Strategia Rozwoju Powiatu Sandomierskiego na lata 2014 – 2020 STRATEGIA ROZWOJU POWIATU SANDOMIERSKIEGO NA LATA 2014 – 2020 Sandomierz 2014 1 Strategia Rozwoju Powiatu Sandomierskiego na lata 2014 – 2020 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE .................................................................................................................................. 3 1. UWARUNKOWANIA I WYZWANIA ROZWOJOWE .......................................................................... 4 1.1 Wyzwania współczesnego świata ........................................................................................................................... 4 1.2 Krajowe uwarunkowania rozwojowe ................................................................................................................... 4 1.3 Uwarunkowania lokalne ......................................................................................................................................... 6 2. DIAGNOZA.......................................................................................................................................... 8 2.1 Położenie geograficzne i jego znaczenie ................................................................................................................ 8 2.2 Rys historyczny ...................................................................................................................................................... 10 2.3 Demografia ............................................................................................................................................................. 10 2.4 Struktura podmiotów gospodarczych ................................................................................................................. 19 2.5 Zatrudnienie i bezrobocie ..................................................................................................................................... 22 2.6 Rolnictwo ................................................................................................................................................................ 32 2.7 Mienie powiatu sandomierskiego ......................................................................................................................... 34 2.8 Infrastruktura drogowa i kolejowa ..................................................................................................................... 36 2.9 Infrastruktura społeczna ...................................................................................................................................... 38 2.9.1 Ochrona zdrowia .............................................................................................................................. 38 2.9.2 Pomoc społeczna ............................................................................................................................. 39 2.9.3 Oświata ........................................................................................................................................... 42 2.9.4 Kultura ............................................................................................................................................ 44 2.9.5 Sport ............................................................................................................................................... 45 2.9.6 Turystyka ........................................................................................................................................ 45 2.9.7 Stowarzyszenia i organizacje społeczne ............................................................................................. 47 2.9.8 Bezpieczeństwo publiczne mieszkańców Powiatu Sandomierskiego .................................................... 48 2.10 Środowisko naturalne ......................................................................................................................................... 51 2.10.1 Ochrona wód ................................................................................................................................. 51 2.10.2 Kopaliny ....................................................................................................................................... 54 2.10.3 Ochrona powietrza ......................................................................................................................... 55 2.10.4 Hałas ............................................................................................................................................. 56 2.10.5 Ochrona przyrody .......................................................................................................................... 56 2.10.6 Gospodarka odpadami .................................................................................................................... 59 3. ANALIZA SWOT ............................................................................................................................... 60 4. MISJA STRATEGII ........................................................................................................................... 64 5. PLAN OPERACYJNY STRATEGII ................................................................................................... 65 6. OBSZARY STRATEGICZNEJ INTERWENCJI ................................................................................ 78 7. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA, PONADREGIONALNA I REGIONALNA POWIATU SANDOMIERSKIEGO ........................................................................................................................... 79 8. SYSTEM REALIZACJI STRATEGII ................................................................................................. 81 8.1 Wdrażanie ............................................................................................................................................................... 81 8.2 Monitoring .............................................................................................................................................................. 82 9. STRATEGICZNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ................................................ 83 2 Strategia Rozwoju Powiatu Sandomierskiego na lata 2014 – 2020 WPROWADZENIE Inicjatywa opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Sandomierskiego na lata 2014 - 2020 wynika przede wszystkim z potrzeby dostosowania jej zapisów do wyzwań rozwojowych stojących przed Polską, a zarazem Województwem Świętokrzyskim, jak i Powiatem Sandomierskim. Podstawą opracowania jest ponadto ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2006 r. Nr 227 poz. 1658). Zmiana uwarunkowań gospodarczych, politycznych, społecznych powoduje, że aktualizacja strategicznych programów rozwojowych jest koniecznością. Strategia jest narzędziem kreowania rozwoju w jednostce samorządu terytorialnego. Stanowić ona odpowiedź na wyzwania wynikające z kierunków rozwoju Europy i kraju przy efektywnym wykorzystaniu lokalnych potencjałów. Strategia pozwala zhierarchizować potrzeby gospodarcze, społeczne i ekologiczne i wyznaczyć kierunki zmian. Jej posiadanie ułatwia lokalnym władzom podejmowanie decyzji, planowanie w zakresie pozyskiwania środków pozabudżetowych (między innymi z budżetu Unii Europejskiej). Strategia Rozwoju Powiatu Sandomierskiego lata 2014-2020 jest narzędziem, którego zadaniem jest wspomaganie planowania i zarządzania tymi dziedzinami działalności gospodarczej i społecznej powiatu, które wchodzą w jego zakres kompetencji, ale także tymi, które pozostają poza zakresem kompetencji tego szczebla, a stanowią przedmiot żywotnych zainteresowań społeczności lokalnej. Stanowi pomost współpracy między samorządem lokalnym a innymi szczeblami władzy publicznej (administracją samorządową gmin i województwa oraz administracją rządową). Ze względu na układ kompetencji w zakresie polityki gospodarczej głównymi partnerami powiatu jest obecnie samorząd wojewódzki oraz samorządy gminne. Przedstawiona poniżej Strategia została opracowana przez powołany Zarządzeniem Starosty Sandomierskiego nr 31/2013 z dnia 25 września 2013 r. Zespół ds. opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Sandomierskiego na lata 2014 – 2020. W skład Zespołu weszli: 1) Wojciech Dzieciuch – Wicestarosta – Przewodniczący, 2) Witold Surowiec - Członek Zarządu Powiatu w Sandomierzu, 3) Bernadeta Ślęzak – Naczelnik Wydziału Finansowo - Budżetowego, 4) Waldemar Gosek – Przewodniczący Komisji Strategii, Rozwoju Gospodarczego oraz Promocji Powiatu, 5) Janusz Kwaśniewski – Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, 6) Jerzy Marian Łatkowski – Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy, 7) Piotr Martyniak – Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych, 8) Robert Dziuba – Naczelnik Wydziału Komunikacji i Transportu, 9) Irena Gronek – Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii, Katastru i Nieruchomości, 10) Stanisław Kraska – Naczelnik Wydziału Rolnictwa i Ochrony Środowiska, 11) Jerzy Nowakowski – Naczelnik Wydziału Organizacyjnego, Spraw Obywatelskich i Ochrony Zdrowia, 12) Roman Zbojak – Naczelnik Wydziału Architektury, Budownictwa i Inwestycji, 13) Anna Szewczyk – Inspektor ds. Promocji i Rozwoju Powiatu. Opracowany przez Zespół i zatwierdzony przez Zarząd Powiatu w Sandomierzu projekt Strategii, zgodnie z Uchwałą Zarządu Powiatu w Sandomierzu, został poddany pod konsultacje społeczne. 3 Strategia Rozwoju Powiatu Sandomierskiego na lata 2014 – 2020 1. UWARUNKOWANIA I WYZWANIA ROZWOJOWE 1.1 Wyzwania współczesnego świata Kluczowe kierunki rozwoju Unii Europejskiej o kreślono w dokumencie