Królewska Galeria Rzeźby w Sta- rej Oranżerii to jedno z najbardziej nastrojowych miejsc w letniej rezy- dencji Stanisława Augusta. Na tle iluzjonistycznie namalowanej ar- chitektury i włoskiego pejzażu eks- ponowane są najsłynniejsze kopie starożytnych rzeźb, ustawione na kształt alei posągów w antycznych ogrodach. Flora Farnese, Apollo Belweder- ski, Grupa Laokoona, Meleager, a także Amazonka Mattei tworzą tzw. „Kolumnadę Kamsetzera” – jedną z najciekawszych idei epoki Oświecenia, przez dziesięciolecia uznawaną za projekt niezrealizo- wany. Dopiero odkrycia konserwator- ANTYCZNYCH Ł skie ujawniły pod tynkami Starej Oranżerii XVIII-wieczne malowi- dła. Na ich podstawie udało się odtworzyć Galerię Rzeźby zgodnie z koncepcją Stanisława Augusta, co pozwoliło urzeczywistnić jego marzenia o nowoczesnym muzeum publicznym. Dzięki temu od czerw- ca 2015 r., kiedy Galeria Rzeźby została udostępniona zwiedzają- YNNIEJSZYCH DZIE cym, goście Łazienek Królewskich Ł mogą tam podziwiać marmurowe rzeźby i gipsowe kopie najsłynniej- szych dzieł antycznych, które udało się zgromadzić królowi. W Starej Oranżerii, wzniesionej według projektu nadwornego archi- tekta Dominika Merliniego, oprócz Królewskiej Galerii Rzeźby mieści się także Teatr Królewski – jeden BY – KOPIE NAJS BY z kilku w Europie oryginalnych Ź XVIII-wiecznych teatrów dworskich. Słynie z wyjątkowej akustyki, dzięki czemu idealnie nadaje się do pre- zentowania dzieł muzycznych. Jego architektura wpisuje się zaś w na- strojowe oblicze historycznego miej- sca, jakim są Łazienki Królewskie. GALERIA RZE GALERIA fot. Waldemar Panów 45/ 2016 Radaktor Naczelny • Editor In Chief Rada Naukowa – Scientifi c Board Prof. dr hab. Kazimierz Kuśnierz Prof. dr hab. Jerzy Jasieńko Redaktorzy Tematyczni • Topical Editors Politechnika Wrocławska (Polska) – przewodniczący Dr Łukasz Bednarz Wrocław University of Technology (Poland) – chairman (konstrukcje murowane / masonry structures), Politechnika Wrocławska Prof. Maria Teresa Bartoli Prof. dr hab. Jerzy Jasieńko Uniwersytet we Florencji (Włochy) / University of Florence (Italy) (konstrukcja i konserwacja / constructions and conservation) Prof. Mario Docci Politechnika Wrocławska Uniwerstet Sapienza w Rzymie (Włochy) / Sapienza University in Rome (Italy) Dr hab. Hanna Kóčka-Krenz, prof. Prof. Wolfram Jaeger (archeologia / archaeology), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Uniwersytet w Dreźnie (Niemcy) / University of Dresden (Germany) Dr hab. Dominika Kuśnierz-Krupa Prof. dr hab. Andrzej Kadłuczka (urbanistyka, krajobraz kulturowy / (urban planning, cultural landscape) Politechnika Krakowska (Polska) / Cracow University of Technology (Poland) Politechnika Krakowska Prof. Tatiana Kirova Prof. Andrzej Koss Politechnika w Turynie, Uniwersytet Uninettuno w Rzymie (Włochy) (konserwacja i restauracja dzieł sztuki Polytechnic University of Turin, University Uninettuno in Rome (Italy) conservation and restoration of works of art) Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie Prof. Andrzej Koss Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie (Polska) Prof. dr hab. Czesław Miedziałowski Academy of Fine Arts in Warsaw (Poland) (konstrukcja / constructions), Politechnika Białostocka Prof. dr hab. Kazimierz Kuśnierz Dr Tomasz Nowak Politechnika Krakowska (Polska) / Cracow University of Technology (Poland) (konstrukcje drewniane / timber structures), Politechnika Wrocławska Dr hab. Jadwiga Łukaszewicz, prof. Prof. dr hab. Zdzisława Tołłoczko Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Polska) (historia sztuki, kultury, estetyka / history of art and culture, aesthetics) Nicolaus Copernicus University in Toruń (Poland) Politechnika Krakowska Prof. Emma Mandelli Sekretarz Redakcji • Editorial Secretary Uniwersytet we Florencji (Włochy) / University of Florence (Italy) Dr Michał Krupa Prof. dr hab. Czesław Miedziałowski e-mail: [email protected] Politechnika Białostocka (Polska) / Bialystok University of Technology (Poland) Biuro Redakcji • Editorial Offi ce Prof. Claudio Modena Mgr Jacek Rulewicz, Sekretarz Generalny SKZ Uniwersytet w Padwie (Włochy) / University of Padua (Italy) 00-464 Warszawa, ul. Szwoleżerów 9 tel. 22-629-21-31, e-mail: [email protected], [email protected] Prof. Andre de Naeyer Uniwersytet w Antwerpii (Belgia) / University of Antwerp (Belgium) Tłumaczenie • Translation Mgr Violetta Marzec, Mgr Marta Serafi n Dr hab. Piotr Rapp Politechnika Poznańska (Polska) / Poznan University of Technology (Poland) Projekt okładki • Cover design Prof. Gennaro Tampone Dr hab. Dominika Kuśnierz-Krupa Uniwersytet we Florencji (Włochy) / University of Florence (Italy) Dr Michał Krupa Prof. Angelo Di Tommaso Opracowanie grafi czne i DTP • Graphic design and DTP Uniwersytet w Bolonii (Włochy) / University of Bologna (Italy) Sławomir Pęczek, EDITUS, tel. 71-793-15-00, 502 23-43-43 