ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ * ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Δ. ΑΡΓΟΥΣ * ΔΗΜΟΣ ΜΥΚΗΝΑΙΩΝ ΜΝΗΜΗ ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (1998-2008) ΒΟΛΟΣ 2009 Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 Πα λμ (?) i Π ύ' ^ Τ/5Χ %^ι>λΓ"~ Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ΜΝΗΜΗ ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (1998-2008) Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ISBN 978-960-89589-4-4 © ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ I AKA Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ * ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Δ. ΑΡΓΟΥΣ * ΔΗΜΟΣ ΜΥΚΗΝΑΙΩΝ ΜΝΗΜΗ ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (1998-2008) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ I. Δ. ΒΑΡΑΛΗΣ - Γ. Α. ΠΙΚΟΥΛΑΣ ΒΟΛΟΣ 2009 Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Ο Δήμος Άργους και η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού συμμετέχουν στην έκδοση αυτή ως ελάχιστο δείγμα τιμής στην Τασούλα Οικονόμου, σε έναν άνθρω­ πο που αγωνίστηκε και υπηρέτησε την επιστήμη που αγάπησε, που πρόβαλε με το έργο της και τη σκληρή και επίπονη δουλειά της την ιστορία και τον πολιτισμό της Αργολίδας. Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε σε όλους τους συναδέλφους της Τασούλας Οικο­ νόμου που συμμετείχαν στην Επιστημονική Ημερίδα «Μνήμη Τασούλας Οικονό­ μου (1998-2008)» που πραγματοποιήθηκε στο Άργος, στους επιμελητές του τόμου των Πρακτικών, στον Αναπληρωτή Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας κ. Γ. Α. Πίκουλα και τον Λέκτορα Βυζαντινής Αρχαιολογίας κ. I. Δ. Βαραλή, αμφότεροι του Τμήματος ΙΑΚΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθώς και στους υπεύθυνους της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών και του συλλόγου Αργείων «Ο Δανα­ ός», που περιέβαλαν με περισσή ευαισθησία το εγχείρημα αυτό. Ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Άργους Δήμαρχος Άργους Γιώργος Αναγνώστου Βασίλης Μπούρης Πρόεδρος Δ.Ε.ΠΟ.ΑΡ. Τό Συμπόσιο πραγματώθηκε στό Άργος, Αίθουσα Συλλόγου Άργείων «Ό Δαναός» τό Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008 Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περιεχόμενα 7-8 Πρόγραμμα 9 Σημείωμα έπιμελητών 11 Βιογραφικό Τασούλας Οικονόμου 13-15 Νεκρολογίες 16-20 ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΔΩΡΟΒΙΝΗΣ, Τασούλα Οικονόμου 16-17 ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΙΤΕΡΟΣ, Μνήμη Αναστασίας Οικονόμου 18-20 ΜΑΡΙΑ ΒΕΛΙΩΤΗ-ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ, Γλωσσική ιδιαιτερότητα και εθνο- τική ταυτότητα. Αρβανίτες και αρβανίτικα 21-35 ΕΛΕΝΗ ΚΟΥΡΙΝΟΥ, Τα πώρινα ανάγλυφα από την ακρόπολη των Μυ­ κηνών 37-50 ΑΝΝΑ ΜΠΑΝΑΚΑ-ΔΗΜΑΚΗ, Μαγούλα Κεφαλαρίου 1984. Σωστική ανασκαφική έρευνα σε ιερό αρχαϊκών χρόνων (αγρός Ανδρέα Καν- τζάβελου) 51-64 Γ. Α. ΠΙΚΟΥΛΑΣ, 'Αμαξιτοί οδοί στις Λίμνες Αργολίδος 65-73 ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΡΗ, Τμήμα λουτρικής εγκατάστασης στο οικόπεδο Α. Για- κουμάκη στο Άργος 75-92 ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΑΡΑΚΑΡΗ-ΓΛΕΝΗ, Ψηφιδωτό δάπεδο Ελληνιστικών χρόνων στο Άργος (ανασκαφή οικ. Καρδαρά, 1989) 93-95 ΔΗΜΗΤΡΗΣ X. