ID-DIPARTIMENT GĦALL-KURRIKULU, RIĊERKA, INNOVAZZJONI U TAGĦLIM TUL IL-ĦAJJA Id-Direttorat għall-Programmi ta’ Tagħlim u Assessjar It-Taqsima tal-Assessjar Edukattiv L-Eżamijiet Annwali tal-Iskejjel Sekondarji 2018 L-GĦAXAR SENA L-ISTORJA (ĠENERALI) L-ISKEMA TAL-MARKI 1. 1, 2, 5, 3, 4 5 (Total: 5 marki) 2.1 tal-Franċiżi 1 2.2 Thomas Maitland 1 2.3 eletti 1 2.4 1974 1 2.5 għola bid-doppju 1 2.6 il-Libertà tal-Istampa 1 2.7 il-fortizzi 1 2.8 l-Italja 1 2.9 l-edukazzjoni 1 2.10 tal-partiti politiċi 1 (Total: 10 marki) 3. drenaġġ, ilma, kolera, pesta, deni rqiq, pasturizzat, Temi Zammit, Fawwara 8 (Total: 8 marki) 4.1 Sors primarju għax ġie magħmul minn Ġanni Vella f’dak il-mument li seħħew. 2 4.2 Kien hawn faqar, nuqqas ta’ xogħol, ħafna ħaddiema tkeċċew mit-Tarzna, prezzijiet 2 għoljin, problemi politiċi u soċjali. 4.3 Il-politiċi Maltin ippruvaw ifasslu kostituzzjoni ġdida għal Malta. 2 4.4 Jistgħu jissemmew dawn il-punti: 5 Laqgħa tal-Assemblea Nazzjonali fil-Belt; Folla Maltin irrabjati jmorru l-Belt; Il-protesta ssir vjolenti u jiġu attakkati proprjetajiet tal-Ingliżi; Il-pulizija jitilfu l-kontroll tas-sitwazzjoni u jintbagħtu l-Marines; Bħala konsegwenza ta’ dan, jinqatlu 4 irġiel Maltin. 4.5 Aċċetta tnejn minn: 2 iltaqa’ mal-partiti politiċi; issussidja l-ħobż; ħoloq ix-xogħol; waqqaf temporanjament il-Libertà tal-Istampa; ipprojbixxa l-laqgħat politiċi. 4.6 Il-Maltin kisbu kostituzzjoni li tathom gvern responsabbli fi ħwejjeġ lokali. 1 (Total: 14-il marka) L-Istorja (Ġenerali) – L-Iskema tal-Marki – L-Għaxar Sena – 2018 Paġna 1 minn 3 5.1 Id-dritt li tippubblika mingħajr ċensura. 2 5.2 Il-liġi tal-Libell. 1 5.3 Aċċetta żewġ eżempji għal kull lingwa: 6 Bl-Ingliż: Public Opinion, Malta Chronicle, The Malta Times. Bit-Taljan: L’Asino, L’Ordine, Malta, Il Mediterraneo, Stentarello, Il Risorgimento, Il Diritto di Malta. Bil-Malti: Il Bandiera tal Maltin, Il Ħatar. 5.4 Minħabba reżistenza mill-Knisja Kattolika Maltija li beżgħet mid-dħul f’Malta ta’ reliġjonijiet oħra u mill-kritika u r-Re ta’ Sqallija li beżà li Malta setgħet tintuża 3 mill-politiċi u ġurnalisti Sqallin biex jattakkawh. (Total: 12-il marka) 6.1 Il-Kwistjoni tal-Lingwa 1 6.2 it-Taljan u l-Ingliż 2 6.3 Reform Party: Sigismondo Savona 2 Partito Anti Riformista: Fortunato Mizzi 6.4 Kien favur l-Ingliż u daħħal is-sistema tal-“Free Choice”. 1 6.5 Intemmet bil-bidu tat-Tieni Gwerra Dinjija u l-Ingliż sar wieħed mil-lingwi 2 uffiċjali ta’ Malta. (Total: 8 marki) 7.1 Irranġaw ħafna minnhom u baqgħu jużawhom. 