KSIĘŻYCE URANA Ewelina Kucal PLAN PREZENTACJI 1. Wstęp 2. Ariel 3. Umbriel 4. Tytania 5. Oberon 6. Miranda 7. Puk https://jolanta-golebiewska.pl.tl/Uran-_-cz%26%23281%3B%26%23347%3B%26%23263%3B-2-.-.htm WSTĘP • Uran ma 27 znanych księżyców • Nazwy księżyców Urana związane są z postaciami z dzieł Williama Szekspira i Alexandra Pope’a • Pięć największych satelitów to Miranda, Ariel, Umbriel, Tytania i Oberon • Łączna masa satelitów Urana jest najmniejsza wśród satelitów planet olbrzymów • Wszystkie duże księżyce Urana są zbudowane z około 40-50% zamrożonej wody zmieszanej ze skałami, są to nieco większe kawałki skał niż na dużych księżycach Saturna takich jak Rea. https://pl.wikipedia.org/wiki/Uran WSTĘP Półoś Okres Średnica Masa Mimośród Nachylenie Rok Numer Nazwa Jasność wielka obiegu [km] [kg] orbity orbity odkrycia [km] [dni] I Ariel 13,2 1157,8 ± 1,2 (1,35 ± 0,12) x 1021 190 900 2,52 0,001 0,041 1851 II Umbriel 14,0 1169,4 ± 5,6 (1,17 ± 0,13) x 1021 266 000 4,14 0,004 0,128 1851 III Tytania 13,0 1577,8 ± 3,6 (3,53 ± 0,09) x 1021 436 300 8,71 0,001 0,079 1787 IV Oberon 13,2 1522,8 ± 5,2 (3,01 ± 0,07) x 1021 583 500 13,46 0,001 0,068 1787 V Miranda 15,3 471,6 ± 1,4 (6,6 ± 0,7) x 1019 129 900 1,41 0,001 4,338 1948 WSTĘP http://jolanta-golebiewska.pl.tl/Uran-_-cz%26%23281%3B%26%23347%3B%26%23263%3B-2-.-.htm Puck, Miranda, Ariel, Umbriel, Titania i Oberon WSTĘP https://en.wikipedia.org/wiki/Moons_of_Uranus#/media/File:Uranus_moons.jpg WSTĘP Porównanie mass satelitów Urana https://en.wikipedia.org/wiki/Moons_of_Uranus WSTĘP Półoś Okres Średnica Masa Mimośród Nachyleni Rok Numer Nazwa Jasność wielka obiegu [km] [kg] orbity e orbity odkrycia [km] [dni] IX Kresyda 21,1 80 ± 4 3,43 x 1017 61 800 0,464 0,000 0,006 1986 VI Kordelia 23,1 40 ± 6 4,5 x 1016 49 800 0,335 0,000 0,085 1986 VII Ofelia 22,8 43 ± 8 5,4 x 1016 53 800 0,376 0,010 0,104 1986 VIII Bianka 22,0 51 ± 4 9,3 x 1016 59 200 0,435 0,001 0,193 1986 X Desdemona 21,5 64 ± 8 1,78 x 1017 62 700 0,474 0,000 0,113 1986 XI Julia 20,6 94 ± 8 5,57 x 1017 64 400 0,493 0,001 0,065 1986 XII Porcja 19,9 135 ± 8 1,68 x 1018 66 100 0,513 0,000 0,059 1986 XIII Rozalinda 21,3 72 ± 12 2,54 x 1017 69 900 0,558 0,000 0,279 1986 XIV Belinda 21,0 81 ± 16 3,57 x 1017 75 300 0,624 0,000 0,031 1986 XV Puk 19,2 162 ± 4 2,89 x 1018 86 000 0,762 0,000 0,319 1985 XXV Perdyta 24,0 ~ 20 76 420 0,638 0,000 1986 WSTĘP Półoś Okres Średnica Masa Mimośród Nachylenie Rok Numer Nazwa Jasność wielka obiegu [km] [kg] orbity orbity odkrycia [km] [dni] XIX Setebos 23,3 ~ 47 17 418 000 2234,8 0,591 158,2 1999 XVI Kaliban 22,4 ~ 72 7 231 000 579,7 0,159 140,9 1997 XVII Sykoraks 20,8 ~ 150 12 179 000 1288,3 0,522 159,4 1997 XVIII Prospero 23,2 ~ 50 16 256 000 1977,3 0,445 152,0 1999 XX Stefano 24,1 ~ 32 8 004 000 677,4 0,229 144,1 1999 XXI Trinkulo 25,4 ~ 18 8 504 000 759,0 0,220 167,1 2001 XXII Francisco 25,0 ~ 22 4 276 000 266,6 0,146 145,2 2001 XXIII Margaret 25,2 ~ 20 14 345 000 1694,8 0,661 56,6 2003 XXIV Ferdynand 25,1 ~ 21 20 901 000 2823,4 0,368 169,8 2001 XXVI Mab 26 ~ 10 97 734 0,923 0,000 2003 XXVII Kupid 26 ~ 10 74 800 0,618 0,000 2003 WSTĘP http://jolanta-golebiewska.pl.tl/Uran-_-cz%26%23281%3B%26%23347%3B%26%23263%3B-2-.