СЛУЖБЕНИ ГЛАСНИК ОПШТИНЕ БУЈАНОВАЦ GAZETA ZYRTARE E KOMUNËS SË BUJANOCIT ГОДИНА-VITI III. БУЈАНОВАЦ - BUJANOC Издаје се по потреби Понедељак 14.12.2015 Botohet sipas nevojës БРОЈ-NUMËR 22. E hënë 14.12.2015 Цена – Çmimi 500 din. АКТИ ОПШТИНЕ AKTET E KOMUNËS БУЈАНОВАЦ BUJANOC OPŠTINA BUJANOVAC Kancelarija za lokalni ekonomski razvoj KOMUNA E BUJANOCIT Zyra për zhvillim ekonomik lokal STRATEGIJA ZA ZAŠTITU I UNAPREDJENJE ŽIVOTNE SREDINE U OPŠTINI BUJANOVAC 2015-2025 STRATEGJIA PËR MBROJTJEN DHE PËRPARIMIN E MJEDISIT JETËSOR NË KOMUNËN E BUJANOCIT 2015-2025 Bujanovac, maj 2015. godine Bujanoc, maj 2015 Страна 846 “СЛУЖБЕНИ ГЛАСНИК ОПШТИНЕ БУЈАНОВАЦ” 14.12.2015 Број 22. Faqe 846 “GAZETA ZYRTARE E KOMUNËS SË BUJANOCIT” 14.12.2015 Numër 22. Strategija za zaštitu i unapređenje životne sredine opštine Bujanovac 2015-2025 SIDA, REC - SENSE Program, Zelena građanska energija, Bujanovac, 2015 Strategjia për mbrojtjen dhe përparimin e mjedisit jetësor të komunës së Bujanocit për vitin 2015 – 2025 SIDA, REC - SENSE Programi, energjia e gjelbërt qytetare, Bujanoc, 2015 POJMOVNIK - SHKURTESAT E EMËRTIMEVE Fenol Organsko jedinjenje koje izaziva kancer MPEV Mjetet e paeksploduara vrasëse Fenol Komponim kimik i cili e shkakton kancerin NVO Nevladine organizacije GMO Genetski modifikovani organizmi OJQ Shoqatat joqeveritare OGJM Organizmat gjenetikisht të modifikuar OU Osiromašeni uranijum GVE Granična vrednost emisije UV Uraniumi i varfëruar VKE Vlera e kufirit të emetimit PCB Polihlorovani bifenili GVI Granična vrednost imisije BPK Bifenil i polikloruar VKI Vlera e kufirit të imitimit PET Polietilentereftalat HDPE Polietilen visoke gustine PET Polietilentereftalat PVL Polietileni me viskozitet të lartë PIO Predeo izuzetnih odlika HMZS Hidrometeorološki zavod Srbije AVJ Anë me veçori (bukuri) të jashtëzakonshme EHMS Enti hidrometeorologjik i Serbisë POPs Postojani organski zagadjivači LDPE Polietilen niske gustine NEO Ndotësit ekzistues organik LDPE Polietileni me viskozitet të ulët RA Radioaktivnost LEAP Lokalni ekološki akcioni plan RA Radioaktiviteti PAEL Plani aksional ekologjik lokal SC Sportski centar LPUO Lokalni Plan upravljanja otpadom QS Qendra sportive PLMM Plani lokal për menaxhim të mbeturinave TOB Turistička organizacija Bujanovac LS Lokalna samouprava OTB Organizata turistike Bujanoc VA Vetadministrata lokale TS Transfer stanica za upravljanje otpadom mHE Mini hidro-elektrane ST Stacioni transf. për menaxhim me mbet. mHC Mini hidrocentrale ZPD Zaštićeno prirodno dobro MSP Mala i srednja preduzeća MBN E mirë e mbrojtur natyrore NVM Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme ZZJZ Zavod za javno zdravlje NUS Neeksplodirana ubojna sredstva ESHP Enti për shëndet publik SADRŽAJ - PËRMBAJTJA 1 UVOD IMPLEMENTACIJE LEAP-A OPŠTINE 1 HYRJA BUJANOVAC 2005. GODINE 1.1 Uopšte o planiranju 3 VLERËSIMI I GJENDJES SË MJEDISIT 1.1 Përgjithësisht për planifikimin JETËSOR PAS APROVIMIT 1.2 Vizija i misija DHE I IMPLEMENTIMIT TË PAEL-it 1.2 Vizioni dhe misioni TË KOMUNËS SË BUJANOCIT 2005 2 OSNOVNI PODACI O OPŠTINI 3.1 Upravljanje vodama BUJANOVAC 3.1 Administrimi me ujërat 2 TË DHËNAT THEMELORE PËR 3.1.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu KOMUNËN E BUJANOCIT sredinu u oblasti vodosnabdevanja 2.1 Prirodne karakteristike 3.1.