Starostwo Powiatowe w Przasnyszu Wydział Rozwoju Gospodarczego, Promocji, Rolnictwa i Ochrony Środowiska POWIATOWY PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA Przasnysz– styczeń 2004 r. Spis treści: 1. Wstęp................................................................................................. 2 2. Charakterystyka powiatu .................................................................. 3 2.1. Charakterystyka gmin powiatu przasnyskiego, ze szczególnym uwzględnieniem morfologii i hydrologii............... 4 Gmina Chorzele................................................................................. 4 Gmina Czernice Borowe................................................................... 4 Gmina Jednorożec............................................................................. 5 Gmina Krasne.................................................................................... 5 Gmina Krzynowłoga Mała................................................................ 6 Gmina Przasnysz............................................................................... 7 Miasto Przasnysz............................................................................... 8 3. Gospodarka wodna............................................................................ 9 4. Gospodarka ściekowa ...................................................................... 11 5. Gospodarka odpadami....................................................................... 17 6. Emisja zanieczyszczeń do powietrza................................................ 20 7. Emisja hałasu..................................................................................... 25 8. Emisja pól elekromagnetycznych...................................................... 27 9. Ochrona powierzchni ziemi............................................................... 29 10. Gospodarka leśna.............................................................................. 30 11. Ochrona środowiska przyrodniczego................................................ 32 12. Działania mające na celu poprawę stanu środowiska....................... 33 1 1. Wstęp Obowiązek sporządzenia powiatowego programu ochrony środowiska wynika z art.17 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (Dz.U.Nr 62, poz.627 z późn. zm.). Projekt powiatowego programu ochrony środowiska podlega zaopiniowaniu przez organ wykonawczy województwa. Z wykonania programu organ wykonawczy powiatu sporządza co 2 lata raport, który przedstawia sejmikowi województwa. Program ochrony środowiska dla powiatu przasnyskiego swoim zakresem rzeczowym obejmuje następujące zagadnienia: - gospodarkę wodną, - gospodarkę ściekową, - gospodarkę odpadami, - emisję zanieczyszczeń do powietrza, - emisję hałasu, - emisję pól elektromagnetycznych, - ochronę powierzchni ziemi - gospodarkę leśną, - ochronę środowiska przyrodniczego Analizę stanu obecnego oraz potencjalnych działań w zakresie zmian w powyższych zagadnieniach przeprowadzono w odniesieniu do gmin wchodzących w skład powiatu przasnyskiego: Czernic Borowych, Jednorożca, Krasnego, Krzynowłogi Małej, Przasnysza, miasta Przasnysza oraz miasto-gminy Chorzele. 2 2. Charakterystyka powiatu Powiat Przasnyski położony jest w północnej części województwa mazowieckiego. Zajmuje on powierzchnię 1218 km 2. W skład powiatu wchodzą następujące gminy: Przasnysz, Chorzele wraz z miastem Chorzele, Czernice Borowe, Jednorożec, Krasne, Krzynowłoga Mała oraz gmina miejska Przasnysz. Powiat przasnyski podzielony jest na 185 sołectw, do których należy ogółem 292 wiosek. Teren Powiatu Przasnyskiego zamieszkuje obecnie 56.566 osób. Obszar powiatu jest terenem typowo rolniczym, o dosyć słabych bonitacjach gleb. Rozwija się tu przede wszystkim uprawa zbóż i ziemniaków oraz hodowla bydła i nierogacizny. Powiat przasnyski położony jest w północnej części województwa mazowieckiego, w rejonie „Zielonych Płuc Polski”. Na wschodzie graniczy z powiatem ostrołęckim, na południowym wschodzie z powiatem makowskim, na południowym zachodzie z powiatem ciechanowskim, na zachodzie z powiatem mławskim, na północnym zachodzie z powiatem nidzickim, a na północy z powiatem szczycieńskim. W powiecie przasnyskim lasy i grunty leśne zajmują powierzchnię 35.267 ha, co stanowi 28,5%powierzchni powiatu. Lasy Skarbu Państwa zajmują powierzchnię 21.854 ha natomiast lasy nie stanowiące własności Skarbu Państwa zajmują powierzchnię 13.413 ha Biorąc pod uwagę ilość powierzchni zajmowanej przez rolnictwo, powiat możemy zaliczyć do typowo rolniczych. Dominuje tu rozdrobniona gospodarka rolna (7627 gospodarstw). W skład powiatu wchodzi 6 gmin: Chorzele, Czernice Borowe, Jednorożec, Krasne, Krzynowłoga Mała, Przasnysz i miasto Przasnysz. Planowana przebudowa i modernizacja dróg dotyczy wszystkich gmin powiatu. Poniżej przedstawiono ich charakterystykę ze szczególnym uwzględnieniem morfologii i hydrologii. 