Check Against Delivery HOTUBA YA WAZIRI MKUU, MHESHIMIWA EDWARD LOWASSA, (MB), WAKATI WA KUTOA HOJA YA KUAHIRISHA MKUTANO WA SITA WA BUNGE LA JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA, DODOMA, TAREHE 9 FEBRUARI, 2007 Mheshimiwa Spika, Mkutano wa sita wa Bunge lako Tukufu umehitimisha shughuli zote zilizokuwa zimepangwa. Mkutano huu ni wa kwanza baada ya Serikali ya Awamu ya Nne kutimiza mwaka mmoja madarakani. Taarifa za mafanikio na changamoto zilizojitokeza zimewasilishwa kupitia mikutano mbalimbali ya Chama Tawala, Serikali na vyombo mbalimbali vya habari. Mheshimiwa Spika, kwa masikitiko makubwa, nachukua nafasi hii tena kwa niaba ya Serikali na wafanyakazi wa Ofisi ya Waziri Mkuu kutoa rambirambi kwako wewe Mheshimiwa Spika, kwa Waheshimiwa Wabunge wote, kwa familia, jamaa na marafiki kwa msiba uliotokana na kifo cha aliyekuwa Mbunge wa Tunduru, na Waziri wa Nchi, Ofisi ya Waziri Mkuu, (Bunge na Uratibu) Marehemu Juma Jamaldin Akukweti. Wote tulimfahamu Marehemu Akukweti kwa umakini na umahiri wake hapa Bungeni. Marehemu Akukweti alifariki kutokana na ajali ya ndege iliyokuwa inamrejesha Dar es Salaam baada ya kumaliza kazi ya kukagua soko la Mwanjelwa lililoteketea kwa moto mkoani Mbeya. Katika ajali hiyo Watumishi wa Serikali walipoteza maisha. Watumishi hao ni Bibi Theresia Nyantori, Mwandishi wa Habari wa Idara ya Habari; Bwana Nathaniel Katinila, Mratibu wa Mradi wa Masoko; na Bwana George Bendera, Afisa Habari Idara ya Maafa, Ofisi ya Waziri Mkuu. Majeruhi katika ajali hiyo ambao bado wanapata matibabu lakini wametoka hosptali ni Bw. Nisetas Kanje, Katibu wa Waziri wa Nchi, Ofisi ya Waziri Mkuu, (Bunge na Uratibu); na rubani wa ndege hiyo Bw. Martin Sumari. Tunamwomba Mwenyezi Mungu awasaidie majeruhi wote waweze kupona haraka na kurudia katika afya zao. Napenda pia kupitia Bunge lako Tukufu kutoa salaam za rambirambi na pole nyingi kwa familia, ndugu, jamaa na marafiki wa marehemu waliopoteza maisha yao katika maafa na ajali zilizotokea sehemu mbalimbali nchini. Tuwaombee marehemu wote ili Mwenyezi Mungu azilaze roho zao mahali pema peponi AMIN . Mheshimiwa Spika, Hivi karibuni, Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Mheshimiwa Jakaya Mrisho Kikwete, alimteua Mheshimiwa Dkt. Batilda Burian, (Mbunge wa Viti Maalum) kuwa Waziri wa Nchi Ofisi ya Waziri Mkuu (Bunge na Uratibu). Vile vile Mheshimiwa Bernard Membe aliteuliwa kuwa Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Kimataifa kuchukua nafasi ya Dkt. Asha-Rose Migiro ambaye ameteuliwa kuwa Naibu Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa. Aidha, Mheshimiwa William Ngeleja, Mbunge wa Sengerema, aliteuliwa kuwa Naibu Waziri wa Nishatina Madini; na Mheshimiwa Gaudence Kayombo, Mbunge wa Mbinga Mashariki, aliteuliwa kuwa Naibu Waziri wa Mipango, Uchumi na Uwezeshaji. Napenda nitumie nafasi hii kuwapongeza Waheshimiwa Mawaziri na Naibu Mawaziri wote kwa kuteuliwa kwao kushika nyadhifa hizo muhimu. Mheshimiwa Spika, napenda tena kumpongeza Dkt. Asha-Rose Migiro kwa kuteuliwa kwake kuwa Naibu Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa. Kuteuliwa kwake kushika wadhifa huo mkubwa duniani ni kielelezo thabiti cha kuheshimika kwa mchango wa Tanzania katika duru za