Cynulliad Cenedlaethol Cymru The National Assembly for Wales Cofnod y Trafodion The Record of Proceedings Dydd Mercher, 21 Medi 2011 Wednesday, 21 September 2011 21/09/2011 Cynnwys Contents 3 Cwestiynau Cyllid i’r Gweinidog Cyllid ac Arweinydd y Tŷ Finance Questions to the Minister for Finance and Leader of the House 24 Cwestiynau i’r Gweinidog Busnes, Menter, Technoleg a Gwyddoniaeth Questions to the Minister for Business, Enterprise, Technology and Science 46 Cynigion i Ethol Aelodau i Bwyllgorau Motions to Elect Members to Committees 48 Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Hygyrchedd Trafnidiaeth Gyhoeddus Welsh Conservatives Debate: The Accessibility of Public Transport 78 Dadl Plaid Cymru: Cyllid Plaid Cymru Debate: Funding 109 Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Llywodraeth Leol Welsh Conservatives Debate: Local Government 139 Cyfnod Pleidleisio Voting Time 154 Dadl Fer: Yr Asiantaeth Cynnal Plant—Yr Angen am Newid Short Debate: The Child Support Agency—The Need for Change Yn y golofn chwith, cofnodwyd y trafodion yn yr iaith y llefarwyd hwy ynddi yn y Siambr. Yn ogystal, cynhwysir cyfieithiad Saesneg o gyfraniadau yn y Gymraeg. In the left-hand column, the proceedings are recorded in the language in which they were spoken in the Chamber. In addition, an English translation of Welsh speeches is included. 2 21/09/2011 Cyfarfu’r Cynulliad am 1.30 p.m.gyda’r Llywydd (Rosemary Butler) yn y Gadair. The Assembly met at 1.30 p.m.with the Presiding Officer (Rosemary Butler) in the Chair. The Presiding Officer: Good afternoon. Y Llywydd: Prynhawn da. Cwestiynau Cyllid i’r Gweinidog Cyllid ac Arweinydd y Tŷ Finance Questions to the Minister for Finance and Leader of the House Amgylchedd a Datblygu Cynaliadwy Environment and Sustainable Development 1. Antoinette Sandbach: A wnaiff y 1. Antoinette Sandbach: Will the Minister Gweinidog ddatganiad am ddyraniad make a statement on the overall budget cyffredinol y gyllideb i’r portffolio allocation to the Environment and Amgylchedd a Datblygu Cynaliadwy. Sustainable Development portfolio. OAQ(4)0022(FIN) OAQ(4)0022(FIN) The Minister for Finance and Leader of Y Gweinidog Cyllid ac Arweinydd y Tŷ the House (Jane Hutt): The budget for the (Jane Hutt): Cafodd y gyllideb ar gyfer Department for Environment and Sustainable Adran yr Amgylchedd a Datblygu Development for 2011-12 was set out in the Cynaliadwy ar gyfer 2011-12 ei hamlinellu supplementary budget and approved by the yn y gyllideb atodol a gymeradwywyd gan y Assembly in July. The department’s budget Cynulliad ym mis Gorffennaf. Cyfanswm totals £311 million, of which £60.6 million is cyllideb yr adran yw £311 miliwn; y mae capital and £250.7 million is resource. £60.6 miliwn o hynny yn gyfalaf a £250.7 miliwn yn adnodd. Antoinette Sandbach: I am grateful for that Antoinette Sandbach: Rwyf yn ddiolchgar answer, Minister. Can you confirm what am yr ateb hwnnw, Weinidog. A allwch discussions you have had with the Minister gadarnhau pa drafodaethau yr ydych wedi’u for Environment and Sustainable cael gyda Gweinidog yr Amgylchedd a Development concerning his recent Datblygu Cynaliadwy am ei gyhoeddiad announcement of an additional £1 million for diweddar o £1 miliwn yn ychwanegol ar improving habitats and ecosystems? These gyfer gwella cynefinoedd ac ecosystemau? objectives should surely be met through the Dylai’r amcanion hyn yn sicr gael eu diwallu considerable resources of the rural drwy adnoddau sylweddol y cynllun datblygu development plan, and the need to spend gwledig, ac mae’r angen i wario arian additional money outside of these schemes ychwanegol y tu allan i’r cynlluniau hyn yn appears to be an admission of the Deputy ymddangos i fod yn gyfaddefiad o fethiant y Minister’s failure to make the Glastir agri- Dirprwy Weinidog i wneud y cynllun environment scheme fit for purpose. amaeth-amgylcheddol Glastir yn addas at y diben. Jane Hutt: Ongoing discussions with the Jane Hutt: Nid yw trafodaethau parhaus Minister have not revealed those issues. gyda’r Gweinidog wedi datgelu’r materion Clearly, the Minister is responsible for hynny. Yn amlwg, mae’r Gweinidog yn responding to need within his budgetary gyfrifol am ymateb i angen o fewn ei allocations, and I believe that is what he has ddyraniadau cyllidebol, ac yr wyf yn credu sensibly and appropriately done to ensure that mai dyna beth mae wedi’i wneud, yn we do, as you rightly said, address those synhwyrol ac yn briodol, er mwyn sicrhau ein critical biodiversity needs and issues. bod, fel y dywedasoch yn gywir, yn mynd i’r afael â’r anghenion allweddol hynny o ran materion bioamrywiaeth. 