REGIONALE RUIMTELIJKE VISIE Regio Amersfoort Januari 2018 Ruimtelijke Atlas Regio Amersfoort 1 REGIONALE RUIMTELIJKE VISIE Regio Amersfoort Januari 2018 Deze Regionale Ruimtelijke Visie is gemaakt door MUST in MUST opdracht van en in samenwerking met Regio Amersfoort. Wouter Veldhuis Hein Coumou Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Kernteam Carolien Drupsteen Carolien Drupsteen (Bureau Regio Amersfoort) Bureau Regio Amersfoort Adriaan Moons (Bureau Regio Amersfoort) Postbus 4000 3800 EA Amersfoort Ambtelijk Overleg Ruimte Regio Amersfoort E-mail: [email protected] Willem van der Stelt (Gemeente Amersfoort) Telefoon: 033 469 53 32 Albert van ‘t Riet (Gemeente Baarn) Heidy Smit (Gemeente Barneveld) Amersfoort / Woudenberg, januari 2018 Susanne Vermeulen (Gemeente Bunschoten) Karin Loman (Gemeente Eemnes) Wouter van den Bedem (Gemeente Leusden) Erwin Donga (Gemeente Nijkerk) Mignon Bogaard (Gemeente Soest) Karen Kuperus (Gemeente Woudenberg) Inhoudsopgave Voorwoord Samenvatting 6 De regio Amersfoort groeit. Het is voor veel mensen een aantrekkelijke plek om te wonen en voor veel bedrijven een goede plek om te ondernemen. Vergeleken met veel andere regio’s in Nederland heeft Inleiding 8 de regio Amersfoort dus de wind in de rug. Maar de groei heeft ook zijn keerzijde. De druk op de ruimte neemt toe waardoor de aantrekkelijkheid en vitaliteit van de regio wordt bedreigd. Hoe zorgen 1. Regionale kwaliteiten vormen de basis voor de visie 13 we ervoor dat de regio Amersfoort aantrekkelijk en vitaal blijft? Hoe kunnen mensen in de toekomst - Van nature aantrekkelijk 15 nog steeds op een prettige manier wonen en werken? Hoe zorgen we ervoor dat de economische - Kloppend hart van Nederland 15 structuur duurzaam en robuust wordt? Hoe verplaatsen ze zich en waar recreeren ze in de regio? - Lokaal vitaal samen sterk 16 Kunnen we het voorzieningenaanbod versterken en de landschappelijke kwaliteit verbeteren? - Denkers en doeners 16 Met deze Regionale Ruimtelijke Visie (RRV) willen wij antwoord geven op bovenstaande vragen. 2. (Inter) nationale trends beinvloeden de regionale visie 19 Het is een visie waarin de negen betrokken gemeenten gezamenlijk een koers uitzetten richting een - Groei en krimp 21 duurzame toekomst. Het is een visie waarin de groei die op ons afkomt wordt aangewend om de - De stad in opkomst 21 kwaliteiten van de regio te borgen en waar nodig te verbeteren. - Toenemende mobiliteit 22 - Veranderingen in de landbouw 22 Deze RRV is mede tot stand gekomen op basis van meerdere bijeenkomsten met de negen raden en - Klimaat en energie 23 vele maatschappelijke organisaties. Op de concept-visie kon door een ieder een zienswijze worden gegeven. De wijze waarop wij deze hebben verwerkt is weergegeven in een Nota van Beantwoording. 3. Groei vraagt om heldere keuzes in deze visie 25 Alle gemeenteraden van Regio Amersfoort hebben in november/december 2017 ingestemd met de - Is verdere groei van de regio nodig? 27 RRV; de gemeente Leusden heeft hierbij aangegeven dat zij niet instemt met die tekstdelen waarin - Groei van buitenaf 27 Leusden genoemd wordt als onderdeel van het regionale hart waarin nieuwe bouwlocaties moeten - Groei van binnenuit 29 worden gevonden. 4. Deze visie kiest voor kwaliteit 31 U bent van harte uitgenodigd om met ons mee te werken om deze visie te realiseren! - Groei in het regionale hart 33 - Vang de groei zoveel mogelijk op in bestaand bebouwd gebied 35 Namens Regio Amersfoort, - Ruimte voor groei in vitale dorpen 36 Januari 2018 - Kies voor gedoseerde uitbreiding op strategische locaties 37 5. Deze visie kiest voor groei onder voorwaarden 39 - Van nature aantrekkelijk 40 Dhr. W.J. Stegeman Dhr. T.G.W. Jansma Dhr. A. de Kruijf - Kloppend hart van Nederland 46 Wethouder Amersfoort Wethouder Baarn Wethouder Barneveld - Lokaal vitaal samen sterk 52 - Denkers en doeners 56 - Visiekaart 62 Dhr. M. Nagel Dhr. S. Lankreijer Dhr. H.A.W. van Beurden 6. Uitvoeringsprogramma 65 Wethouder Bunschoten Wethouder Eemnes Wethouder Leusden Dhr. W. van Veelen Mevr. J.G.S. Pijnenborg Dhr. D.P. de Kruif Wethouder Nijkerk Wethouder Soest Wethouder Woudenberg Voorzitter Bestuurlijk Overleg Ruimte en Wonen Mevr. T. Cnossen-Looijenga Burgemeester Woudenberg SAMENVATTING Doel en status is, dan leidt dat tot prijsopdrijving door schaarste. Lage- en Van nature aantrekkelijk • Zonering van recreatiegebieden; Regio Amersfoort is een aantrekkelijke en vitale regio. De middeninkomensgroepen worden uit de regio verdrongen. 