DİPLOMATİYA ALƏMİ WORLD OF DIPLOMACY ______________________________________________ JOURNAL OF THE MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS OF REPUBLIC OF AZERBAIJAN № 23, 2009 EDITORIAL COUNCIL Elmar MAMMADYAROV Minister of Foreign Affairs (Chairman of the Editorial Council) Novruz MAMMADOV Head of the Foreign Relations Division, Administration of the President of the Republic of Azerbaijan Araz AZIMOV Deputy Minister of Foreign Affairs Khalaf KHALAFOV Deputy Minister of Foreign Affairs Mahmud MAMMAD-GULIYEV Deputy Minister of Foreign Affairs Hafiz PASHAYEV Deputy Minister of Foreign Affairs Vaqif SADIQOV Deputy Minister of Foreign Affairs Elman AGAYEV Acting Director of the Foreign Policy Planning and Strategic Studies Department, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan Javanshir AKHUNDOV Director of the Information Department, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan EDITORIAL BOARD Hussein HUSSEINOV Executive Secretary Foreign Policy Planning and Strategic Studies Department, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan Natiq BAKHISHOV Desk Officer Foreign Policy Planning and Strategic Studies Department, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan @ All rights reserved. The views expressed in articles are the responsibility of the authors and should not be construed as representing the views of the journal. “World of Diplomacy” journal is published since 2002. Registration N@ 1161,14 January 2005 ISSN:1818-4898 Postal address: Foreign Policy Planning and Strategic Studies Department, Ministry of Foreign Affairs, Sh.Gurbanov Str. 4, Baku AZ 1009 Tel.: 596-91-03; 596-91-47; 596-93-31 e-mail: [email protected] Journal of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan Affairs of the Republic Journal of the Ministry Foreign AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI XARİCİ İŞLƏR NAZİRLİYİNİN JURNALI 23 / 2009 1 MÜNDƏRİCAT - CONTENTS - СОДЕРЖАНИЕ Azərbaycan diplomatiyasının 90 illiyi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirinin təbrik müraciəti............................................................................................. 3 RƏSMİ XRONİKA - OFFICIAL CHRONICLE - ОФИЦИАЛЬНАЯ ХРОНИКА Diplomatic activity of the President of the Republic of Azerbaijan, H.E. Mr. I. Aliyev in second quarter of 2009................................................................................... 4 Diplomatic activity of the Minister of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan, H.E. Mr. E. Mammadyarov in second quarter of 2009.................................................................... 13 28 MAY - RESPUBLİKA GÜNÜ – 28 MAY – REPUBLIC DAY – 28 МАЯ – ДЕНЬ РЕСПУБЛИКИ 28 may - Respublika gününə həsr olunmuş rəsmi qəbulda Prezident İlham Əliyevin nitqi................. 15 AZƏRBAYCAN DİPLOMATİYASININ 90 İLLİYİ - 90TH ANNIVERSARY OF AZERBAIJAN’S DIPLOMACY - 90 ЛЕТИЕ ДИПЛОМАТИИ АЗЕРБАЙДЖАНА Azərbaycan diplomatiyasının tarixi səhifələri................................................................................ 19 Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirləri: Siyasi-bioqrafik portret............................................................. 33 Müasir Azərbaycan diplomatiyasının banisi – Heydər Əliyev........................................................... 43 Address by the doyen of the diplomatic corps in Baku, Ambassador of Romania to Azerbaijan H.E. Mr. Nicolae Ureche on the occasion of the 90th Anniversary of Azerbaijani Diplomacy ............. 48 MƏQALƏLƏR - ARTICLES - СТАТЬИ Elmar MƏMMƏDYAROV Azərbaycanın xarici siyasəti: təsir edən amillər və prioritetlər......................................................... 50 Cəmil HƏSƏNLI Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Paris sülh konfransı tərəfindən tanınması.....................................55 Musa QASIMLI Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Xarici İşlər Nazirliyinin bağlanması və “yeni xarici siyasət xətti” (1920-1922-ci illər) .......................................................................... 66 Рамиз АБУТАЛЫБОВ О первой дипломатической миссии Азербайджана в Турции (1919 год) .................................. 75 Вагиф АГАЕВ Алимардан бек Топчибашев: жизнь во имя отечества.............................................................. 78 YENİ NƏŞRLƏR – NEW PUBLICATIONS - НОВЫЕ ИЗДАНИЯ S.RÜSTƏMOVA-TOQİDİ. Mart 1918. Bakı.................................................................................... 85 V.QULIYEV. Azərbaycan Paris Sülh Konfransında........................................................................... 