Przykładowy tytuł publikacji Podtytuł publikacji Kronika Biebrzańskiego Parku ImięNarodowego Nazwisko 2017 r. 1 Bit quo ipis nimus, con con ea quae sinvel ium nullatiae quiatur aut fuga. Et etur? Qui des imin num cus, venis earitatet estotae Kronika Biebrzańskiego Parku Narodowego 2017 r. Praca zbiorowa na podstawie materiałów opracowanych przez pracowników Biebrzańskiego Parku Narodowego. Redakcja – Ewa Wiatr, Dział Edukacji i Udostępniania BbPN Recenzja – Andrzej Grygoruk, Dyrektor BbPN Opracowanie graficzne, projekt i skład – Adam Kierzkowski Zdjęcia: Archiwum BbPN, Zdjęcie okładka: Artur Wiatr Wydawca: Biebrzański Park Narodowy Osowiec-Twierdza 2018 www.biebrza.org.pl ISBN 978-83-60774-23-6 2 Spis treści nr Tytuł rozdziału autor str. 1. Wprowadzenie, stan prawny, informacje ogólne Adam Szarnecki 7 1.1. Podział administracyjny Adam Szarnecki 8 1.2. Obszary objęte ochroną ścisłą, czynną i krajobrazową Michał Fabiszewski 8 1.3. Plany ochrony / Zadania ochronne Helena Bartoszuk 9 Przykładowy1.4. Konwencje międzynarodowe i współpraca międzynarodowa Archiwum BbPN 9 Archiwum BbPN, 1.4.1. Konwencja Ramsar 9 Ewa Wiatr tytuł publikacji Archiwum BbPN, 1.4.2. Europarc Federation 9 Ewa Wiatr Podtytuł1.4.3. Natura 2000 publikacji 10 1.4.3.1. Obszar Natura 2000 PLB 200006 Ostoja Biebrzańska Piotr Marczakiewicz 10 1.4.3.2. Obszar Natura 2000 PLH 200008 Dolina Biebrzy Helena Bartoszuk 11 2. Ochrona przyrody Parku 13 2.1. Ochrona ekosystemów leśnych Robert Acewicz 13 2.1.1. Ochrona czynna ekosystemów leśnych Robert Acewicz 14 2.1.2. Pozyskanie drewna Robert Acewicz 18 2.1.3. Nadzór nad lasami prywatnymi Robert Acewicz 20 2.2. Ochrona ekosystemów nieleśnych Anna Piekarska 20 2.2.1. Dzierżawy na okres jednego roku Marlena Bogdan 21 2.2.2. Dzierżawy wieloletnie w roku 2017 Natalia Krajewska 25 2.3. Ochrona gatunkowa zwierząt 26 Ośrodek Hodowli Zachowawczej Konika Polskiego i Rehabilitacji 2.3.1. Agnieszka Tylkowska 26 Zwierząt Zwierzęta łowne – ochrona, Bogusław Zieliński, 2.3.2. 27 odszkodowania i odstrzały redukcyjne Teresa Kamińska 2.4. Ochrona gatunkowa roślin Magdalena Marczakiewicz 29 Imię2.5. OchronaNazwisko walorów krajobrazowych Monika Jaszczyk 30 2.5.1. Uzgodnienia inwestycji Monika Jaszczyk 30 3 Uzgodnienia i opiniowanie planów zagospodarowania 2.5.2. Marlena Bogdan 32 przestrzennego Działania w otulinie i nadzór nad obszarami Natura 2000. 2.5.3. Magdalena Olkowska 32 Opiniowanie i interwencje Opiniowanie dok. legislacyjnych pod kątem wpływu na zasoby 2.5.4. Magdalena Olkowska 33 przyrodnicze BbPN 2.5.5. Usuwanie drzew i krzewów Magdalena Olkowska 33 2.5.6. Eliminowanie gatunków inwazyjnych roślin Marlena Bogdan 34 2.6. Monitoring przyrodniczy 34 Krzysztof Henel, 2.6.1. Monitoring ornitologiczny Łukasz Krajewski, 34 Piotr Marczakiewicz Krzysztof Bach, 2.6.2. Monitoring teriologiczny 43 Krzysztof Frąckiel 2.6.3. Monitoring płazów i gadów. Czynna ochrona płazów Krzysztof Bach 44 2.6.4. Monitoring ichtiofauny, minogów i raków. Monitoring presji wędkarskiej Krzysztof Bach 45 2.6.5. Monitoring malakologiczny Karolina Tarka 46 2.6.6. Monitoring entomofauny Krzysztof Frąckiel 48 Agnieszka Henel, 2.6.7. Monitoring flory 49 Magdalena Marczakiewicz Agnieszka