01. Het watersysteem wordt ingezet als drager voor • Regionaal energie-afsprakenkader opstellen; RRV biedt een leidraad voor de ruimtelijke ontwikkeling van Verder zal het draagvlak voor voorzieningen afnemen. klimaatadaptatie, regionale identiteit en ruimtelijke • Zodra uit de periodieke monitoring van vraag Regio Amersfoort, zodat deze ook op langere termijn aan- ontwikkeling en aanbod van woningen blijkt dat de dan trekkelijk en vitaal kan blijven. Meer concreet gaat het om Het is urgent om nu al een regionale visie te hebben op 02. Het waardevolle landschap wordt behouden en voorziene bouwlocaties ontoereikend zijn om te het vinden van een goede balans tussen de ruimtevragers in dit vraagstuk. 2030 lijkt nog ver weg, maar het kiezen van versterkt voorzien in de dan geraamde woningbehoefte de regio (zoals groen, wonen, werken, detailhandel, voorzie- woningbouwlocaties en planontwikkeling kost tijd (circa op langere termijn, neemt de Regio het initiatief ningen, verkeer, energie). 10 jaar). Bovendien is er een grote bandbreedte in de Kloppend hart van Nederland dat de vier gemeenten in het regionale hart een prognoses; het woningtekort kan zich ook al eerder aan- 03. Verbeter de (inter)regionale bereikbaarheid gezamenlijk proces starten om op zoek te gaan De RRV geldt als één van de bouwstenen voor de gemeen- dienen. Verder stelt de provincie Utrecht volgend jaar een 04. Bereikbaarheid is het sturende principe voor ruimtelijke naar nieuwe bouwlocaties. Een voorstel hiervoor telijke Omgevingsvisies en wordt ingebracht bij de provincies Omgevingsvisie op en daarin zien wij graag vertaald wat het ontwikkelingen wordt op dat moment voorgelegd aan de vier Utrecht en Gelderland voor hun Omgevingsvisie. Het maakt wensbeeld van Regio Amersfoort is voor de toekomst. Ook 05. Zet in op de fiets gemeenteraden. Bij het bepalen van het tijdstip ook naar Rijk en maatschappelijke partners en samenleving aan de provincie Gelderland maken wij ons wensbeeld graag waarop dit initiatief wordt genomen wordt er duidelijk waar de samenwerkende gemeenten van Regio kenbaar. Lokaal vitaal samen sterk rekening mee gehouden dat het proces om te Amersfoort voor gaan: behoud en versterking van vitaliteit 06. Versterk de bestaande centra komen tot de daadwerkelijke realisering van de en kwaliteit. Met de RRV worden krachten gebundeld; de De visie kent twee hoofdprincipes, die helpen om de kwali- 07. Versterk Amersfoort als regionaal centrum bebouwing van dergelijke nieuwe locaties in regio is meer dan de som der delen! teiten te borgen, ook als de druk op woningmarkt toeneemt. 08. Versterking regionale recreatieve structuur Nederland circa 10 jaar doorlooptijd vergt. Het eerste principe is dat de groei zoveel mogelijk wordt Twee principes opgevangen in bestaand bebouwd gebied. Het tweede prin- Denkers en doeners Bij alle acties is aangegeven wanneer deze spelen. De Regio Amersfoort is een prachtige regio met vele kwaliteiten. cipe is dat er ruimte wordt geboden voor beperkte groei om 09. Realiseer onderscheidende woon- en werkmilieus die gemeenteraden zijn het bevoegde orgaan op een groot Deze regionale kwaliteiten vormen de basis voor de visie. Op de dorpen vitaal te houden en dat de groei waarvoor nu nog gebruik maken van de specifieke kwaliteit van de locatie aantal ruimtelijke ordenings kwesties. Voordat met een onze regio komen veel zaken af. Het gaat dan om (inter)nati- geen locaties zijn aangewezen, maar die wel noodzakelijk is, 10. Schep condities voor interactiemilieus waar denkers en actie wordt gestart wordt een Bestuursopdracht opge- onale trends als de groei van de bevolking in de Randstad en wordt opgevangen in het regionale hart (Amersfoort, Leus- doeners elkaar kunnen ontmoeten steld door Regio Amersfoort, het samenwerkingsverband een toename van de mobiliteit. Dergelijke trends zijn, evenals den, Nijkerk, Soest). In de visie worden geen woningbouw- 11. Zet in op een duurzame circulaire economie & regionale van 9 gemeenten. Daarin wordt aandacht besteed aan de kwaliteiten, sturend voor de visie. locaties aangewezen, omdat dit nu nog niet aan de orde is. energietransitie het waarom, wie, wat en wanneer van de actie. De Monitoring moet uitwijzen of en wanneer het tekort aan 12. Kies voor twee sporen in de landbouwsector; uitwerking vindt, net als de regionale samenwerking in Het is van belang om de ontwikkelingen die op Regio Amers- locaties zich voordoet. En omdat planontwikkeling tijd kost, schaalvergroting en regionalisering het algemeen, plaats op vrijwillige basis. Vertrouwen is foort af komen te benutten en op een goede plaats te laten wordt 10 jaar voordat dit tekort zich voordoet aan de raden daarbij een sleutelwoord! landen. Met name de vraag naar woningen en werklocaties voorgesteld om te starten met een locatieverkenning. Uitvoeringsprogramma kunnen we niet beïnvloeden. De plannen van gemeenten De visie sluit af met een uitvoeringsprogramma, waarin zicht- voorzien in het opvangen van de behoefte aan woningen Voorwaarden baar wordt op welke manier de vraagstukken uit de RRV tot en bedrijventerreinen tot