3 21/09/2011 Yr Arglwydd Elis-Thomas: A wnaiff y Lord Elis-Thomas: Will the Minister for Gweinidog Cyllid, wrth drafod gyda’i Finance, in discussion with her colleague, the chydweithiwr, y Gweinidog Amgylchedd a Minister for Environment and Sustainable Datblygu Cynaladwy, roi sylw arbennig i’r Development, pay particular attention to cyllidebau hynny sydd wedi’u cyfeirio tuag at those budgets that are directed towards arbed ynni a chadw’n gynnes ddeiliaid energy conservation and keeping warm cartrefi sydd ar incwm isel ac mewn angen, households on low incomes and in need, as gan fod y cynlluniau hyn, Arbed a these schemes, Arbed and similar energy chynlluniau ynni tebyg, yn cwrdd â dau o schemes, meet two of the aims of the Welsh amcanion Llywodraeth Cymru a’r Cynulliad Government and of the Assembly, namely to hwn, sef arbed ynni a chadw pobl yn gynnes conserve energy and keep people warm? ac yn glyd? Jane Hutt: Arbed, and, of course, Nest, are Jane Hutt: Mae Arbed ac, wrth gwrs, Nest, very important schemes for this Government yn gynlluniau pwysig iawn i’r Llywodraeth in terms of our priorities and targeting fuel hon o ran ein blaenoriaethau a thargedu tlodi poverty in Wales. That is at the forefront of tanwydd yng Nghymru. Mae hynny ar flaen the Minister’s agenda, and I am doing my agenda’r Gweinidog, ac yr wyf yn gwneud fy best to support him in that endeavour. ngorau i’w gefnogi yn yr ymdrech honno. William Powell: Will the Minister please William Powell: A wnaiff y Gweinidog make a statement on the anticipated savings ddatganiad am yr arbedion a ragwelir o uno from the proposed merger of the Forestry arfaethedig y Comisiwn Coedwigaeth, Commission, the Countryside Council for Cyngor Cefn Gwlad Cymru ac Asiantaeth yr Wales and Environment Agency Wales? Amgylchedd Cymru? Jane Hutt: It is premature to give you an Jane Hutt: Mae’n rhy gynnar i roi cyfrif i account at this stage, but, working with the chi ar hyn o bryd, ond, gan weithio gyda’r Minister, I am certainly expecting that to Gweinidog, yr wyf yn sicr yn disgwyl i come forward. hynny ddod ymlaen. Blaenoriaethau Priorities 2. Janet Finch-Saunders: A wnaiff y 2. Janet Finch-Saunders: Will the Minister Gweinidog amlinellu ei blaenoriaethau ar outline her priorities for Aberconwy for the gyfer Aberconwy yn y Pedwerydd Cynulliad. Fourth Assembly. OAQ(4)0030(FIN) OAQ(4)0030(FIN) Jane Hutt: We are committed to delivering Jane Hutt: Yr ydym wedi ymrwymo i better outcomes for people and communities sicrhau canlyniadau gwell i bobl a across the whole of Wales. I am publishing chymunedau ar draws Cymru gyfan. Yr wyf the draft budget on 4 October, which will yn cyhoeddi’r gyllideb ddrafft ar 4 Hydref, a outline our priorities for the coming years. fydd yn amlinellu ein blaenoriaethau ar gyfer y blynyddoedd i ddod. Janet Finch-Saunders: Many micro, small Janet Finch-Saunders: Mae llawer o and medium-sized businesses in Aberconwy fusnesau micro, bach a chanolig eu maint yn face an uncertain future as the commitment to Aberconwy yn wynebu dyfodol ansicr gan hold discretionary rate relief lasts only until fod yr ymrwymiad i gynnal rhyddhad ardrethi September next year. I am sure you would yn ôl disgresiwn yn para dim ond tan fis agree, Minister, that providing discretionary Medi y flwyddyn nesaf. Yr wyf yn siŵr y rate relief is the very least that we can do to byddech yn cytuno, Weinidog, mai darparu help small and medium-sized businesses in rhyddhad ardrethi dewisol yw’r peth lleiaf y Aberconwy. However, we can do much more gallwn ei wneud i helpu busnesau bach a 4 21/09/2011 to reduce the red tape and bureaucracy faced chanolig eu maint yn Aberconwy. Fodd by small businesses. It is essential for bynnag, gallwn wneud llawer mwy i leihau’r businesses to be able to plan ahead to put tâp coch a biwrocratiaeth sy’n wynebu Wales on the road to economic recovery. busnesau bach. Mae’n hanfodol i fusnesau What is your long-term plan to help and allu cynllunio ymlaen llaw i roi Cymru ar y support the 8,840 micro, small and medium- ffordd i adferiad economaidd. Beth yw eich sized businesses and the 25,835 workers that cynllun tymor hir i helpu a chefnogi’r 8,840 o they employ in Aberconwy? fusnesau micro, bach a chanolig eu maint a’r 25,835 o weithwyr y maent yn eu cyflogi yn Aberconwy? Jane Hutt: Clearly, the Member for Jane Hutt: Yn amlwg, bydd yr Aelod dros Aberconwy will know that this is again a Aberconwy yn gwybod bod hyn eto yn priority for the Minister for Business, flaenoriaeth i'r Gweinidog Busnes, Menter, Enterprise, Technology and Science, and, Technoleg a Gwyddoniaeth, ac, yn wir, indeed, you will have also noticed the very byddwch hefyd wedi sylwi ar y cyhoeddiad important, and widely welcomed, pwysig iawn, a groesawyd gan nifer, o'r announcement of the work that has been gwaith sydd wedi cael ei wneud ynghylch undertaken regarding micro businesses and busnesau micro a'u hanghenion, a their needs, led by Robert Lloyd Griffiths of arweiniwyd gan Robert Lloyd Griffiths o the Institute of Directors.