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i 2.1 Karakteristikat natyrore ndikimit në mjedisin jetësor në sferën e Ujësjellësit 2.2 Hidrografska obeležja 3.1.2 Zaključna razmatranja u oblasti 2.2 Vendet e shënuara hidrografike vodosnabdevanja 2.3 Klimatske karakteristike 3.1.2 Shqyrtimet përmbyllëse në fushën e 2.3 Karakteristikat klimatike ujësjellësit 2.4 Karakteristike zemljišta 3.1.3 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 2.4 Karakteristikat e tokës sredinu u oblasti otpadnih voda 2.5 Odlike biljnog i životinjskog sveta 3.1.3 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i ndikimit 2.5 Veçoritë e botës bimore dhe shtazore në mjedisin jetësor në fushën e ujërave të ndotura 3 PROCENA STANJA ŽIVOTNE SREDINE 3.1.4 Zaključna razmatranja u oblasti otpadnih NAKON USVAJANJA I voda Број 22. “СЛУЖБЕНИ ГЛАСНИК ОПШТИНЕ БУЈАНОВАЦ” 14.12.2015 Страна 847 Numër 22. “GAZETA ZYRTARE E KOMUNËS SË BUJANOCIT” 14.12.2015 Faqe 847 3.1.4 Shqyrtimet përmbyllëse në fushën e ujërave 3.6.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i të ndotura ndikimit në mjedisin jetësor 3.2 Upravljanje otpadom 3.6.2 Zaključna razmatranja 3.2 Administrimi me mbeturinat 3.6.2 Shqyrtimet përmbyllëse 3.2.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 3.7 Monitoring životne sredine sredinu 3.7 Monitorimi i mjedisit jetësor 3.2.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i 3.7.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu ndikimit në mjedisin jetësor sredinu 3.2.2 Zaključna razmatranja 3.7.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i 3.2.2 Shqyrtimet përmbyllëse ndikimit në mjedisin jetësor 3.3 Klimatske promene 3.7.2 Zaključna razmatranja 3.3 Ndryshimet klimatike 3.7.2 Shqyrtimet përmbyllëse 3.3.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 3.8 Jačanje kapaciteta lokalne samouprave sredinu 3.8 Fuqizimi i kapaciteteve të vetadministratës 3.3.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i lokale ndikimit në mjedisin jetësor 3.8.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 3.3.2 Zaključna razmatranja sredinu 3.3.2 Shqyrtimet përmbyllëse 3.8.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i 3.4 Vanredne situacije ndikimit në mjedisin jetësor 3.4 Situatat e jashtëzakonshme 3.8.2 Zaključna razmatranja 3.4.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 3.8.2 Shqyrtimet përmbyllëse sredinu 3.9 Razvijanje javne svesti 3.4.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i 3.9 Ngritja e vetëdijes publike ndikimit në mjedisin jetësor 3.9.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 3.4.2 Zaključna razmatranja sredinu 3.4.2 Shqyrtimet përmbyllëse 3.9.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i 3.5 Javno zelenilo i šume ndikimit në mjedisin jetësor 3.5 Sipëprfaqet e gjelbëruara publike dhe 3.9.2 Zaključna razmatranja pyjet 3.9.2 Shqyrtimet përmbyllëse 3.5.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 3.10 Definisanje ciljeva i odredjivanje prioriteta sredinu 3.10 Definimi i qëllimeve dhe caktimi i 3.5.1 Paraqitja e gjendjes dhe vlerësimi i përparësive ndikimit në mjedisin jetësor 4 AKCIONI PLAN 3.5.2 Zaključna razmatranja 4 PLANI AKSIONAL 3.5.2 Shqyrtimet përmbyllëse 5 ZAKLJUČAK 3.6 Zaštita prirode 5 PËRFUNDIM 3.6 Mbrojtja e natyrës 6 LITERATURA 3.6.1 Prikaz stanja i procena uticaja na životnu 6 LITERATURA sredinu Nëse planifikon për një vit, mbjell oriz, Ako planiraš za godinu dana, posadi pirinač, Nëse planifikon për dhjetë vite mbjell pemë, ako planiraš za deset godina, posadi drvo, Ndërkaq nëse planifikon për tërë