2015 Strategia Rozwoju Gminy Adamów na lata 2015-2020 (z perspektywą do 2023 roku) str. 1 STRATEGIA ROZWOJU GMINY ADAMÓW NA LATA 2015-2020 (z perspektywą do 2023 r.) SPIS TREŚCI WPROWADZENIE .............................................................................................................................. 4 1.1 CEL I METODOLOGIA OPRACOWANIA ................................................................................ 4 1.2 KONTEKST DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH ......................................................... 7 1.3 DOTYCHCZASOWE EFEKTY WDRAŻANIA STRATEGII ............................................... 9 2. DIAGNOZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA ...................................................................... 18 2.1 PRZESTRZEŃ I ŚRODOWISKO .......................................................................................................... 18 2.1.1 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE I ADMINISTRACYJNE ............................................................ 18 2.1.2 SIEĆ OSADNICZA I PRZESTRZENNA GMINY ........................................................................... 21 2.1.3 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ................................................................................................... 25 2.1.4 ZASOBY KULTUROWE I HISTORYCZNE ................................................................................... 33 2.2 INFRASTRUKTURA ............................................................................................................................... 37 2.2.1 INFRASTRUKTURA KOMUNIKACYJNA ..................................................................................... 37 2.2.2 INFRASTRUKTURA WODNO-ŚCIEKOWA ................................................................................. 41 2.2.3 ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW ............................................................................................ 42 2.2.4 INFRASTRUKTURA ENERGETYCZNA ........................................................................................ 43 2.2.5 INFRASTRUKTURA TELEINFORMATYCZNA .......................................................................... 44 2.2.6 INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA I SPORTOWA .................................................................. 45 2.2.7 INFRASTRUKTURA KULTURY ...................................................................................................... 52 2.3 SPOŁECZEŃSTWO I JAKOŚĆ ŻYCIA ................................................................................................ 54 2.3.1 DEMOGRAFIA ...................................................................................................................................... 55 2.3.2 WYKSZTAŁCENIE MIESZKAŃCÓW ............................................................................................. 62 2.3.3 GOSPODARSTWA DOMOWE I ŹRÓDŁA ICH UTRZYMANIA .............................................. 63 2.3.4 SYTUACJA MIESZKANIOWA .......................................................................................................... 64 2.3.5 OCHRONA ZDROWIA I POMOC SPOŁECZNA .......................................................................... 65 2.3.6 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE .................................................................................................. 70 2.3.7 DZIEDZICTWO KULTUROWE I KAPITAŁ SPOŁECZNY ....................................................... 72 2.4 GOSPODARKA I RYNEK PRACY ....................................................................................................... 79 2.4.1 PRZEDSIEBIORCZOŚĆ ..................................................................................................................... 79 2.4.2 POZAROLNICZY RYNEK PRACY .................................................................................................. 81 str. 2 STRATEGIA ROZWOJU GMINY ADAMÓW NA LATA 2015-2020 (z perspektywą do 2023 r.) 2.4.3 ROLNICTWO I LEŚNICTWO .......................................................................................................... 85 2.4.4 TURYSTYKA ........................................................................................................................................ 87 2.5 JAKOŚĆ RZĄDZENIA ............................................................................................................................. 95 2.5.1 JAKOŚĆ KADR ..................................................................................................................................... 95 2.5.2 ZDOLNOŚCI INWESTYCYJNE GMINY ........................................................................................ 