Henel, 2.6.8. Monitoring siedlisk 55 Magdalena Marczakiewicz 2.6.9. Monitoring ekosystemów wodnych Karolina Tarka 57 2.6.9.1. Fizykochemia Karolina Tarka 57 2.6.9.2. Biologia wód Karolina Tarka 60 2.6.9.3. Monitoring rzadkich glonów Karolina Tarka 61 Agnieszka Henel, 2.6.9.4. Inwentaryzacja makrofitów 61 Karolina Tarka 2.7. Hydrologia Joanna Zawadzka 62 2.7.1. Monitoring wód powierzchniowych Joanna Zawadzka 62 2.7.2. Monitoring wód podziemnych Joanna Zawadzka 66 2.8. Klimat. Opady Joanna Zawadzka 80 System informacji przestrzennej 3. Michał Fabiszewski 81 - System GIS BbPN 4. Projekty 82 Projekt LIFE15 NAT/PL/000728 „Ochrona bociana białego 4.1. Łukasz Krajewski 82 w dolinach rzecznych wschodniej Polski” Projekt LIFE 11 NAT/PL/422 “Ochrona siedlisk mokradłowych Anna Bojsza, 4.2. 83 doliny Górnej Biebrzy” Justyna Pińkowska Projekt 337/2015/Wn-10/OP-re/D “Ochrona czynna ginącej Krzysztof Henel 4.3. populacji cietrzewia Tetrao tetrix w Biebrzańskim Parku 90 Sylwia Gadomska Narodowym” Projekt LIFE13 NAT/PL/000050 “Renaturyzacja sieci 4.4. hydrograficznej w Basenie Środkowym Adam Bernatowicz 92 doliny Biebrzy. Etap II” Projekt „Inicjatywy na rzecz zrównoważonego rozwoju Polski 4.5. Wschodniej – budowa woliery oblotowej dla ptaków szponiastych” Agnieszka Tylkowska 99 - NFOŚiGW we współpracy z Fundacją Dziedzictwo Przyrodnicze Projekt Fundusz Leśny: “Modernizacja i doposażenie ośrodka 4.6. rehabilitacji zwierząt w Biebrzańskim Parku Narodowym etap II” - Agnieszka Tylkowska 99 NFOŚiGW Projekt “Modernizacja i doposażenie ośrodka hodowli zachowawczej 4.7. Agnieszka Tylkowska 99 konika polskiego w Biebrzańskim Parku Narodowym” - NFOŚiGW 5. Udostępnianie Parku 100 4 5.1. Zarządzenia w zakresie udostępniania Parku Zdzisław Muczyński 100 5.2. Infrastruktura turystyczna Zdzisław Muczyński 101 Zdzisław Muczyński, 5.3. Analiza ruchu turystycznego 113 Grzegorz Wroceński 5.4. Obsługa ruchu turystycznego Zdzisław Muczyński 116 5.5. Fotografowanie i filmowanie w celach zarobkowych i promocyjnych Zdzisław Muczyński 116 5.6. Wydarzenia turystyczne Zdzisław Muczyński 117 5.7. Udostępnianie wód BbPN do amatorskiego połowu ryb Zdzisław Muczyński 117 5,8. Udostępnianie wód BbPN do celów turystycznych Zdzisław Muczyński 119 6. Działalność edukacyjna Ewa Wiatr 122 7. Szkolenia wewnętrzne prowadzone przez pracowników Parku Krzysztof Bach 130 Karolina Tarka 8. Badania naukowe 130 9. Przyrodnicza bibliografia Kotliny Biebrzańskiej Helena Bartoszuk 133 10. Ochrona przeciwpożarowa Bogusław Zieliński 133 Straż Parku – ochrona przed szkodnictwem, działania prewencyjne 11. Kazimierz Kalinowski 135 i inne 12. Finanse Halina Kardasz 138 13. Inwestycje i remonty Tomasz Powałko 144 Agnieszka Waszkuć, 14. Analiza stanu BHP 144 Ewelina Lingo 15. Ochrona mienia Magdalena Chudek 145 16. Zamówienia publiczne Grzegorz Polkowski 145 17. Przetargi na dzierżawę nieruchomości Magdalena Chudek 145 18. Rada naukowa Helena Bartoszuk 146 Podstawy prawne działania BbPN. Struktura i zatrudnienie Bogusława Siłakowska, 19. 