1 Krajowe strategie antykorupcyjne MATERIAŁY POKONFERENCYJNE Międzynarodowa V Konferencja Antykorupcyjna 2 KRAJOWE STRATEGIE ANTYKORUPCYJNE CENTRALNE BIURO ANTYKORUPCYJNE Al. Ujazdowskie 9 00-583 Warszawa www.cba.gov.pl ISBN 978-83-62455-10-2 Opracowanie graficzne, skład, korekta i druk Wydawnictwo Centrum Szkolenia Policji ul. Zegrzyńska 121, 05-119 Legionowo www.csp.edu.pl Nakład 300 egz. 3 Spis treści Wstęp ............................................................................................................ 5 Teresa PIOTROWSKA Wystąpienie Ministra Spraw Wewnętrznych ................................................ 9 Claudia TORReS-BARTYZeL Wystąpienie Szefa Służby Cywilnej .......................................................... 12 Anita FRAj-MILCZARSKA Podsumowanie I i II etapu strategii antykorupcyjnej w zakresie działań prewencyjnych i edukacyjnych oraz wyzwania stawiane w Rządowym Programie Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014–2019 ....................... 15 Dagmir DŁUGOSZ Przeciwdziałanie korupcji i standardy działania służby cywilnej – rola, instrumenty i inicjatywy Szefa Służby Cywilnej ............................ 27 Alain HOeKSTRA Formy pomocy urzędom administracji rządowej w budowaniu i realizacji polityki etyki i uczciwości – przykład Holandii ....................... 31 Katarzyna SZARKOWSKA, Monika KOS System wymiany doświadczeń audytorów wewnętrznych jednostek sektora finansów publicznych w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz gwarancje niezależności tych audytorów ........................................... 42 edyta TUŹNIK-KOSNO Systemy zapobiegania korupcji na przykładzie Zintegrowanego Systemu Zarządzania w Ministerstwie Gospodarki ................................... 50 Artur WIŚNIeWSKI Przegląd rozwiązań prawnych dotyczących zasad dostępu do informacji publicznej ............................................................................. 60 Radu COTICI Mechanizm oceny projektów przepisów prawnych pod względem antykorupcyjnym ........................................................................................ 63 Tomasz DARKOWSKI Konwencje antykorupcyjne. Wyzwania dla wymiaru sprawiedliwości ..... 67 Krzysztof KRAK Wymiana doświadczeń i dobrych praktyk Centralnego Biura Antykorupcyjnego z innymi państwami w obszarze zwalczania korupcji ....................................................................................................... 76 4 KRAJOWE STRATEGIE ANTYKORUPCYJNE Table of Contents Opening Speech .......................................................................................... 87 Teresa PIOTROWSKA Speech by Minister of the Interior .............................................................. 91 Claudia TORReS-BARTYZeL Speech of the Head of Civil Service .......................................................... 93 Anita FRAj-MILCZARSKA Summary of the 1st and 2nd Stage of the Anti-Corruption Strategy in the Field of Preventive and educational Activities; Challenges in the 2014–2019 Government Programme for Counteracting Corruption ................................. 96 Dagmir DŁUGOSZ Counteracting Corruption and Standards of the Civil Service Perfomance – Role of Head of Civil Service, Instruments and Initiatives Undertaken ..... 108 Alain HOeKSTRA BIOSʼ Assistance to Public Administration Agencies in Development and Implementation of Government Anti-Corruption Programmes ................ 112 Katarzyna SZARKOWSKA System of experience exchange of Internal Auditors of the Public Finance Sector entities in the Field of Counteracting Corruption, and Guarantees of the Auditorsʼ Independence ........................................... 123 edyta TUŹNIK-KOSNO Systems of Corruption Prevention – example of the Integrated Management System in the Ministry of economy .................................. 130 Artur WIŚNIeWSKI Review of Legal Solutions Relating to Principles of Access to Public Information ................................................................................................ 140 Radu COTICI Mechanism of Anti-Corruption Assessment of Draft Legislation ............ 142 Tomasz DARKOWSKI Anti-Corruption Conventions. Challenges for the judicary ...................... 146 Krzysztof KRAK exchange of experiences and Good Practices Between the Central Anti-Corruption Bureau (CBA) and Other States in the Area of Combating Corruption .............................................................................. 