Kimataifa. Hii ni sifa kubwa kwa nchi yetu, Bara zima la Afrika na nchi zote zinazoendelea duniani. Tunamtakia Dkt. Asha-Rose Migiro afya njema ili aweze kutekeleza majukumu aliyokabidhiwa kwa umahiri na umakini. Napenda pia kumpongeza Mheshimiwa Florence Essa Kyendesya kwa kuchaguliwa kuwa Mbunge wa Viti Maalum kuchukua nafasi ya Mheshimiwa Dkt. Asha- Rose Migiro. Mheshimiwa Spika, katika mkutano huu, jumla ya maswali 127 ya msingi na mengine mengi ya nyongeza ya Waheshimiwa Wabunge yamejibiwa na Serikali. Miswada tisa imesomwa kwa mara ya kwanza na kujadiliwa. Baadhi ya miswada hiyo ni pamoja na: • Muswada wa Sheria ya Usajili wa Biashara wa mwaka 2006. Muswada huu utawezesha kubadilisha utaratibu wa sasa wa utoaji wa leseni za biashara isipokuwa leseni za udhibiti ambazo zitaendelea kutolewa na mamlaka husika kwa mujibu wa sheria zilizopo. Sheria hii mpya itaboresha mazingira ya kuanzisha na kufanya biashara na kuwawezesha wafanyabiashara walioko katika sekta isiyo rasmi kurasimisha biashara zao. • Muswada wa Sheria kwa ajili ya Kuweka Misingi na Taratibu za Mishahara, Posho, Marupurupu na Maslahi mengine ya Majaji ya mwaka 2006. Aidha, kuna Muswada wa Sheria ya Kuanzisha Taasisi ya Mafunzo ya Sheria kwa Vitendo Tanzania wa mwaka 2007. Kupitishwa kwa Miswada hii miwili kutasaidia kuboresha na kuimarisha shughuli za mahakama na vyombo vyake. • Muswada wa Sheria ya kufanya Marekebisho katika Sheria Mbalimbali wa Mwaka 2006. Katika Muswada huo yapo marekebisho ya sheria kumi (10) ambazo Bunge lako Tukufu limeyapitisha. Marekebisho ya Sheria hizo yana lengo la kuboresha huduma za mahakama zinazohusiana na matumizi ya Sheria za mwenendo wa makosa ya jinai, fedha haramu na makosa yanayohusu utaifishaji wa mali haramu. Marekebisho haya yatapanua uwigo wa matumizi wa sheria hizi ikiwa ni pamoja na utumishi wa mahakama. • Muswada wa Sheria ya Kurekebisha Sheria ya Kusimamia Uvuvi kwenye Bahari wa mwaka 2006. Kurekebishwa kwa Sheria hii kunatoa nafasi ya matumizi mazuri ya Bahari kwa kulinda maslahi ya wavuvi wetu na uchumi wa nchi yetu. Mheshimiwa Spika, Bunge lako Tukufu pia limeridhia maazimio manne kuhusu: • Itifaki ya Nyongeza ya Mkataba wa Afrika wa Haki za Binadamu na Watu Kuhusu Haki za Wanawake wa Afrika; • Marekebisho katika Mkataba wa Kuanzisha Shirikisho la Afrika ya Mashariki; • Mkataba wa Kuundwa kwa Kituo cha Usimamizi wa Taka za Sumu na nyinginezo; na • Mkataba wa Shirika la Afya Duniani kuhusu Kudhibiti Bidhaa za Tumbaku. Miswada yote pamoja na Maazimio haya imejadiliwa kwa kina na kupitishwa na Bunge lako Tukufu. Napenda niwashukuru Waheshimiwa Wabunge kwa kazi nzuri ambayo mmeifanya katika siku zote za mkutano huu, hivyo kuweza kupitisha miswada hiyo na kuridhia maazimio yote yaliyoorodheshwa. Aidha, nawashukuru kwa michango yenu wakati wa kujadili taarifa mbalimbali za Kamati za Kudumu za Bunge zilizowasilishwa hapa Bungeni. Taarifa zilizojadiliwa ni zile za Kamati za Ulinzi na Usalama, Maliasili na Mazingira; Hesabu za Serikali (PAC) na Hesabu za Serikali za 2 Mitaa. Mjadala ulikuwa wa kina na uliojenga hoja za kuishauri Serikali namna ya kurekebisha kasoro zilizoonekana na Kamati hizo. Serikali itazingatia ushauri huo kadiri itakavyowezekana. Hali ya Mvua na