1 HISTORIA SZKOŁY W WYMYSŁOWIE Gimnazjum w Wymysłowie powstało w 2000roku, budynek szkolny 50 lat temu, jednak historia szkolnictwa na tym terenie sięga czasów dużo wcześniejszych. SZKOŁA W WYJEŹDZIE W latach dwudziestych XX wieku istniała szkoła w Wyjeździe, z zachowanych dokumentów wynika, że już w 1923r. przyjmowano do niej uczniów. Według relacji p. Piotrowskiego początkowo mieściła się w wynajętym pokoju w domu państwa Wiśniewskich, uczył w niej p. Dębowski. Później p. Kaźmierski postawił budynek z przeznaczeniem na szkołę, który na pewno istniał już w 1929r. Formalnie szkoła była 3-klasowa, jednak w roku szkolnym 1929/1930 uczniowie podzieleni byli na 5 oddziałów. Ze względu na brak odpowiedniej liczby pomieszczeń klasy podczas zajęć były łączone. Kierownikiem szkoły był Stanisław Wahl. W szkole pracowała też jego żona, pan Bryl i Maria Salińska. Z zachowanej księgi ocen z roku szkolnego 1936/37 wynika, że wówczas w szkole były 4 oddziały. Dzieci, które chciały się uczyć dalej musiały chodzić do Feliksowa /najbliżej/ lub do innych okolicznych szkół. W latach 40 /1944,1948 – na te lata są potwierdzenia/ kierownikiem szkoły w Wyjeździe była Sabina Milczarek. Uczyła też Józefa Więckowska. W 1948r. ustalono siec szkolną w powiecie sochaczewskim. Rejon szkoły w Wyjeździe obejmował następujące miejscowości: Chrzczany, część Bogdańca , Janaszówek, Kożuszki Kolonia, Pilawice, część Szczytna, Wyjazd, Wymysłów. Na początku lat 50-tych w szkoła w Wyjeździe była 6-klasowa, 7 klasę uczniowie kończyli w Feliksowie. Później także w Wyjeździe było 7 klas. W tym czasie kierowniczką była Józefa Baranowska, nauczyciele to: Stanisław Baranowski, Wiesława Bielawska, Halina Odorowicz, Zofia Hołojuch, z Niepokalanowa przyjeżdżał na lekcje religii brat Cyprian, wcześniej religii uczyła Bogusława Łukasik. Nauka religii bezpośrednio po wojnie była obowiązkowa, po roku 1948 stopniowo usuwano religię ze szkół, po 1950r. zdejmowano w szkołach krzyże. Zawieszono je ponownie w 1956r., a po kilku latach ponownie zdejmowano. Za protesty przeciwko temu zostali zatrzymani i osadzeni w więzieniu Marian Adamczyk i Henryk Majcher. Od 1961r. nauczanie religii przeniesiono do punktów katechetycznych. Uczniowie z tamtych czasów wspominają, że dostawali w szkole tran do picia. Pani Baranowska przynosiła im kiszoną kapustę do przegryzania, aby zneutralizować nieprzyjemny smak tranu. 2 W Wyjeździe woźną była Zofia Sieczkowa. BUDOWA SZKOŁY Warunki lokalowe szkoły były bardzo trudne. Jak wspomina p. Halina Odorowicz /dziś Wieczorek/, pracująca w Wyjeździe od 1955r., zimą temperatura w klasach wynosiła 1-2 stopnie, przez szpary w ścianach wpadał śnieg. Podjęto więc starania o budowę nowej szkoły. 4 grudnia 1955r. odbyło się zebranie mieszkańców obwodu szkolnego w sprawie budowy szkoły, w którym uczestniczyli: przedstawiciel Wydziału Oświaty Stanisław Jabłoński i Przewodniczący GRN w Feliksowie Stanisław Pofit. Uznano „konieczną potrzebę i doniosłe znaczenie budowy szkoły”. Warunki lokalowe opisuje „uzasadnienie budowy szkoły”: Budynek, w którym mieści się tutejsza szkoła 7-klasowa o czterech nauczycielach, znajduje się we wsi Wyjazd, Gromada Feliksów, poczta Zawady, powiat Sochaczew. Do