155 5 Wstęp Drodzy Czytelnicy, Mam przyjemność przekazać na Państwa ręce kolejne wydawnictwo Cen- tralnego Biura Antykorupcyjnego – publikację wybranych wystąpień wygłoszo- nych podczas V Międzynarodowej Konferencji Antykorupcyjnej, która odbyła się 9 grudnia 2014 r. w gmachu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. jej tematem przewodnim były Krajowe Strategie Antykorupcyjne. Pragnę serdecznie podziękować współorganizatorom tego wydarzenia: Kierownictwu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Departamentu Służby Cywilnej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów za wsparcie i wkład. Wybór tematu V konferencji – podobnie jak tematów poprzednich edycji przedsięwzięcia – nie był przypadkowy i z pewnością dla większości uczestni- ków nie wymagał uzasadnienia. Wydarzenie zbiegło się bowiem z podjęciem dużego wyzwania – realizacją założeń Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014−2019. Dyskusje prowadzone w trakcie dwóch odbywających się w ramach kon- ferencji paneli tematycznych ogniskowały się na problematyce wzmocnienia działań prewencyjnych i edukacyjnych w obszarze korupcji oraz wzmocnienia działań w zakresie zwalczania korupcji – zagadnień zdefiniowanych jednocze- śnie jako cele szczegółowe Programu. Osiągnięcie podstawowego celu Programu, którym jest zmniejszenie po- ziomu korupcji w Polsce, z pewnością nie jest zadaniem łatwym, jednak nie niemożliwym do zrealizowania. Optymistycznie w tym względzie kształtują się wyniki badania Indeks Percepcji Korupcji za rok 2014, w którym Polska uzyskała 61 punktów (w 2013 r. – 60) i została sklasyfikowana na 35. miejscu (w 2013 r. – 38.), co oznacza lepszą ocenę w stosunku do pozycji z roku poprzedniego i stanowi kon- tynuację tendencji wzrostowej utrzymującej się na przestrzeni ostatnich lat. 6 KRAJOWE STRATEGIE ANTYKORUPCYJNE W kontekście tego wyniku osiągnięcie głównego celu Programu, tj. wzrostu przewidzianego dla Polski wskaźnika Indeksu Percepcji Korupcji do 2019 r. do poziomu 64 punktów, jest więc zadaniem możliwym do urzeczywistnienia. W tym zakresie jest jednak niezbędne sprawne współdziałanie realizato- rów wiodących Programu z podmiotami współpracującymi. Okres szczególnie wytężonej pracy rozpoczął się zarówno dla organów administracji publicznej, organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości, jak i organizacji pozarządowych. Należy zaznaczyć, że w obszarze działań profilaktycznych szczególna rola jest realizowana przez „trzeci sektor” przeciwdziałania korupcji, który stanowią or- ganizacje pozarządowe. Podczas konferencji wystąpienia zaprezentowali przedstawiciele krajowych i zagranicznych instytucji państwowych oraz organizacji międzynarodowych. W ramach tematów poświęconych zagadnieniu wzmacniania działań pre- wencyjnych i edukacyjnych w obszarze korupcji przedstawione zostały: – podsumowanie I i II etapu strategii antykorupcyjnej w zakresie działań pre- wencyjnych i edukacyjnych oraz wyzwania stawiane w Rządowym Programie Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014–2019; – przeciwdziałanie korupcji i standardy działania służby cywilnej – rola, instru- menty i inicjatywy Szefa Służby Cywilnej; – formy pomocy urzędom administracji rządowej w budowaniu i realizacji po- lityki etyki i uczciwości – na przykładzie Holandii; – system wymiany doświadczeń audytorów wewnętrznych jednostek sektora finansów publicznych w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz gwarancje niezależności tych audytorów; – systemy zapobiegania korupcji na przykładzie Zintegrowanego Systemu Za- rządzania w Ministerstwie Gospodarki; – przegląd rozwiązań prawnych dotyczących zasad dostępu do informacji pu- blicznej. W obszarze zagadnienia wzmacniania działań w zakresie zwalczania ko- rupcji zaprezentowano tematy: – podsumowanie I i II etapu strategii antykorupcyjnej w zakresie zwalczania korupcji oraz wyzwania stawiane w Rządowym Programie Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014–2019; – rola Policji w Rządowym Programie Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014–2019; – mechanizm oceny projektów przepisów prawnych pod względem antykorup- cyjnym; – konwencje antykorupcyjne; wyzwania dla wymiaru sprawiedliwości; – wzmacnianie współpracy międzynarodowej w zakresie zwalczania korupcji (z punktu widzenia Federalnego Biura Antykorupcyjnego – BAK w Austrii). Wstęp 7 W panelu poświęconym zwalczaniu korupcji wystąpienie zaprezentował także przedstawiciel Centralnego Biura Antykorupcyjnego, którego wypowiedź dotyczyła wymiany doświadczeń i dobrych praktyk Centralnego Biura Antyko- rupcyjnego z innymi państwami w obszarze zwalczania korupcji. Wyrażam przekonanie, że odbywające się w ramach konferencji debaty będą stanowić istotny wkład w realizację Programu i przyczynią się do osiągnię- cia jak najlepszych rezultatów, znajdujących odzwierciedlenie we wszystkich jego celach i założeniach. Przeciwdziałanie i zwalczanie korupcji wymaga bowiem działania syste- mowego, z zaangażowaniem wszystkich podmiotów działających na rzecz po- wyższych obszarów, zarówno na gruncie krajowym, jak i międzynarodowym. Tym bardziej się cieszę, że konferencja stanowiła okazję do poznania doświad- czeń zagranicznych gości, zarówno w zakresie wzmacniania działań prewencyj- nych i edukacyjnych,