2 7.2.1 Il-Victoria Lines 1 7.2.2 għar-Reġina Victoria 1 7.2.3 L-Ingliżi riedu jiddefendu l-gżira minn xi invażjoni min-naħa tat-tramuntana. 2 7.3 Aċċetta waħda minn: 2 Fort Rinella, Fort Mosta, Fort Binġemma, Fort Pembroke, Fort Madliena jew xi fortizza oħra mibnija mill-Ingliżi. 7.4 Kien sar faċli tattakka u tagħmel ħerba mill-fortizzi b’ajruplani mill-ajru. 2 (Total: 10 marki) 8.1 knejjes 1 8.2 ċivili 1 8.3 Neo-Klassiku; Neo-Gotiku 2 8.4 Sors C: Il-Maltin ma tantx aċċettaw dan l-istil minħabba li kien meqjus pagan 1 għax jixbah lit-tempji Klassiċi. Sors D: Il-Maltin aċċettawh iktar għaliex minħabba li kien oriġinarjament tan-Normanni, kien meqjus iktar Kattoliku u xieraq. 1 8.5 Stil C: Aċċetta waħda minn: il-Knisja tal-Mosta; il-Monument ta’ Alexander 1 Ball; il-Qorti fil-Belt; il-Knisja tal-Imġarr; il-Knisja ta’ Raħal Ġdid; il-Katidral Anglikan ta’ San Pawl. Stil D: Aċċetta waħda minn: il-Kappella u d-daħla taċ-Ċimiterju tal-Addolorata; 1 il-Knisja tal-Balluta; il-Knisja ta’ Għajnsielem; il-Knisja Metodista fil-Furjana; dar privata fil-pjazza tal-Katidral tal-Imdina. (Total: 8 marki) 9.1 Adolf Hitler, Ġermanja 2 9.2.1 Gran Brittanja u Franza. 2 9.2.2 1939 1 9.3 xelters 1 Paġna 2 minn 3 L-Istorja (Ġenerali) – L-Iskema tal-Marki – L-Għaxar Sena – 2018 9.4 Biex jippruvaw itaffu l-ġuħ l-Ingliżi organizzaw il-'Victory Kitchens', li kienu 2 postijiet fejn kienu jservu porzjon ikel lin-nies biex ikunu jistgħu jaqtgħu ftit il-ġuħ li kellhom. 9.5 Aċċetta eżempju bħal tkissir ta’ bini, imwiet, faqar, ġuħ. 2 (Total: 10 marki) 10.1 L-istudenti għandhom iqabblu iż-żewġ mewġiet ta’ emigrazzjoni u juru l-punti komuni bejn iż-żewġ mewġiet u dak li huwa differenti, bħal pereżempju d-destinazzjonijiet finali. Iridu jitkellmu wkoll dwar l-effetti pożittivi u negattivi ta’ din l-emigrazzjoni bħal pereżempju t-tnaqqis fil-popolazzjoni, iżda wkoll familji mifruda. 10.2 L-istudenti għandhom jiddiskutu dwar x’inhi r-Rivoluzzjoni Industrijali, kif u fejn żviluppat u x’bidliet ġabet magħha fuq livelli differenti bħal pereżempju fit-teknoloġija, ix-xogħol, l-ambjent. 10.3 L-istudenti għandhom isemmu l-mezzi tat-trasport li daħlu Malta lejn tmiem is-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20; kif dawn affettwaw lill-Maltin fil-ħolqien ta’ impjiegi ġodda, iżjed kumdità biex wieħed jivvjaġġa, iżjed kummerċ fil-Belt Valletta, beda jkun hemm l-ewwel inċidenti tat-traffiku, iżjed nies marru joqogħdu qrib il-portijiet ewlenin, saru toroq ġodda, eċċ. (Total: 15-il marka) L-Istorja (Ġenerali) – L-Iskema tal-Marki – L-Għaxar Sena – 2018 Paġna 3 minn 3 .