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΑΟΣ, Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου και η συμβολή των Σουηδών στην οργάνωσή του (1833-1933) 97-118 ΠΛΑΤΩΝ ΠΕΤΡΙΔΗΣ, Η Τασούλα Οικονόμου και η συμβολή της στη με­ λέτη της βυζαντινής κεραμεικής της Αργολίδας 119-128 AVSHALOM LANIADO, Άγιος Πέτρος επίσκοπος Άργους, ο επιτά­ φιός του Εις τον ’Αθανάσιον επίσκοπον Μεθώνης και η Ελληνικών Θεραπευτική Παθημάτων του Θεοδώρητου Κύρρου 129-138 Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΒΑΡΑΛΗΣ, Οι τοιχογραφίες του Ασκηταριού της Μονής Αβγού Αργολίδας 139-156 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΤΣΕΚΕΣ, Νέα στοιχεία για το ναό Μεταμόρφωσης του Σω- τήρος στο Πλατανίτι Αργολίδας 157-171 ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΔΩΡΟΒΙΝΗΣ, Στη μνήμη μιας παλιάς φίλης κηνών 173-175 ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΠΠΑ-TOUCHAIS, Ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ε­ λένης (πρώην τζαμί) στο Άργος: συμβολή στη μελέτη του μνημείου 177-204 Παραρτήματα 205-220 I. t ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ OIKONOMOY-LANIADO, Το Άργος κατά τη Μεσοβυ- ζαντινή περίοδο 205-214 II. f ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ OIKONOMOY-LANIADO, Η αρχιτεκτονική και ο ζω­ γραφικός διάκοσμος του καθολικού της Παλαιός Μονής Ταλαντίου 215-220 Πίνακες 1-52 Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Σάββατο 15.11.2008: 9-14 ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΡΟΕΔΡΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ 9-10: Χαιρετισμοί, προσφωνήσεις. Παρουσίαση Τασούλας Οικονόμου Μαρία Βελιώτη, Γλωσσική ιδιαιτερότητα και εθνοτική ταυτότητα. Αρβανίτες και αρβανίτικα Ελένη Κουρίνου, Τα πώρινα ανάγλυφα από την ακρόπολη των Μυκηνών Αννα Μπανάκα, Μαγούλα Κεφαλαρίου 1984. Σωστική ανασκαφική έρευνα σε ιερό Αρχαϊκών χρόνων (Αγρός Ανδρέα Κατζάβελου) Χρήστος Πιτερός, Η μάχη παρά τη Σήπεια και η Τελέσιλλα Διάλειμμα 11.30-12 ΠΡΟΕΔΡΙΑ: AVSHALOM LANIADO Γ. Α. Πίκουλας, Αμαξιτοί οδοί στις Λίμνες Αργολίδος Ελένη Σαρρή, Τμήμα λουτρικού συγκροτήματος στο οικόπεδο Α. Γιακουμάκη στο Αργος Κατερίνα Μπαρακάρη, Ψηφιδωτό με παράσταση τύχης Αναστασία Παναγιωτοπούλου, Ψηφιδωτά Ύστερης Αρχαιότητας από το Άργος. Νέα ευρήματα Δημήτρης Γεωργόπουλος, Η Σουηδική παρουσία στην Αργολίδα και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου (1900-1935) Σάββατο 15.11.2008: 17.00-20.00 ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΡΟΕΔΡΙΑ: ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΡΙΤΖΑΣ Πλάτων Πετρίδης, Η Τασούλα Οικονόμου και η μελέτη της Βυζαντινής κεραμεικής της Αργολίδας Avshalom Laniado, Ο άγιος Πέτρος επίσκοπος Αργους, ο επιτάφιος του Εις τον Αθανά­ σιον έπίακοπον Μεθώνης και η Ελληνικών παθημάτων θεραπευτική του Θεοδώρητου Κύρου Γιάννης Βαραλής, Οι τοιχογραφίες του ασκηταριού της Μονής Αυγού Αργολίδας Γεώργιος Τσεκές, Νέα στοιχεία για το ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Πλατανίτι Βασίλης Δωροβίνης, Στη μνήμη μιας παληάς φίλης Επιτοίχια ανακοίνωση: Άννα Φίλιππα-Touchais, Ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (πρώην τζαμί) στο Άργος: η επισκόπηση του μνημείου Απολογισμός Δείπνο Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Ευαγγελία Ελευθερίου 'Υπόμνηση ’Επιμελητών Οί ανακοινώσεις δημοσιεύονται μέ τήν τάξη τού Προγράμματος. Γιά τή γλωσσική μορφή κάθε κει­ μένου υπεύθυνοι είναι οί ϋπογραφόμενοι. ’Εκτός άπό τις καθιερωμένες συντομογραφίες, χρησιμο­ ποιούνται αυτές τής L’Annie Philologique. Τό σχέδιο τοϋ έξωφύλλου (άπό άργείτικο σταμνίο τού 12ου αί.) φιλοτεχνήθηκε άπό τόν Nicolas Hubesch. Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly 09/10/2021 03:14:58 EEST - 170.106.39.137 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ Είναι καιρός τώρα πού σέ κάθε συνάντηση συμφοιτητών καί συναδέλφων σχεδόν πάντοτε έρχόταν ή συζήτηση στην Τασοΰλα Οικονόμου,τήν πρόωρη έκδημία της (17.3.1998) καί τό συνακόλουθο χρέος μας νά τιμήσουμε τή μνήμη της. Όσοι, μάλιστα, σχετίζονταν μέ τό προσφιλές της ’Άργος καί τά περίχωρά του, ένιωθαν ακόμη πιό έντονο τούτο τό χρέος, αφού ή παρουσία, τό έργο καί ή ζωή της εκεί κατέλιπαν ανεξίτηλες μνήμες. Τό 2008 ήταν ή χρονιά πού αποτελούσε έναν αξεπέραστο terminus για τήν εκπλήρωση αυτού τού χρέους: μέ τή συμπλήρωση δέκα ολόκληρων χρόνων από τότε πού έφυγε από κοντά μας, δέν υπήρχαν άλλα περιθώρια υπεκφυγών. Συμφοιτητής της ό πρεσβύτερος επι­ μελητής, μέ ζωντανά βιώματα από τή Σόλωνος τού μακρινού ’74 - ’75 κε.· μάλιστα τό έτερο ήμισύ του, Ελένη Κουρίνου, βρέθηκε μαζί μέ τήν Τασούλα ώς πρωτοδιόριστες στή Σπάρτη, άντιστοίχως Ε' ΕΠΚΑ καί 5η ΕΒΑ, θέρος τού 1982. Συνεργάτης αγαστός καί φίλος, μέ από­ λυτη ταύτιση επιστημονικών ένδιαφερόντων, στην 5η ΕΒΑ καί τή Γαλλική ’Αρχαιολογική Σχολή ’Αθηνών, ό νεώτερος έπιμελητής: άμφότεροι συνάδελφοι, μέλη ΔΕΠ στό Τμήμα Ιστο­ ρίας, ’Αρχαιολογίας καί Κοινωνικής Ανθρωπολογίας τού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ένωσαν τις δυνάμεις τους γιά τό παρόν αποτέλεσμα. Μετά άπό περίσκεψη, καταλήξαμε δτι τής άρμοζε μία έπιστημονική ήμερίδα, πού θά άφηνε πίσω της έναν τόμο, δείγμα έσαεί μνήμης, καί μάλιστα μέ πραγμάτωση στόν τόπο της καί μέ άμεση έμπλοκή τών τοπικών αρχών καί φορέων. Προφανής απώτατος στόχος ή ανάδειξη τού έργου της, συνάμα τής προσωπικότητάς της, ή ήττα τής λήθης, τό δώρον στούς δικούς της, ιδίως τόν ’Άβη καί τόν λατρεμένο της Δημήτρη. Ή μερίδα τού λέοντος στις ευχαριστίες αποδίδε­ ται κατά πρώτο λόγο στόν αγαπητό σύζυγο τής Τασούλας, τόν συνάδελφο βυζαντινολόγο Avshalom (’Άβη) Laniado στό Πανεπιστήμιο τού Τέλ-’Αβίβ, αλλά καί σέ όσους, φίλους καί συναδέλφους, άνταποκρίθηκαν στό κάλεσμα καί κατέθεσαν τόν όβολό τους. Συνέβη καί τούτο τό παράδοξο κατά τήν προεργασία τής ήμερίδας —καταγράφεται ώς παράμετρος έρμηνείας τών περιεχομένων τού τόμου: όσοι είχαμε άποψη καί μάλιστα τεκμηριωμένη γιά τό τότε, ιδίως τή δεκαετία τού ’90, μείναμε άποροϋντες γιά τό πόσους «φίλους» απέκτησε ξαφνικά ή «καημέ­ νη» ή Τασούλα! Δέν θά έφτανε ούτε τριήμερο συνέδριο γιά νά καλύψει όλους όσοι προθυμο­ ποιήθηκαν νά τιμήσουν τή μνήμη της... ’Αλλά εξαρχής τό πρώτο κριτήριο ήταν τό γεωγραφικό, τό ’Άργος της καί ή ’Αργολίδα· τό έπιπλέον, ό κύκλος τής ζωής της: άπό τή μιά οί παλαιοί συμ­ φοιτητές πού συγχρωτίσθηκαν ενεργά μέ τήν Τασούλα, καί άπό τήν άλλη οί μεγαλύτεροι καί νεώτεροι «βυζαντινοί» συνάδελφοι, πού τήν έζησαν στόν στίβο τής μάχιμης έπιστήμης. Αυτονόητες είναι οί ευχαριστίες στούς τοπικούς φορείς, πού συνέδραμαν τόσο στην πραγ­ μάτωση τής ήμερίδας όσο καί, τό κυριότερο, στήν έκδοση τού τόμου τών Πρακτικών: στόν Σύλ­ λογο Άργείων «Ό Δαναός» γιά τήν παραχώρηση τής αίθουσας έκδηλώσεών του, στή Γαλλική ’Αρχαιολογική Σχολή ’Αθηνών γιά τή φιλοξενία