99 2.5.3 PRAKTYKA PLANOWANIA STRATEGICZNEGO ..................................................................103 2.5.4 DZIAŁALNOŚĆ PROMOCYJNA .....................................................................................................104 2.6 ANALIZA SWOT....................................................................................................................................105 2.6.1 PODSUMOWANIE ANALIZY SWOT ...........................................................................................111 3. ZAŁOŻENIA STRATEGII ................................................................................................... 114 3.1 MISJA I WIZJA .......................................................................................................................................115 3.2 PRIORYTETY I CELE SZCZEGÓŁOWE ..........................................................................................119 3.3 PLAN DZIAŁAŃ OPERACYJNYCH ..................................................................................................139 3.4 OPIS KONSULTACJI SPOŁECZNYCH .............................................................................................153 4. SYSTEM WDRAŻANIA STRATEGII ................................................................................. 156 4.1 PODMIOTY ZAANGAŻOWANE W PROCES WDRAŻANIA STRATEGII ........................... 159 4.2 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ................................................................................................................160 4.3 MONITORING I OCENA WDRAŻANIA..........................................................................................162 LITERATURA ......................................................................................................................... 171 SPIS TABEL ............................................................................................................................ 172 SPIS WYKRESÓW................................................................................................................. 173 SPIS RYSUNKÓW ................................................................................................................. 174 SPIS ZDJĘĆ ............................................................................................................................ 174 str. 3 STRATEGIA ROZWOJU GMINY ADAMÓW NA LATA 2015-2020 (z perspektywą do 2023 r.) WPROWADZENIE Niniejsza Strategia Rozwoju Gminy Adamów jest wynikiem procesu aktualizacji obowiązującego wcześniej dokumentu. Dokument składa się z trzech części – diagnostycznej, strategicznej oraz wdrożeniowej i obejmuje horyzont czasowy do roku 2020 z możliwością przeprowadzenia niektórych przedsięwzięć do końca 2023 roku. Główną przesłanką prac nad aktualizacją strategii była konieczność przeprowadzenia oceny efektów dotychczas realizowanej w latach 2007-2014 strategii oraz dokonanie na tej podstawie zmian i uzupełnień. Ważnym powodem aktualizacji dokumentu była także konieczność dostosowania zapisów obowiązującej strategii do obecnego schematu polityki regionalnej w Polsce, zakładającego wielopłaszczyznowy model zarządzania i współdziałania w zakresie realizacji zadań inwestycyjnych oraz specjalizację regionalnej i lokalnej gospodarki. Niezwykle istotną kwestią było również zapewnienie spójności pomiędzy strategią a aktualnie obowiązującymi dokumentami strategicznymi na poziomie wspólnotowym, krajowym oraz regionalnym (w szczególności Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.). Przesłanką przemawiającą za aktualizacją strategii, była także konieczność dostosowania jej założeń i celów do nowej polityki spójności UE oraz wynikających z niej celów priorytetowych, wdrażanych w ramach krajowych i regionalnych programów operacyjnych w nowej perspektywie finansowej 2014-2020. 1. 1 CEL I METODOLOGIA OPRACOWANIA Strategia Rozwoju Gminy Adamów na lata 2015-2020 ( z perspektywą do 2023 roku) jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Jest ona dokumentem mającym na celu wskazanie wizji oraz strategicznych kierunków rozwoju. Stanowi podstawowy instrument długofalowego zarządzania, który pozwoli na zapewnienie ciągłości i trwałości realizacji działań władz gminy, niezależnie od zmieniających się uwarunkowań politycznych. Umożliwi również efektywne gospodarowanie własnymi zasobami: kulturowymi i przyrodniczymi, ludzkimi, infrastrukturalnymi czy też finansowymi. Niezwykle istotne jest właściwe zorganizowanie procesu opracowania strategii, które daje możliwość zaangażowania władz samorządowych oraz lokalnej społeczności str. 4 STRATEGIA ROZWOJU GMINY ADAMÓW NA LATA 2015-2020 (z perspektywą do 2023 r.) w planowanie swojej przyszłości. W związku z tym przy aktualizacji przyjęto model ekspercko-partycypacyjny, pozwalający na szeroki udział społeczeństwa w pracach nad strategią przy jednoczesnym zaangażowaniu ekspertów zewnętrznych. Partycypacja mieszkańców przy tworzeniu