obwodu szkoły należą następujące wsi: Wyjazd, Janaszówek, Bogdaniec /część/, Szczytno/część/, Pilawice, Wymysłów, Chrzczany, Kożuszki Kolonia. Budynek ten o ogólnej kubaturze 540m3 jest drewniany, tandetnie zbudowany, spróchniały. W razie silniejszego podmuchu wiatru grozi zawaleniem. Nie nadaje się do użytku szkolnego. W budynku tym znajdują się 4 klasy lekcyjne: 1 o powierzchni 36 m2, 2 o powierzchni 29 m2, 3 o powierzchni 12 m2, 4 o powierzchni 10 m2. W roku szkolnym 1956/57 do tutejszej szkoły uczęszcza 120 dzieci. W związku z perspektywicznym rozwojem szkoły i okolicy liczba dzieci znacznie wzrośnie /przewidywano w roku 1960 - 278 uczniów/. Trzecia i czwarta izby lekcyjne powstały z przepierzenia płytami pilśniowymi pokoju i kuchni należących do kierownika szkoły. Mieszkanie kierownika szkoły składa się z pokoju o powierzchni 16 m2 i małej kuchni o powierzchni 8 m2. W budynku szkolnym brak pomieszczenia na kancelarię, szatnię, pomoce szkolne z braku pomieszczenia niszczeją. Prócz tego w izbach szkolnych okna są spróchniałe i pozabijane gwoździami, co uniemożliwia wietrzenie klas. Poza tym w okresie zimowym w izbach lekcyjnych nie można utrzymać normalnej temperatury z powodu cienkich wypróchniałych, przewiewnych ścian. Na lekcjach dzieci i nauczyciele zmuszeni są siedzieć w paltach i drżeć z zimna, a nawet przerwać naukę. Wobec powyższego brak najprymitywniejszych warunków higieniczno- sanitarnych wpływa ujemnie na stan zdrowia dzieci i nauczycieli. Wszystko to stwarza bardzo ciężkie warunki pracy. Ażeby dzieciom stworzyć normalne warunki w myśl zasad socjalistycznych należy niezwłocznie przystąpić do budowy szkoły”. 24 lutego 1957r.na zebraniu rodzicielskim z udziałem kierownika Wydziału Oświaty w Sochaczewie ob. Kurpiewskiego i kierownika działu finansowego przy Wydziale Oświaty omawiano lokalizację nowego budynku. Rozważano 3 możliwości: 3 -obecne miejsce w Wyjeździe -skrzyżowanie dróg -Chrzczany Zdecydowano, że szkoła powstanie w starym miejscu, ale należy dokupić ziemi od obywatela sąsiadującego ze szkołą. Wydział Oświaty zwrócił się do społeczeństwa z prośbą o pomoc materialną, czyli zebranie pewnych funduszów na prace wstępne konieczne do rozpoczęcia budowy /prawdopodobnie na dokumentację/. 27 lutego 1957r. na kolejnym zebraniu wybrano Komitet Budowy Szkoły. Przewodniczącym został Stanisław Pofit – przewodniczący GRN w Feliksowie. W skład komitetu weszli : Stanisław Baranowski, Feliks Konarski, Stanisław Jakubiak, Jan Guzik. Powołano także Komisję Rewizyjną (Stanisław Odorowicz – przew., Lucyna Kołodziejak, Henryk Zagajewski, Marian Adamczyk, Józef Klimczak), Komisję Finansową ( Józef Zygmunciak – przew., Józef Furman, Franciszek Stępniak, Leon Buczek, Halina Odorowicz) oraz Komisję Gospodarczą (Józef Pętlak – przew., Władysław Kacprzak, Józef Majcher, Roman Jeznach, Bolesław Więckowski). Na tym samym zebraniu omawiano także sprawę zakupu działki graniczącej z placem szkolnym od Mieczysława Góralczyka. Przystąpiono do sporządzania umowy pomiędzy Mieczysławem Góralczykiem a Komitetem Rodzicielskim. Po kilku dniach nastąpiła zmiana decyzji lokalizacyjnej – ostatecznie postanowiono, że nowa szkoła powstanie przy skrzyżowaniu dróg w