-.htm WSTĘP • Dwóch astronomów – Robert Chancia i Matthew Hedman z Uniwersytetu Idaho w Moskwie zasugerowali w swoim raporcie z października 2016r. istnienie dwóch nieznanych dotąd księżyców Urana • Sugerują to na podstawie zmian w gęstości dwóch pierścieni planety widocznych na zdjęciach radiowych z misji Voyager 2 • Oba księżyce mają średnice w zakresie 4 – 14 km, mogą być więc trudne do odkrycia na zdjęciach z misji Voyager 2 ARIEL • Jeden z pięciu największych satelitów Urana o średnicy równikowej 1158 km • Został odkryty przez Williama Lassella w 1851 • Ariel jest księżycem lodowym, składa się z lodu w około 70%, w 30% z krzemianów https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Ariel_Earth_Moon_Comparison.png ARIEL • Jedyne wysokiej jakości zdjęcia Ariela pochodzą z sondy kosmicznej Voyager 2, która sfotografowała księżyc podczas przelotu w okolicy Urana w styczniu 1986 r. • Podczas przelotu sondy, południowa półkula księżyca była skierowana w stronę Słońca, więc tylko ta część jest widoczna https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Color_Image_of_Ariel_as_seen_from_Voyager_2.jpg ARIEL • Powierzchnia Ariela jest stosunkowo młoda, niektóre procesy tworzące nową powierzchnię są w toku • Lodowa powierzchnia posiada często występujące kratery, które pokryte są nieznanym ciemnym materiałem • Naukowcy rozpoznają typy struktur geologicznych Ariela: kratery uderzeniowe, wąskie depresje, doliny oraz głębokie (nawet do 10km), długie na setki kilometrów wąwozy https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Color_Image_of_Ariel_as_seen_from_Voyager_2.jpg ARIEL Własności fizyczne Średnica równikowa 1158 km 21 Masa (1,35 ± 0,12) × 10 kg 3 Średnia gęstość 1,67 g/cm 2 Przyspieszenie grawitacyjne na 0,27 m/s powierzchni Siła ciążenia na powierzchni 0,028 g Prędkość ucieczki 0,56 km/s Okres obrotu wokół własnej osi synchroniczny Albedo 0,39 Jasność obserwowana 13,70 (z Ziemi) Temperatura powierzchni 58 K ARIEL https://planetarynames.wr.usgs.gov/images/ariel_I-1920_300dpi.pdf UMBRIEL • Trzeci co do wielkości naturalny satelita Urana • Odkryty przez Williama Lassella 24 października 1851 roku • Nazwa księżyca pochodzi od złego ducha z poematu Pukiel porwany (The Rape of the Lock) Alexandra Pope’a https://pl.wikipedia.org/wiki/Umbriel_(ksi%C4%99%C 5%BCyc)#/media/File:Umbriel_Earth_Moon_Compar ison.png UMBRIEL • Powierzchnię Umbriela pokrywają liczne kratery uderzeniowe, spośród których wiele jest znacznie większych niż na Arielu i Tytanii • To sugeruje, że powierzchnia tego księżyca jest starsza i od dłuższego czasu nie wykazuje on aktywności geologicznej • Umbriel jest bardzo ciemny – odbija tylko około połowy światła odbijanego przez Ariela https://pl.wikipedia.org/wiki/Umbriel_(ksi%C4%99%C5%BCyc)#/media/File:Umcolor.jpg UMBRIEL Własności fizyczne Średnica równikowa 1169 km 6 2 Powierzchnia 4,30 × 10 km 8 3 Objętość 8,37 × 10 km 21 Masa (1,17 ± 0,13) × 10 kg 3 Średnia gęstość 1,40 g/cm 2 Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni 0,23 m/s Prędkość ucieczki 0,52 km/s Okres obrotu wokół własnej osi synchroniczny Albedo 0,21 Jasność obserwowana(z Ziemi) 14,0 Temperatura powierzchni 61 K UMBRIEL Średnica Krater Koordynaty Pochodzenie nazwy (km) Alberich 33,6S; 