T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ DAVRAZ DAĞI ICHNEUMONIDAE (HYMENOPTERA) FAUNASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Onur BİROL Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Faruk GÜRBÜZ YÜKSEK LİSANS TEZİ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI ISPARTA – 2010 TEZ ONAYI Onur BİROL tarafından hazırlanan “Isparta İli Davraz Dağı Ichneumonidae (Hymenoptera) Faunası Üzerine Bir Araştırma” adlı tez çalışması aşağıdaki jüri tarafından oy birliği ile Süleyman Demirel Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı’nda YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak kabul edilmiştir. Danışman : Yrd. Doç. Dr. Mehmet Faruk GÜRBÜZ Süleyman Demirel Üniversitesi, Biyoloji Anabilim Dalı Jüri Üyeleri : Doç. Dr. Ali GÖK (Başkan) Süleyman Demirel Üniversitesi, Biyoloji Anabilim Dalı Doç. Dr. Mustafa AVCI Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Mehmet Faruk GÜRBÜZ Süleyman Demirel Üniversitesi, Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Mustafa KUŞCU Enstitü Müdürü Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir. İÇİNDEKİLER Sayfa İÇİNDEKİLER .............................................................................................................i ÖZET… ...................................................................................................................... iv ABSTRACT................................................................................................................. v TEŞEKKÜR................................................................................................................ vi ŞEKİLLER DİZİNİ....................................................................................................vii ÇİZELGELER DİZİNİ ............................................................................................... ix 1. GİRİŞ ....................................................................................................................... 1 2. KAYNAK ÖZETLERİ ............................................................................................ 4 3. MATERYAL ve YÖNTEM................................................................................... 19 3.1. Çalışma Alanı...................................................................................................... 19 3.2. Çalışma İstasyonları............................................................................................ 21 3.3. Örneklerin Toplanma Metodu ve Preparasyon İşlemi ........................................ 23 3.4. Verilerin Değerlendirilmesi ................................................................................ 24 4. ARAŞTIRMA BULGULARI ................................................................................ 25 4.1. Tür Listesi ........................................................................................................... 25 4.1.1. Adelognathinae ................................................................................................ 25 4.1.1.1. Adelognathus sp. Holmgren, 1857................................................................ 25 4.1.2. Anomaloninae .................................................................................................. 26 4.1.2.1. Anomalon cruentatum (Geoffroy, 1785)....................................................... 26 4.1.3. Banchinae......................................................................................................... 27 4.1.3.1. Lissonota (Lissonota) compar Fonscolombe, 1854 ...................................... 27 4.1.3.2. Lissonota (Loxonota) histrio (Fabricius, 1798) ............................................ 28 4.1.3.3. Lissonota (Lissonota) pectinator Aubert, 1972 ............................................ 29 4.1.4. Collyriinae........................................................................................................ 30 4.1.4.1. Collyria coxator (Villers, 1789).................................................................... 30 4.1.5. Cryptinae.......................................................................................................... 31 4.1.5.1. Aptesis senicula (Kriechbaumer, 1893) ........................................................ 31 4.1.5.2. Aritranis director (Thunberg, 1824) ............................................................. 31 4.1.5.3. Cryptus spiralis (Geoffroy, 1785)................................................................. 32 4.1.5.4. Dichrogaster sp. Doumerc, 1855.................................................................. 33 4.1.6. Ctenopelmatinae............................................................................................... 34 i 4.1.6.1. Rhorus sp. Förster, 1869 ............................................................................... 34 4.1.6.2. Scolobates sp. Gravenhorst, 1829 ................................................................. 35 4.1.7. Diplazontinae ................................................................................................... 36 4.1.7.1. Diplazon laetatorius (Fabricius, 1781) ......................................................... 36 4.1.7.2. Enizemum ornatum (Gravenhorst, 1829)...................................................... 37 4.1.7.3. Syrphoctonus sp. Förster, 1869 ..................................................................... 38 4.1.7.4. Syrphophilus bizonarius (Gravenhorst, 1829) .............................................. 39 4.1.8. Ichneumoninae ................................................................................................. 40 4.1.8.1. Diadromus collaris (Gravenhorst, 1829) ...................................................... 40 4.1.9. Ophioninae ....................................................................................................... 41 4.1.9.1. Enicospilus cruciator Viktorov, 1957........................................................... 41 4.1.9.2. Enicospilus repentinus (Holmgren, 1860) .................................................... 41 4.1.10. Orthocentrinae................................................................................................ 42 4.1.10.1. Orthocentrus sp. Gravenhorst, 1829 ........................................................... 42 4.1.11. Pimplinae ....................................................................................................... 42 4.1.11.1. Clistopyga rufator Holmgren, 1856............................................................ 42 4.1.11.2. Gregopimpla malacosomae (Seyrig, 1927) ................................................ 43 4.1.11.3. Itoplectis maculator (Fabricius, 1775)........................................................ 44 4.1.11.4. Pimpla turionellae Linnaeus, 1758............................................................. 45 4.1.11.5. Strongylopsis abdominalis Kasparyan, 1974 .............................................. 46 4.1.11.6. Zatypota percontatoria (Müller, 1776)....................................................... 47 4.1.12. Tersilochinae.................................................................................................. 48 4.1.12.1. Diaparsis sp. Förster, 1869 ......................................................................... 48 4.1.12.2. Probles sp. Förster, 1869 ............................................................................ 49 4.1.13. Tryphoninae ................................................................................................... 50 4.1.13.1. Netelia (Netelia) dilatata (Thomson, 1888)................................................ 50 4.1.13.2. Netelia (Netelia) fuscicornis (Holmgren, 1860).......................................... 51 4.1.13.3. Netelia (Netelia) ocellaris (Thomson, 1888) .............................................. 52 4.1.13.4. Tryphon (Tryphon) abditus Kasparyan, 1969 ............................................. 53 4.1.13.5. Tryphon (Tryphon) signator Gravenhorst, 1829......................................... 54 4.1.13.6. Tryphon (Tryphon) talitzkii Telenga, 1930 ................................................. 55 5. TARTIŞMA ve SONUÇ........................................................................................ 57 ii 6. KAYNAKLAR ...................................................................................................... 61 ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................... 71 iii ÖZET Yüksek Lisans Tezi ISPARTA İLİ DAVRAZ DAĞI ICHNEUMONIDAE (HYMENOPTERA) FAUNASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Onur BİROL Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Faruk GÜRBÜZ Bu çalışma Isparta ili Davraz Dağı’nın Ichneumonidae (Hymenoptera) faunasını belirleme amacı ile gerçekleştirilmiştir. Mayıs 2009 – Eylül 2009 ayları arasında yapılan bu araştırmada yüksekliğe bağlı olarak atrap ve Malaise tuzağı ile 3 istasyondan 19 altfamilyaya ait 500 örnek toplanmış ve 13 altfamilyaya ait 34 tür teşhis edilmiştir. Türlerin dağılımı; Tryphoninae ve Pimplinae’den 6’şar tür, Cryptinae ve Diplazontinae’den 4’er tür, Banchinae’den 3 tür, Ctenopelmatinae, Ophioninae ve Tersilochinae’den 2’şer tür, Adelognathinae, Anomaloninae, Collyriinae, Ichneumoninae ve Orthocentrinae’den de 1’er tür şeklindedir. Çalışma kapsamında, tespit edilen her türün, sinonimleri, genel coğrafik dağılışı ve biliniyorsa konakları verilmiştir. Çalışma kapsamında tespit edilen 2 tür Türkiye faunası için yeni kayıttır.