Wymysłowie. Zakupowi działki towarzyszyły pewne problemy. Teren miał kilku właścicieli, nie wszyscy chcieli sprzedać działkę. Zawarto porozumienie – rodzina Bińkowskich oddała pasek swojej ziemi rodzinie Kaźmierczaków i sprzedała działkę pod budowę szkoły. Zbieraniem funduszy zajmowali się przedstawiciele rodziców oraz nauczyciele. Wśród najaktywniejszych członków Komitetu Rodzicielskiego wymieniani są: Józef Pętlak i Regina Szcześniak. Generalnym wykonawcą zostało Przedsiębiorstwo Budowlane z Sochaczewa. Pracami kierował Feliks Konarski. Wśród wykonawców byli między innymi miejscowi murarze: Stanisław Komendarek, Władysław Morawski i Stanisław Więckowski. W wielu pracach pomagali starsi chłopcy, na przykład synowie pp. Rudnickich i Lotów, którzy dowozili na budowę kamienie, piasek i inne materiały. Jak twierdzą świadkowie /p. Z. Binienda/ w trakcie prac częściowo zmieniono projekt budynku, przystosowując (prawdopodobnie z inicjatywy p. Konarskiego) poddasze na mieszkania dla nauczycieli. Budowa trwała 2 sezony. Końcowy odbiór budynku i przekazanie go do eksploatacji nastąpiły 3 listopada 1959r. W kilka dni później odbyło się uroczyste otwarcie nowej szkoły. 4 Była ona duża i nowoczesna, jak na tamte czasy. Miała oświetlenie elektryczne doprowadzone specjalną linią z miejscowości Chrzczany. Większość okolicznych wsi zelektryfikowano dopiero około 10 lat później. Budynek był ogrzewany piecami kaflowymi, w których codziennie rozpalała woźna Janina Barszcz, a później Stanisława Sowińska. W szkole nie było bieżącej wody i kanalizacji – każda klasa była wyposażona w wiadro z wodą i miskę, ubikacja znajdowała się na zewnątrz w specjalnym budynku. Już w czasie uroczystego otwarcia szkoły zwracano uwagę na te mankamenty. Po kilku latach przeprowadzono kolejną zbiórkę pieniędzy i wykonano ogrodzenie szkoły, a na dziedzińcu posadzono drzewa. Od początku w budynku szkolnym mieszkali nauczyciele. Przeznaczone dla nich były pomieszczenia na poddaszu oraz w północnej części obiektu, do której prowadziło oddzielne wejście. Z braku miejsca dla niektórych nauczycieli wynajmowano pokoje we wsi. Pośpiech towarzyszący budowie oraz nienajlepsze materiały sprawiły, że szybko zaczęły wychodzić na jaw usterki. Protokół z odbioru pogwarancyjnego z 10 stycznia 1961r. wymienia konieczne prace: 1. Przełożyć pokrycie dachowe wraz z obróbkami blacharskimi 2. Oczyścić rynny i wyregulować spadki 3. Trzy piece i trzy kuchnie doprowadzić do stanu używalności wraz z kontrolowaniem kanałów dymnych 4. Naprawić parapety okienne oraz tynki zewnętrzne uszkodzone na skutek zacieków 5. Wyregulować dwa okna na poddaszu 6. Wymienić blachy przypiecowe W roku 1967 wraca sprawa przełożenia pokrycia dachowego – dach wykonany z dachówki cementowej jest w 10% zniszczony, są w nim szczeliny i prześwity, które skutkują zaciekami w salach lekcyjnych i mieszkaniach. Konieczna jest również wymiana obróbek blacharskich. Poważnych napraw wymagała elewacja – podokienniki z dachówki uległy zniszczeniu, przez co uszkodzone zostały tynki oraz wierzchnia warstwa muru pod oknami . Centralne ogrzewanie, bieżącą wodę i kanalizację założono w szkole dopiero w 1983roku, dzięki zaangażowaniu ówczesnego Gminnego