www.editus.pl Czasopismo jest wydawane drukiem w formacie A4 (wersja pierwotna) oraz Redaktor techniczny • Technical Editor w wersji elektronicznej. Na stronie internetowej www.skz.pl dostępne są pełne Zdzisław Majewski wersje numerów czasopisma w formacie pdf. Realizacja wydawnicza • Publishing The Journal is printed in A4 format (original version) and in the electronic version. Full Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne versions of the journal issues are available in the pdf format on the Internet website www.skz.pl 53-204 Wrocław, ul. Ojca Beyzyma 20/b tel./fax 71-363-26-85, 71-345-19-44 WIADOMOŚCI KONSERWATORSKIE www.dwe.wroc.pl 2016 dofi nansowano ze środków Ministra Wydawca • Publisher Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków Journal of Heritage Conservation 2016 was sub- 00-464 Warszawa, ul. Szwoleżerów 9 sidised by the Minister of Culture and National tel. 22-621-54-77, fax 22-622-65-95 Heritage. Nakład: 1000 egz. Edition: 1000 copies. Druk ukończono w 2016 r. Printed in 2016. Instrukcje dla autorów, podstawowe zasady recenzowania publikacji Wiadomości Konserwatorskie są indeksowane przez BazTech – Bazę danych oraz lista recenzentów dostępne są na stronie internetowej o zawartości polskich czasopism technicznych (http://baztech.icm.edu.pl) www.wiadomoscikonserwatorskie.skz.pl oraz Index Copernicus (www.indexcopernicus.com) Instructions for authors, basic criteria for reviewing the publications and a list Journal of Heritage Conservation are indexed by BazTech – Polish Technical Journal Contents of reviewers are available on the Internet website (http://baztech.icm.edu.pl) and Index Copernicus (www.indexcopernicus.com/) www.wiadomoscikonserwatorskie.skz.pl Wiadomości Konserwatorskie • Journal of Heritage Conservation • 45/2016 3 Od redakcji From the Editor Oddajemy do rąk naszych Czytelników pierwszy We are presenting our Readers with the fi rst issue of tegoroczny numer kwartalnika „Wiadomości Konser- our quarterly “Conservation News – Journal of Heritage watorskie – Journal of Heritage Conservation”. Mamy Conservation” this year. We hope the articles published nadzieję, że artykuły, które ukażą się w ciągu tego roku, this year will be of at least as much interest as the ones spotkają się z co najmniej tak dużym zainteresowaniem, published last year. jak opublikowane w roku ubiegłym. An event of extreme importance for our professional Pod koniec 2015 r. miało miejsce niezwykle ważne dla milieu took place towards the end of 2015. The Deputy naszego środowiska wydarzenie. Wicepremier, Minister Prime Minister, Minister for Culture and National Herit- Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński age, Prof. Piotr Gliński, nominated dr Magdalena Gawin wręczył nominację na Podsekretarza Stanu w MKiDN to the offi ce of the Undersecretary of State at the MCNH Pani dr Magdalenie Gawin, która od tego czasu sprawuje and since then she has served as the General Monument funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków. Conservator. W dniach 20–21 kwietnia br. odbyły się obchody Mię- The International Monument Protection Day was dzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. W tym roku celebrated on 20–21 of April 2016. This year, besides współorganizatorem uroczystości wraz z Narodowym the National Heritage Institute, the co-organiser of the Instytutem Dziedzictwa było miasto Zakopane. Obchody celebrations was the town of Zakopane. The event was uświetniła obecność Generalnego Konserwatora Zabyt- graced with the presence of the General Monument ków, dr Magdaleny Gawin oraz Dyrektora Narodowego Conservator, dr Magdalena Gawin, and the Director of Instytutu Dziedzictwa, prof. Małgorzaty Rozbickiej. Pod- the National Heritage Institute, Prof. Małgorzata Roz- czas uroczystości wręczono dyplomy i odznaki „Za opiekę bicka. During the ceremony diplomas and medals “For nad zabytkami”, medale Gloria Artis oraz ogłoszono Care of Monuments”, as well as medals Gloria Artis were wyniki i wręczono nagrody dla laureatów i wyróżnionych awarded; results were announced and prizes awarded to w konkursie „Zabytek Zadbany”. the winners and runners-up in the competition “Well- Zapraszamy Państwa do zapoznania z materiałem cared for Monument”. informacyjnym dotyczącym Ogólnopolskiej Konferencji We invite our Readers to study the information Naukowej „Ochrona dziedzictwa architektury i urbani- materials concerning the all-Poland Scientifi c Confer- styki polskiej 2 połowy XX wieku”, która odbędzie się ence “Protecting the Heritage of Polish Architecture and w Warszawie w dniach 17–18 listopada br. Organizato- Urban Design of the 2nd half of the 20th century” which rami tego ważnego dla środowiska spotkania jest Zarząd will be held in Warsaw on 17–18 November this year. Or- Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, ganisers of that signifi