42,2E 52,0 Alberyk, karzeł strzegący złota Nibelunga (mitologia germańska) Fin 37,4S; 44,3E 43,0 Fin, troll, który pomógł wybudować kościół w Kallundburgu, Zelandia (folklor duński) Gob 12,7S; 27,8E 88,0 Gob, król gnomów (folklor brytyjski) Kanaloa 10,8S; 345,7E 86,0 Kanaloa, przywódca złych duchów (mitologia polinezyjska) Malingee 22,9S; 13,9E 164,0 Malingee, duch podróżujący nocą (Australia, mitologia Aborygenów) Minepa 42,7S; 8,2E 58,0 zły duch (ludy Makua i Banayi, Mozambik) Peri 9,2S; 4,3E 61,0 Peri, wrogi, zły duch, rzucający uroki (mitologia perska) Setibos 30,8S; 346,3E 50,0 Setibos, główny diabeł (Portoryko) Skynd 1,8S; 331,7E 72,0 Skynd, troll, który ukradł trzy żony człowieka żyjącego w Englerup (folklor duński) Vuver 4,7S; 311,6E 98,0 Vuver, żyjący nad Wołgą zły duch (Mordowia) Wokolo 30S; 1,8E 208,0 Wokolo, duch diabła (Bambara, Afryka Zachodnia) Wunda 7,9S; 273,6E 131,0 Wunda, mroczny duch (Australia, mitologia Aborygenów) Zlyden 23,3S; 326,2E 44,0 Zlyden, zły duch (mitologia słowiańska) UMBRIEL https://planetarynames.wr.usgs.gov/images/umbriel_titania_oberon_I-1920_300dpi.pdf TYTANIA • Największy księżyc Urana • Została ona odkryta przez Williama Herschela • Dokładny skład i budowa powierzchni Tytanii pozostają nieznane • Zebrane dane sugerują, że Tytania składa się z lodu wodnego (50%), krzemianów (30%), związków organicznych – pochodnych metanu (20%) https://pl.wikipedia.org/wiki/Tytania_(ksi%C4%99%C5%BC yc)#/media/File:Titania_Earth_Moon_Comparison.png TYTANIA • Jedyne zbliżenia powierzchni Tytanii pochodzą z materiału fotograficznego zebranego przez amerykańską sondę Voyager 2 w styczniu 1986 • Obejmują one tylko południową półkulę księżyca, która właśnie wtedy była skierowana w kierunku Słońca • Charakterystyczną cechą powierzchni tego księżyca jest kanion, porównywalny rozmiarami z marsjańskim Valles Marineris, czy Ithaca Chasma na księżycu Saturna, Tetydzie https://pl.wikipedia.org/wiki/Tytania_(ksi%C4%99%C5%B Cyc)#/media/File:Titania_(moon)_color_cropped.jpg TYTANIA • 8 września 2001 Tytania zakryła słabą gwiazdę, co było okazją do określenia średnicy księżyca i sprawdzenia, czy ma on atmosferę • Zebrane dane pokazały, że Tytanii najpewniej brak atmosfery (ciśnienie przy powierzchni: około 0,03 mikrobara) https://pl.wikipedia.org/wiki/Tytania_(ksi%C4%99%C5%B Cyc)#/media/File:Titania_(moon)_color_cropped.jpg TYTANIA Własności fizyczne Średnica równikowa 1578 km 6 2 Powierzchnia 7,82 × 10 km 9 3 Objętość 2,06 × 10 km 21 Masa (3,53 ± 0,09) × 10 kg 3 Średnia gęstość 1,72 g/cm 2 Przyspieszenie grawitacyjne na 0,378 m/s powierzchni Prędkość ucieczki 0,77 km/s Okres obrotu wokół własnej osi synchroniczny Albedo 0,27 Jasność obserwowana 13,9 (z Ziemi) Temperatura powierzchni 60 K TYTANIA https://planetarynames.wr.usgs.gov/images/umbriel_titania_oberon_I-1920_300dpi.pdf OBERON • Drugi co do wielkości, najbardziej zewnętrzny satelita spośród pięciu głównych księżyców Urana • Został odkryty 11 stycznia 1787 przez Williama Herschela https://pl.wikipedia.org/wiki/Oberon_(ksi%C4%99%C5 %BCyc)#/media/File:Oberon_Earth_Moon_Comparis on.png OBERON • Jedyne wysokiej jakości zdjęcia Oberona pochodzą z sondy kosmicznej Voyager 2, która sfotografowała księżyc podczas jego