146 pracowników Daria Rydzewska Magdalena Chudek, 20. Wolontariat, staże oraz praktyki studenckie 151 Daria Rydzewska 21. Szkolenia, warsztaty, konferencje, kursy Daria Rydzewska 151 22. Ochrona danych osobowych. Ochrona informacji niejawnych. Bogusława Siłakowska 153 23. Strony: Internet, Intranet Bogusława Siłakowska 153 24. Kontrola zarządcza Iwona Wroceńska 155 5 6 1. Wprowadzenie, stan prawny, informacje ogólne Adam Szarnecki, Dział Monitoringu Przyrodniczego i Sozologicznego Powierzchnia Biebrzańskiego Parku Narodowego wynosi 59 223 ha, z czego grunty będące we władaniu państwo- wej osoby prawnej – Biebrzańskiego Parku Narodowego stanowią ok. 59,6 % i mają powierzchnię ok. 35 295 ha. Tabela 1. Struktura własności gruntów w BbPN wg kategorii użytkowania (stan na 31.12.2017 r.) Kategoria użytkowania Własność Skarbu Państwa Inna własność OGÓŁEM w zarządzie Parku w innym zarządzie* RAZEM prywatna pozostała Powierzchnia ogółem 35294,74 186,21 35480,95 21751,24 1990,81 59223,00 Grunty leśne 14198,15 14198,15 1805,19 114,66 16118,00 w tym niezalesione 3,73 3,73 3,73 Grunty rolne ogółem 3055,90 3055,90 11960,44 936,66 15953,00 w tym do zalesienia 0,00 0,00 Grunty orne 67,85 67,85 304,20 16,95 389,00 Łąki i pastwiska razem 2918,20 2918,20 11567,09 919,71 15405,00 Rowy 69,85 69,85 89,15 159,00 Wody 875,37 40,37 915,74 2,43 23,83 942,00 Grunty zadrzewione i zakrze- 253,88 253,88 515,54 20,58 790,00 wione Nieużytki 16903,01 16903,01 7467,64 590,35 24961,00 Tereny pozostałe 8,43 145,84 154,27 304,73 459,00 * PKP, Zarządy Dróg, Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych Oprócz gruntów zlokalizowanych w granicach Parku, Biebrzański Park Narodowy dysponuje również gruntami zlokalizowanymi poza jego granicami. Tabela 2. Wykaz powierzchni gruntów administrowanych przez BbPN poza granicami Parku wg kategorii użytkowania. Kategoria użytkowania Pow. w ha Nieużytki 443,36 Grunty rolne ogółem 165,50 w tym użytki zielone 151,44 w tym użytki orne 14,06 Grunty leśne 171,4 Grunty zadrzewione i zakrzewione 41,97 Wody 5,08 Tereny pozostałe 2,42 Powierzchnia ogółem 829,73 W celu ochrony cennych i zagrożonych siedlisk i gatunków Biebrzański Park Narodowy prowadzi wykup gruntów na potrzeby realizacji zadań ochronnych i realizowanych projektów. W roku 2017 Park zakupił: - 132,81 ha gruntów w ramach projektu „Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy”, - 16,33 ha gruntów w ramach projektu „Renaturyzacja sieci hydrograficznej w Basenie Środkowym doliny Bie- brzy – Etap II”. - 130,85 ha gruntów w ramach przysługującego parkowi wykonania prawa pierwokupu, - 12,97 ha gruntów ze środków własnych, - 23,55 ha gruntów otrzymaliśmy w ramach darowizn, - jedną nieruchomość o powierzchni 3,34 ha przejęliśmy w trybie administracyjnym. Łącznie w roku 2017 r. Park zakupił 319,85 ha gruntów z czego 256,63 ha w granicach BbPN. 7 1.1. Podział 1.2. Obszary objęte administracyjny ochroną ścisłą, czynną Adam Szarnecki, i krajobrazową Dział Monitoringu Przyrodniczego i Sozologicznego Michał Fabiszewski, Biebrzański Park Narodowy położony jest w wojewódz- Dział Monitoringu Przyrodniczego i Sozologicznego twie podlaskim na terenie pięciu powiatów i czterna- stu gmin. Wokół Parku została utworzona otulina, któ- Obszar Biebrzańskiego Parku Narodowego podzielony ra znajduje się na obszarze siedmiu powiatów i siedem- jest na trzy kategorie ochronne: ścisłą,