jetën, arsimo a ako planiraš za ceo život, obrazuj ljude! njerëzit! Kineska poslovica Proverb kinez Страна 848 “СЛУЖБЕНИ ГЛАСНИК ОПШТИНЕ БУЈАНОВАЦ” 14.12.2015 Број 22. Faqe 848 “GAZETA ZYRTARE E KOMUNËS SË BUJANOCIT” 14.12.2015 Numër 22. PREDGOVOR - PARATHËNIE U nastojanju da prati svetske i evropske i, razmišljajući o budućnosti generacija koje dolaze, pravce održivog razvoja lokalnih zajednica, Opština povedu više računa o očuvanju kako neposredne, tako Bujanovac pripremila je Strategiju za zaštitu i i šire okoline. unapređenje životne sredine za period od 2015-2025. Strategjia për mbrojtjen e mjedisit jetësor të godine. Ovaj strateški dokument je nastavak Komunës së Bujanocit për periudhën 2015-2025 implementacije Lokalnog ekološkog akcionog plana paraqet një dokument me rëndësi të veçantë i cili do të opštine Bujanovac koji je usvojen na sednici SO lehtësoj përgatitjen e propozim projekteve për Bujanovac 17. februara 2005. godine i Plana za financim nga ana e donatorëve vendor dhe integrisano upravljanje otpadom opštine Bujanovac ndërkombëtar, dhe e gjitha me qëllim të përmirësimit koji je usvojen na sednici SO Bujanovac 21. aprila të kualitetit të jetesës dhe punës për të gjithë banorët e 2010. godine. Komunës së Bujanocit. Organet dhe institucionet Në përpjekjet e saja për të përcjellur drejtimet kompetente së bashku duhet të bëjnë një hap të vogël europiane dhe botërore të zhvillimit të qëndrueshëm por që për mjedisin jetësor është i madhë dhe duke të komuniteteve lokale, Komuna e Bujanocit ka menduar për të ardhmen e trashëgimtarëve të kenë më përgatitur Strategjinë për mbrojtjen dhe përparimin e shumë kujdesë për ruajtjen si të mjedisit, si në kuptim mjedisit jetësor për periudhën 2015-2025. Ky të ngusht po ashtu edhe në kuptim të gjerë të tij. dokument strategjik është vazhdim i implementimit të Planit aksional ekologjik lokal të Komunës së Opština Bujanovac ima dobre prirodne Bujanocit i cili është aprovuar në seancën e KK të resurse, dobar geostrategijski položaj i dobre ljudske Bujanocit më 17 shkurt 2005 dhe i Planit për potencijale koji će doprineti da na pravi način iskoristi menaxhim të integruar të mbeturinave të Komunës së svoje potencijale u periodu implementacije Strategije. Bujanocit i cili është aprovuar në seancën e KK të Komuna e Bujanocit ka resurse të mira Bujanocit më 21 prill 2010. natyrore, pozitë të mirë gjeostrategjike dhe potenciale të mira njerëzore të cilat do të kontribuojnë që në Implementacija LEAP-a je ostvarena sa oko mënyrën më të duhur të shfrytëzoje potencialet e saja 40 % iz razloga što nije bilo dovoljno finansijskih në periudhën e implementimit të Strategjisë. sredstava za realizaciju pojedinih aktivnosti. Osim toga, i Svetska ekonomska kriza koja se nadovezala Autori strategije se zahvaljuju donatorima na ekonomsku krizu u Srbiji još od 1990. godine u projekta „Zelena građanska energija“ Ambasadi velikoj meri je doprinela da se LEAP opštine Kraljevine Švedske, Regionalnom centru za životnu Bujanovac realizuje sporije nego što je planirano. S sredinu za centralnu i istočnu Evropu- REC, koji su obzirom da je to bio prvi dokument iz oblasti zaštite pomogli da ovaj dokiment nastane. Takođe, životne sredine, može se reći da je bio previše zahvaljuju se timu Civilnog Resurs Centra koji je ambiciozan za budžet Opštine Bujanovac koja spada u pomogao u pripremi dokumenta. Očekujemo da grupu najnerazvijenijih opština u Republici Srbiji.