Athari kwa Miundombinu Mheshimiwa Spika, katika msimu wa mwaka 2006/2007, maeneo mengi nchini yamepata mvua nyingi. Takwimu za Mamlaka ya Hali ya Hewa zinaonyesha kuwa katika msimu wa 2005/2006, kiwango cha juu cha mvua kilichotolewa taarifa ni milimita 428.5 katika kituo cha Bukoba, na kiwango cha chini ni milimita 48.4 katika kituo cha Morogoro. Katika msimu huu wa 2006/2007, kiwango cha juu kilichofikiwa hadi sasa ni milimita 946.0 katika kituo cha Bukoba, na kiwango cha chini ni milimita 308.3 katika kituo cha KIA. Katika Maeneo ya Kibena Wilayani Njombe, hadi mwishoni mwa Januari 2007, walirekodi milimita 707 za mvua, ambazo zinakaribia milimita 744 za mvua iliyorekodiwa msimu uliopita. Aidha, katika baadhi ya maeneo ya Wilaya ya Rungwe, kati ya Septemba na Desemba 2006 zilirekodiwa milimita 640 za mvua ambazo ni karibu mara mbili ya milimita 384 zilizorekodiwa Septemba hadi Desemba 2005. Hii ni habari njema sana kwa wakulima wa mazao yanayolimwa katika nyanda za juu. Kwa jumla taarifa zinaonyesha kuwa nchi yetu imepata mvua ya juu ya wastani katika maeneo mengi. Kiwango hicho cha mvua katika msimu huu kinakaribia kiwango cha mvua wakati wa El Nino ya mwaka 1997/1998. Kiwango cha juu cha mvua za El Nino ya mwaka 1997/1998, kilifikia milimita 1,340.6 katika kituo cha Tanga, wakati kiwango cha chini kilikuwa milimita 371.6 katika kituo cha KIA. Wataalam wa Hali ya Hewa wameeleza kuwa kumekuwa na hali ya El Nino ambayo pamoja na vimbunga katika Bahari ya Hindi imesababisha ongezeko la mvua tangu Oktoba mwaka jana. Japo mvua za msimu huu bado hazijafikia mvua hizo za El Nino, katika baadhi ya maeneo zimeanza kusababisha athari kubwa kwa mali za wananchi na miundombinu. Mheshimiwa Spika, zipo taarifa za wananchi kupoteza maisha, uharibifu wa makazi na miundombinu . Kwa mfano, katika kipindi cha siku tano, kati ya tarehe 1 na 6 Februari 2007, katika barabara ya Manyoni hadi Singida, maeneo ya Idabaganje na Kamenyanga, kumejitokeza chemchem chini ya ardhi iliyoharibu Barabara na hivyo magari kukwama na kushindwa kuendelea na safari. Takriban magari yapatayo 880 yalikuwa yamekwama barabarani katika maeneo hayo na mengine 100 katika mji wa Manyoni. Hata hivyo, kutokana na juhudi zinazoendelea za matengenezo ya sehemu hizo, magari yameanza kupita. Serikali inaendelea kuchukua hatua mbalimbali za kuwezesha usafiri kwa njia ya barabara hiyo na nyingine nchini kurejea katika hali ya kawaida mapema iwezekanavyo. Napenda kuwahakikishia wananchi kwamba, Serikali wakati wote itaendelea kuchukua hatua zinazopasa kurejesha huduma zinazoharibika na kutoa misaada ya dharura pale inapolazimu. Aidha, natoa wito kwa wananchi wenye makazi yao mabondeni kuwa wachukue hatua za tahadhari za kujihami na mafuriko yanayoweza kutokea. Pamoja na matatizo yaliyojitokeza, mvua hizi zimeleta neema na matumaini makubwa kwa wakulima. Hali ya mazao mashambani katika maeneo mengi nchini ni nzuri. Mabwawa makubwa ya kuzalisha umeme yameanza kujaa. Taarifa zinaonyesha kuwa mto Ruaha Mkuu umejaa maji kwa mara ya kwanza katika kipindi cha takriban miaka minne iliyopita. Mto huu na mingine ndiyo inayotiririsha maji kuelekea Bwawa la Mtera na Kidatu. Wakati wa kipindi hiki, mwaka 2006 maji katika Bwawa la Mtera