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE.......................................................................................................................... 7 4. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 11 4.1 STRATEGICZNE CELE POLITYKI PAŃSTWA W ZAKRESIE OCHRONY ZABYTKÓW I OPIEKI NAD ZABYTKAMI....................................................................... 11 4.2 RELACJE POWIATOWEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Z DOKUMENTAMI WYKONANYMI NA POZIOMIE WOJEWÓDZTWA I GMINY.......... 14 5. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 17 5.1 RELACJE POWIATOWEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Z DOKUMENTAMI WYKONANYMI NA POZIOMIE POWIATU (ANALIZA DOKUMENTÓW PROGRAMOWYCH POWIATU)........................................................ 17 5.2 CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW I ANALIZA STANU DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ................................... 18 5.2.1 ZARYS HISTORII OBSZARU POWIATU ŻAGAŃSKIEGO .................................... 20 5.2.2 KRAJOBRAZ KULTUROWY.......................................................................................... 27 4.2.3 ZABYTKI NIERUCHOME........................................................................................... 31 4.2.4 ZABYTKI RUCHOME................................................................................................. 56 4.2.5 ZABYTKI ARCHEOLOGICZNE ................................................................................. 61 4.2.6 ZABYTKI W ZBIORACH MUZEALNYCH I INNYCH............................................... 62 5.2.7 DZIEDZICTWO NIEMATERIALNE................................................................................ 63 5.3 ZABYTKI OBJĘTE PRAWNYMI FORMAMI OCHRONY.............................................. 64 5.4 ZABYTKI W GMINNYCH EWIDENCJACH ZABYTKÓW.............................................. 65 5.5 ZABYTKI O NAJWYŻSZYM ZNACZENIU DLA POWIATU ŻAGAŃSKIEGO ............ 66 6. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO POWIATU ŻAGAŃSKIEGO. ANALIZA SZANS I ZAGROŻEŃ..................................................................................... 71 7. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE......................................................................................... 72 7.1 PRIORYTETY PROGRAMU OPIEKI.............................................................................. 72 7.2 KIERUNKI DZIAŁAŃ PROGRAMU OPIEKI................................................................... 73 7.3 ZADANIA PROGRAMU OPIEKI...................................................................................... 74 8. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI...........78 9. ZASADY OCENY REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI.................. 78 10. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI........................ 80 11. REALIZACJA I FINANSOWANIE PRZEZ POWIAT ZADAŃ Z ZAKRESU OCHRONY ZABYTKÓW....................................................................................................................... 82 12. CZEŚĆ GRAFICZNA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI.................................. 83 13. ANEKSY............................................................................................................................. 83 2 Id: 4CB16AD3-2C67-4CAB-93CE-DC18A9AA49FB. Podpisany Strona 2 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU ŻAGAŃSKIEGO NA LATA 2016- 2019 SPIS TABEL: Tabela 1. Lokalizacja i liczba wpisów zabytków do rejestru w poszczególnych gminach powiatu żagańskiego.........................................19 Tabela 2. Analiza SWOT......................................................................................................................................................................................71 Tabela 3. Rejestr zabytków nieruchomych - teren powiatu żagańskiego.........................................................................................................84 SPIS FOTOGRAFII: Fot. 1 Widok z lotu ptaka na Żagań – lata międzywojenne............................................... 29 Fot. 2 Widok z lotu ptaka na Szprotawę – lata 1936-1944................................................ 30 Fot. 3 Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Iławie (dzielnica Szprotawy) z wieżą cmentarną.................................................................................................................. 31 Fot. 4 Kościół pw. św. Wincentego w Starym Żaganiu..................................................... 32 Fot. 5 Kościół pw. św. Anny w Lutynce........................................................................... 32 Fot. 6 Kościół pw. św. Mikołaja w Mycielinie.................................................................. 32 Fot. 7 Kościół pw. św. Katarzyny w Gościeszowicach.................................................... 32 Fot. 8 Kościół pw. WNMP w Żaganiu.............................................................................. 33 Fot. 9 Kościół pw. WNMP w Szprotawie......................................................................... 33 Fot. 10 Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Bukowinie Bobrzańskiej................... 33 Fot. 11 Kaplica Bożego Grobu w Żaganiu........................................................................ 33 Fot. 12 Kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej w Karczówce............................................. 34 Fot. 13 Kościół pw. Św. Krzyża w Żaganiu...................................................................... 34 Fot. 14 Wieża widokowa w Żaganiu................................................................................ 35 Fot. 15 Kościół pw. Św. Ducha w Żaganiu....................................................................... 35 Fot. 16 Kościół z wieżą w Witoszynie Dolnym................................................................ 35 Fot. 17 Ruiny kościoła ewangelickiego w Przecławiu...................................................... 35 Fot. 18 Pałac Książęcy w Żaganiu.................................................................................... 36 Fot. 19 Pałac w Iłowej...................................................................................................... 36 Fot. 20 „Rezydencja Janków” w Iłowej............................................................................ 37 Fot. 21 Pałac w Henrykowie............................................................................................ 37 Fot. 22 Dwór w Wiechlicach z zabudową folwarczną oraz parkiem................................. 37 Fot. 23 Pałac w Chichach................................................................................................. 38 Fot. 24 Brama wjazdowa na teren pałacu w Chichach...................................................... 38 Fot. 25 Dom Wdowi w Żaganiu przy Pl. Słowiańskim.................................................... 38 Fot. 26 Pałac administracji książęcej w Żaganiu przy ul. Szprotawskiej........................... 38 Fot. 27 Willa w Żaganiu przy ul. Jana Pawła II................................................................ 39 Fot. 28 Dwór w Jabłonowie; Herb opacki nad wejściem do dworu................................... 39 Fot. 29 Zespół dworski w Chotkowie; Płaskorzeźbiony kartusz herbowy nad wejściem do dworu........................................................................................................................ 40 Fot. 30 Kamieniczki w Rynku w Żaganiu......................................................................... 40 Fot. 31 Kamienica na Pl. Ewangelickim w Szprotawie..................................................... 40 Fot. 32 Pałac w Siecieborzycach...................................................................................... 41 Fot. 33 Ruiny pałacu w Międzylesiu................................................................................ 41 Fot. 34 Ruiny pałacu w Jeleninie Dolnym........................................................................ 41 Fot. 35 Ruiny pałacu w Suchej Dolnej............................................................................