Oplage: 75.000 ex. Dinsdag 4 april 2017 - Jrg. 9, nr. 7 Scheveningen kreeg geen Wagnertheater In 1910 werd door een aantal Deze week o.a.: Nederlandse vrienden van de beroemde operacomponist Huismeester Richard Wagner een poging in Haagse ondernomen geld in te za- kringen melen voor de bouw van een Pag. 3 Wagnertheater in of bij Den Haag. Daarin zouden uitslui- Waar is tend werken van deze compo- De Tijd nist worden opgevoerd. gebleven... Pag. 10-13 Men hoefde dan niet de lange reis naar het Beierse Bayreuth te ondernemen, waar immers het nog steeds bestaande Rien van An- Wagnertheater het centrum vormt van rooij: ‘Het was de Wagnerverering. Maar de reis naar een mooie rit’ Beieren was ver en duur. Bovendien Pag. 15 moest je jaren van tevoren (dure) plaatsen bestellen, een hotel bespre- John Vroom ken, etc. Tristan und Isolde, Parsifal en stapt in de de Ring des Nibelungen moesten ook Vauxhall Viva in ons eigen land opgevoerd kunnen Pag. 19 worden, in een speciaal Wagnerthea- ter. Liefst gevestigd in Scheveningen, waar ‘s zomers ook de concerten in de Kurzaal een groot internationaal publiek trokken. Men dacht dat er men zeer geschikt voor een eigentijds Amsterdam. Vanaf 1914 woonde hij wijding moest afstralen, die overeen gerealiseerd. Wel de doorbraak van de genoeg publiek was om in het nieuwe theater, waarin de opera’s goed tot hun in Den Haag, in zijn zelf ontworpen stemt met de geest der muziek’, er Vijverdam in 1924/25. theater het gehele jaar door Wagner- recht zouden kunnen komen. villa aan de Violenweg 14. Zijn stijl nooit gekomen, zodat de geplande liefhebbers te trekken. was een reactie op de modieuze, 34 Wagnervoorstellingen per seizoen Zelf woon ik in een straat bij het Zijn nooit gerealiseerde ontwerp voor overdadige Art Nouveau. Hij streefde hier nooit zijn opgevoerd. Wel zijn er Rosarium aan het Jozef Israëlsplein, Berlage het Vredespaleis (1907) wees al in naar soberheid, rechte lijnen en monu- bouwschetsen bewaard gebleven. Er dat een onderdeel vormt van een door De architect Hendrik Petrus Ber- die richting. Berlage werd geboren in mentaliteit. waren trouwens wel meer ontwerpen Berlage ontworpen stadsdeel. lage (1856-1934) werd gevraagd Amsterdam en wijdde zich meer dan van Berlage die niet verwezenlijkt een bouwtekening te maken. Zijn vijftig jaar aan de architectuur. Denk Westbroekpark werden in Den Haag. Zo ontwierp hij Tenslotte zijn laatste grote bouw- monumentale stijl van bouwen achtte aan zijn beroemde Beursgebouw in Helaas is het Wagnertheater, dat ‘de een tentoonstellingsgebouw voor het werk: het Gemeentemuseum. Daarvan Westbroekpark en een schouwburg en mocht hij de oplevering niet meer een koninklijk paleis aan de Raam- meemaken, omdat hij in 1934 stierf, weg. Zijn plannen voor het te bouwen een jaar voor de opening van dit Vredespaleis werden in 1907 terzijde onlangs in zijn oorspronkelijke staat geschoven. herstelde gebouw. Maar wel met een overkapping van de grote binnen- Groot Hertoginnelaan plaats, wat ik zelf erg jammer vind. Wel gebouwd zijn onder andere het eerste gebouw van de Nederlanden Ik zat daar graag na het vermoeiende van 1845 aan de Driehoekjes (1895) museumbezoek in het zonnetje een en het tweede aan de Groenhoven- ijsje te eten... straat (1926). Verder onder andere de First Church of Christian Science Scheveningen kreeg weliswaar geen (1925) op de hoek van de Andries Wagnertheater, maar wel een plek, Bickerweg en de Groot Hertogin- waar opera’s en later musicals werden nelaan. Dan de brandweerkazerne te gespeeld: het Circustheater. Met een Scheveningen (1906) en de kiosk op ruimere programmering dan alleen het Buitenhof (1925). werken van één componist... Hij maakte ook ontwerpen voor plei- Barend Jan Donker nen en straten, die niet allemaal zijn [email protected] KEES TALEN WONINGONTRUIMING Een passend afscheid, In- en verkoop inboedels. Antiek, klokken, schilderijen, een dierbare verzamelingen, winkel- en restantpartijen enz. Voor én door 50-plussers! herinnering Bij verhuizing of overlijden, veegschoon opgeleverd. Zoals: MAANDAG,VRIJDAG + ZATERDAG OPEN Lunch van ma t/m vrij 24/7 bereikbaar: Margaretha van Hennebergweg 63 Diner elke dag Hulp bij belastingaangifte 06-53621962 / 070-3238260 Advisering voor Ouderen 070 - 346 95 71 1973 Laan van Meerdervoort 214/ hoek v. Merlenstr. www.cuvo.nl WWW.KEESTALEN.NL 2517 BK Den Haag Wordt nu lid – info 06-23979374 pagina 2 Dinsdag 4 april 2017 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser De gratis rubriek ‘Oproepjes’ is een zeer populaire! Men kan daar kosteloos van alles in kwijt dat binnen het karakter van de krant past en waarvoor de hulp of reactie wordt verzocht van andere lezers. Schrijf aan [email protected] of [email protected] OPROEPJES EN BRIEVEN Heeft u geen PC of internet, vraag dan of iemand het voor u doet! 1967 gingen we laten dopen in de H. groep had wel een Russisch paspoort, (NSEM), en