3 2.1. Charakterystyka gmin powiatu przasnyskiego, ze szczególnym uwzględnieniem morfologii i hydrologii. Gmina Chorzele Gmina miejsko-wiejska Chorzele zajmuje powierzchnię 371,53 km 2. Położona jest w północnej części powiatu przasnyskiego. Gmina podzielona jest na 41 sołectw, obejmujących 66 miejscowości. Teren gminy zamieszkuje 11.087 osób, z czego 2.886 mieszka w mieście Chorzele. Przez jej terytorium przebiegają szlaki komunikacyjne Warszawa-Olsztyn i Ostrołęka-Ciechanów oraz linia kolejowa Ostrołęka-Szczytno. Miasto i gmina Chorzele położone są malowniczo w dolinie rzeki Omulwi. Obszar ten odznacza się wyjątkowymi walorami przyrodniczymi. Gmina ma charakter rolniczy – 9.307 ha zajmują grunty uprawne. Bardzo dużą część gminy stanowią lasy i kompleksy leśne - ok. 15.475 ha. Pod względem hydrograficznym obszar gminy zalegają wody I poziomu użytkowego i II poziomu wodonośnego, bardzo dobrze chronionego przed infiltracja prez ok. 50 m kompleks słabo przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych glin i iłów. Przeważają utwory czwartorzędowe plejstoceńskie, przede wszystkim osady akumulacji lodowcowej i wolnolodowcowej (piaski, żwiry, głazy, mułki oraz gliny zwałowe) Gmina Czernice Borowe Gmina Czernice Borowe leży w południowo-zachodniej części powiatu przasnyskiego. Zajmuje powierzchnię 120 km 2, z czego 10.363 ha zajmują użytki rolne. W jej skład wchodzi 45 miejscowości oraz 25 sołectw. Obszar gminy zamieszkuje 4274 osób. Ma ona charakter typowo rolniczy - 85% powierzchni to użytki rolne wysokich klas bonitacyjnych, z przewagą upraw pszenicy, jęczmienia, pszenżyta, żyta, rzepaku i buraka cukrowego. Z północnego zachodu na południowy wschód przepływa rzeka Węgierka. Na terenie gminy znajduje się Krośnicko-Kosmowski Obszar Chronionego Krajobrazu, zajmujący obszar 3.924 ha. Obszar gminy niemal w całości pokrywają utwory trzecio- i czwartorzędowe, głównie gliny zwałowe o miąższości ca 20 m, płatami występują piaski i żwiry lodowcowe. W dolinie Węgierki występują holoceńskie mułki i piaski rzeczne. 4 Wody podziemne występują w warstwach czwartorzędowych, głównie w neoplejstocenie. Wyodrębnione są dwa poziomy wodonośne: - I główny poziom wodonośny występujący na terenie całej gminy w postaci warstwy użytkowej, zasilanej przez wody opadowe, pośrednio przez okna hydrogeologiczne lub przez przesączanie. - II główny poziom wodonośny występujący w południowej części gminy, zasilany za pośrednictwem poziomu I oraz osady słabo przepuszczalne, okna hydrogeologiczne oraz dopływ z północy. Gmina Jednorożec Gmina Jednorożec leży w północno-wschodniej części powiatu. Ma ona powierzchnię 237 km 2. Zamieszkiwana jest przez 7823 osób. W skład gminy wchodzą 44 miejscowości zorganizowane w 19 sołectwach. 80% mieszkańców gminy utrzymuje się z rolnictwa. 40% powierzchni gminy Jednorożec stanowią lasy. Skoncentrowane są głównie w południowej i wschodniej części obszaru. Lasy są atrakcyjne krajobrazowo, a także posiadają korzystne warunki klimatyczne i zdrowotne. Przez terytorium gminy przebiega szlak komunikacyjny z Warszawy, Łodzi i Płocka na Mazury oraz linia kolejowa Ostrołęka-Szczytno. W miejscowości Jednorożec ma swą siedzibę Urząd Gminy. Gmina Jednorożec położona jest w południowo-zachodniej części byłej puszczy kurpiowskiej. Od najdawniejszych czasów słabe puszczańskie gleby piaszczyste oraz podmokłe łąki i bagna nie dawały mieszkańcom gminy dostatecznych środków do utrzymania. Podstawą funkcjonowania gminy jest rolnictwo oparte na indywidualnej własności gospodarstw rolnych. Uzupełniającą funkcją jest obsługa ludności i rolnictwa. Z rolnictwa utrzymuje się około 80% ogólnej ilości mieszkańców. Gmina Krasne Gmina Krasne leży w południowej części powiatu przasnyskiego i zajmuje powierzchnię 101 km 2, co stanowi 8,3% ogólnej powierzchni powiatu. W skład gminy wchodzi 26 sołectw z 53 miejscowościami. Gminę zamieszkuje łącznie 4174 osób. Rzeźba terenu jest mało urozmaicona. Gmina leży w dorzeczu Bugo-Narwi, na Wysoczyźnie Ciechanowskiej. Głównym ciekiem wodnym jest rzeka Pełta, płynąca w zachodniej części gminy. W krajobrazie dominują pola uprawne oraz zabudowa zwarta i rozproszona wraz z towarzyszącą jej zielenią (rośliny uprawne i ozdobne oraz zbiorowiska chwastów ruderalnych). Niewielkie powierzchnie zajmują zbiorowiska łąkowe. Tereny lasów 5 i zadrzewień zajmują 459 ha, co stanowi 4,5% ogólnej powierzchni gminy. Gmina jest terenem typowo rolniczym, użytki rolne stanowią 89% ogólnej powierzchni. Elementami wzbogacającymi krajobraz są obszary i obiekty chronione: • park pałacowy w Krasnem, • park podworski we wsi Pęczki Kozłowo, • park podworski we wsi Milewo Szwejki, • lipa drobnolistna o dwóch pniach z obwodami 256 cm i 396 cm oraz wysokości 20