85 Journal of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan Affairs of the Republic Journal of the Ministry Foreign AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI XARİCİ İŞLƏR NAZİRLİYİNİN JURNALI 23 / 2009 2 Azәrbaycan Diplomatiyasının 90 illiyi ilә әlaqәdar Azәrbaycan Respublikasının Xarici İşlәr Naziri cәnab E.Mәmmәdyarovun tәbrik müraciәti Azərbaycan diplomatiyasının 90 illiyi münasibəti aliliyi və vətəndaş bərabərliyi prinsiplərinə əsaslanan ilə “Diplomatiya Aləmi” jurnalının oxucuları və bütün dövlətin - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması həmkarlarıma öz səmimi təbriklərimi çatdırıram. dövründə özünü parlaq şəkildə biruzə vermişdir. Bu əlamətdar gündə biz ilk öncə öz Vətəninə daim Bu gün biz bir daha iftixarla bəyan edə bilərik ki, öz sədaqətlə xidmət etmiş Azərbaycan diplomatiyasının müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan Respublikası baniləri və qocaman xadimlərinə dərin hörmət və qeyd edilən prinsiplərin möhkəmlənməsinə yönələn ehtiramımızı izhar edirik. kursu inkişaf etdirir və öz geostrateji yerləşməsi, zəngin Müasir Azərbaycanın memarı, ümummilli lider təbii ehtiyatları, iqtisadi və intellektual potensialından Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulmuş xarici siyasət istifadə edərək, əzəli qədim keçmişdən gələn və strategiyasının uğuru özünü doğrultmaqda davam gələcəyə yönələn Şərqlə Qərb arasında körpü rolunu edir. Hazırda aparılan fəal xarici siyasətimiz beynəlxalq səmərəli şəkildə həyata keçirməkdə davam edir. münasibətlər sisteminin dinamik inkişafı, regional Azərbaycan beynəlxalq tərəfdaşları ilə birgə və qlobal səviyyədə artan inteqrasiya prosesləri, o layihələr həyata keçirərək, Böyük İpək Yolunun bərpası, cümlədən dövlətçiliyin qüdrətlənməsi, iqtisadi artımının Avropa-Qafqaz-Asiya nəqliyyat dəhlizinin inkişafı, yüksək tempi və ölkəmizin regionda aparıcı mövqeyinin Xəzər hövzəsinin enerji daşıyıcılarının dünya bazarına möhkəmlənməsi amilləri ilə şərtlənmişdir. çatdırılmasında böyük səylər göstərir. Bu layihələr həm Ümummilli lider Heydər Əliyevin apardığı xarici siyasət öz dövlətimizin, həm də regional və regiondan kənar kursunun layiqli davamçısı Azərbaycan Respublikasının ölkələrin azad və davamlı inkişafı üçün vacib əhəmiyyət Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə kəsb edir. Eyni zamanda bu layihələr qloballaşma Azərbaycan davamlı şəkildə dəyişən beynəlxalq mühitə prosesləri və regionların yaxınlaşmasında xüsusi rol uyğunlaşmaqla yanaşı, regional liderə çevrilməyə oynayaraq, insanlar və sivilizasiyalar arasında əlaqələrin müvəffəq olmuşdur. Hazırda hər hansı bir müsbət möhkəmlənməsinə xidmət edir. regional irəliləyiş Azərbaycanla konstruktiv əməkdaşlıq Azərbaycanın diplomatik xidməti ölkə rəhbərliyi aparmadan mümkün deyil. tərəfindən qoyulan vəzifələrin həyata keçrilməsi Milli maraqların həyata keçirilməsi, müstəqilliyin istiqamətində işini davam etdirir. Bu vəzifələrin uğurlu və suverenliyin gücləndirilməsi, ərazi bütövlüyünün həlli öz növbəsində diplomatik xidmətin, onun kadr bərpasına istiqamətlənmiş fəal xarici siyasət potensialının gələcək inkişafı və təkmilləşdirilməsini strategiyası, habelə özünəməxsus və bəzən ziddiyyətli tələb edir. Aydındır ki, xarici siyasət mürəkkəb işdir siyasət yürüdən regional və regiondan kənarda olan və beynəlxalq əlaqələrin inkişafı məqsədilə ölkə dövlətlərlə modus vivendi tapılmasına imkan yaradan qarşısında duran məsələlərin öhdəsindən uğurla tarazlaşdırılmış yanaşma Azərbaycanın xarici siyasətinin gəlmək üçün birgə səylərin göstərilməsi vacibdir. Bu səciyyəvi xüsusiyyətidir. işdə diplomatik xidmət əməkdaşlarımızın səylərinin Praqmatik yanaşma və konstruktivlik gələcəkdə əsirgəməyəcəyinə və fəaliyyətlərini daha da də beynəlxalq aləmdə apardığımız siyasətin əsasını artıracağına şübhə etmirik. təşkil edəcəkdir. Azərbaycan qarşılıqlı dialoq və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab konstruktivliyin dəyərini olduqca gözəl anlayır. Qərblə İlham Əliyevin söylədiyi kimi bizim xarici siyasətimiz Şərqin tarixi kəsişməsində yerləşən Azərbaycan bütün istiqamətlərdə uğurludur və bu cür də davam dünyanın bu iki nəhəng sivilizasiyasının dəyərlərini edəcəkdir. özündə əks etdirmişdir. Azərbaycan cəmiyyətində Qərb Bir daha Azərbaycan Respublikası diplomatik xidmət və Şərq dəyər və ənənələrinin uğurlu ehtivası 1918-20- orqanları əməkdaşlarının peşə bayramı münasibətilə ci illərdə müsəlman aləmində ilk dəfə olaraq Avropa bütün həmkarlarımı təbrik edir, aparılan şərəfli və parlamentarizm ənənələri, siyasi plüralizm, qanunun məsuliyyətli işdə müvəffəqiyyətlər arzu edirəm. Journal of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan Affairs of the Republic Journal of the Ministry Foreign AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI XARİCİ İŞLƏR NAZİRLİYİNİN JURNALI 23 / 2009 3 RƏSMİ XRONİKA - OFFICIAL CHRONICLE – ОФИЦИАЛЬНАЯ ХРОНИКА Diplomatic Activity of the President of the Republic of Azerbaijan, H.E. Mr. Ilham Aliyev in second quarter of 2009 VISITS BY THE PRESIDENT OF AZERBAIJAN H.E. Mr. ILHAM ALIYEV 16-19.04.2009 Working visit of the President of Azerbaijan H.E. Mr. I.Aliyev to Russian Federation During his working visit to Russia President Aliyev met with the President