meer over de NSEM kunt Jeroenkerk in Spoorwijk. Het was daar maar was welbeschouwd geen ‘Rus’. u vinden op www.haagsebedrijven- de gewoonte, als het kindje gedoopt Dat waren Polen die kort daarvoor toen.nl. De informatie op deze site was, dat de vader de kerkklok mocht in het Duitse Roergebied werkzaam over NSEM is overgenomen uit het luiden. waren geweest als bouwvakker, op boek 125 jaar bellen met Bell. het platteland, in de mijnen of in de Helaas werd ons op het laatste mo- zware industrie. Zie bijvoorbeeld de Het bedrijf Alcatel-Lucent is wederom ment verteld dat het luiden niet door beschouwing hier: www.stadsarchief. van naam veranderd in 2016 en kon gaan. Want er werd gewacht op rotterdam.nl/russische-vluchtelingen. overgegaan in Nokia en uit Rijswijk een geboorte bij het Koningshuis en Van vergelijkbare taferelen was in Den verhuisd naar Hoofddorp. Enkele jaren daar moesten de klokken dan voor Haag geen sprake. geleden is door oud-collega’s van Ger luiden. Jammer, maar we zijn heerlijk Knoester, die werd genoemd in het met onze Dennis en de hele familie John Stienen artikel in De Oud-Hagenaar over de naar huis gegaan en hebben daar [email protected] Bell-fabriek, de Telecommunicatie Een man met veel geestelijke bagage geproost op ons eigen prinsje. Erfgoed Stichting (Teles) opgericht, In De Oud-Hagenaar van 21 maart is een fout geslopen die me weer eens dui- Kapitein Van der Zwan met als doel het ontsluiten en behou- delijk maakt dat je als schrijver van zo’n artikel letterlijk op je woorden moet Net zoals onze koning zouden wij een In De Oud-Hagenaar van 7 maart staat den van het industriële telecommuni- passen. Ik schreef: Eén van zijn leermeesters was Theo Bitter. Ik zal een door diner willen geven op zijn vijftigste een artikel over de SCH-102. Men catie erfgoed van NSEM, haar voor- hem gemaakte tekening uit 1976 toevoegen. Het gaat hier om een bouwplaats in verjaardag. Maar dat gaat helaas niet praat eerst over schipper Piet van der gangers en haar rechtsopvolgers. Meer Scheveningen op de plek waar tot 1974 het Grand Hotel gestaan heeft. Ik wilde meer. Hij is namelijk op 36-jarige leef- Zwan en verderop heeft men het over informatie kunt u vinden op www. hiermee zeggen dat Hein Wilzen die tekening gemaakt heeft, maar door dat tijd overleden. Maar wij willen wel kapitein Van der Zwan op de haring- telecom-erfgoed.nl. Het genoemde tussenzinnetje over Theo Bitter lijkt het net of de tekening door Theo Bitter graag met alle mensen die hem gekend visserij. Heeft men te maken met de boek is uitgegeven door deze stichting gemaakt is, vandaar dat onder de illustratie zelf staat dat Theo Bitter die hebben in gedachten het glas heffen op schipper en op de koopvaardij - waar en voor geïnteresseerden ook via deze gemaakt heeft en dat is niet het geval. Die eer komt aan Hein Wilzen toe. de veertiende april. ik jaren op tankers heb gevaren had- site verkrijgbaar. den wij een kapitein of gezagvoerder Carl Doeke Eisma Wim en Marijke van Essenberg aan boord. Teles beschikt over vele objecten, [email protected] [email protected] waaronder telefoons en onderdelen J. de Ruiter van telefooncentrales (rotary), maar Willem-Alexander 50 jaar gepland. We zongen leuke liedjes: Oktoberrevolutie in Den Haag [email protected] ook uitgebreide technische docu- Nu het Chr. Residentie Mannenkoor ‘Drie kleine kleutertjes die zaten op Heel veel dank voor het toeganke- mentatie. De stichting beheert geen dit jaar 90 jaar bestaat moet ik u toch een hek, bovenop een hek’. Er stond lijke en informatieve stukje in De Bell-fabriek bedrijfsdocumentatie, maar bezit wel even iets vertellen over de tijd van bovenaan het podium inderdaad een Oud-Hagenaar van deze maand. Het is In het afgelopen half jaar zijn er de bijna complete verzameling perso- toen. Rond de geboorte van Willem- groot hek: de grootste en langste altijd goed om te zien dat ook minder diverse artikelen verschenen in De neelsbladen en OR-overlegverslagen Alexander kregen wij als mannenkoor mannenzangers namen daar plaats op. bekende verhalen worden doorver- Oud-Hagenaar over telefonie zoals on- uit de jaren 1956-2003. een uitnodiging van de NCRV-TV om Leuk voor de plaatjes in de huiska- teld. Uiteraard waren de Russen niet der andere over de Bell-fabriek in Den mee te doen aan een programma dat mers! ‘Ik heb mijn wagen vol geladen’ de grootste groep ‘ontheemden’ die Haag. Deze Bell-fabriek is ook beter Mocht u telefoniespullen kwijt willen draaide om de geboorte van W.A. en ‘Waar de blanke top der duinen’ onderdak vonden in Den Haag, maar bekend onder de naam ITT/NSEM, en/of op zoek zijn naar informatie en nog een paar... CRM was in the daarover heeft anderhalf jaar geleden later overgegaan in Alcatel en uitein- hierover, neem dan contact op met de Een paar dagen na de komst van de picture! al eens stukje in dezelfde krant delijk na een fusie als Alcatel-Lucent.