S AYA D AW U PANDITA JESZCZE w t y m ż y c i u 2018 Jeszcze w tym życiu © 2018 do wydania polskiego: Fundacja „Theravada” In This Very Life: Liberation Teachings of the Buddha © 2012 Sayadaw U Pandita Wydawca: Fundacja „Theravada” Tłumaczenie: Marek Tarnowski, Anna Klegon, Barbara Bolibok, Zbigniew Molski Redakcja: Agnieszka Dacuń-Skowronek, Alicja M. Lewińska, Krystyna Szczepaniak, Marcin Fabjański Redakcja II wydania: Alicja Brylińska, Piotr Jagodziński Digitalizacja: Jacek Wosiński Skład i łamanie tekstu: Monika Zapisek Zdjęcie na okładce: Piotr Jagodziński, Buddha z Kambodży Projekt okładki: Sławomir Szarkowicz isbn: 978-83-948459-2-6 S p i S t r e ś c i 10 Podstawowe zasady moralne oraz instrukcje do medytacji 10 Podstawowe poczucie człowieczeństwa 12 Instrukcje do medytacji 15 Medytacja podczas chodzenia 20 Rozmowa z nauczycielem 25 Przebicie się do ostatecznej rzeczywistości dzięki rozwojowi zdolności wzmacniających medytację 27 Pierwszy czynnik: postrzeganie przemijalności 27 Drugi czynnik: dbałość i szacunek 29 Trzeci czynnik: ciągłość 30 Czwarty czynnik: sprzyjające warunki 36 Piąty czynnik: odtworzenie pomocnych okoliczności z przeszłości 36 Szósty czynnik: udoskonalanie elementów powodujących przebudzenie 38 Siódmy czynnik: bohaterski wysiłek 44 Ósmy czynnik: cierpliwość i wytrwałość 48 Dziewiąty: nieugięte postanowienie 53 Dziesięć Armii Māry 54 Pierwsza armia: przyjemności zmysłowe 54 Druga armia: niezadowolenie 56 Trzecia armia: głód i pragnienie 57 Czwarta armia: pożądanie rzeczy 57 Piąta armia: lenistwo i ospałość 60 Szósta armia: lęk 61 Siódma armia: zwątpienie 70 Ósma armia: pycha i niewdzięczność 73 Dziewiąta armia: zaszczyty, pochwały, poważanie, niezasłużona sława 77 Dziesiąta armia: samozachwyt i lekceważenie innych 82 Siedem czynników Przebudzenia 82 Stawanie się człowiekiem szlachetnym 83 Uważność: pierwszy czynnik przebudzenia 87 Badanie: drugi czynnik przebudzenia 93 Bohaterski wysiłek: trzeci czynnik przebudzenia 115 Radosne uniesienie: czwarty czynnik Przebudzenia 124 Uspokojenie: piąty czynnik przebudzenia 128 Skupienie: szósty czynnik przebudzenia 134 Zrównoważenie: siódmy czynnik przebudzenia 140 Rozwinięte czynniki przebudzenia: osiągnięcie bezśmiertelności 146 Jhāny w vipassanie 146 Łagodzenie uporu w umyśle 151 Wyzbywanie się cierpienia 163 Zrozumienie natury świata 170 Osiąganie wyższych jhān vipassany 175 O Nibbānie 181 Rydwan do Nibbāny 221 Siedem czynników przebudzenia 225 Przeszkody i sposoby ich przezwyciężania 225 Pogłębianie wglądu 229 Wgląd w Nibbānę, szczęście spokoju 229 Dalsze poziomy Przebudzenia 230 Lista wyliczeń 235 Słownik 247 Fundacja Theravada" " 248 Cele Fundacji 249 Nakładem Fundacji Theravada" ukazały się " Przedmowa do wydania drugiego „Jeszcze w tym życiu” U Pandity to jedna z pierwszych książek stricte the- ravādyjskich, wydanych w języku polskim. W pracach związanych z publika- cją brało udział wiele osób, jednak najważniejszą, i często niedocenianą, była Alma. To o niej, przede wszystkim, będzie ta przedmowa. Alma Yoray (1941-2010) była wiodącą amerykańską tancerką i choreograf- ką. Prowadziła szkołę tańca nowoczesnego, była także muzykiem, pisała tek- sty piosenek oraz posiadała wiele innych, wyjątkowych talentów wyrażają- cych się w różnych formach. Pod koniec lat 80. zdecydowała się zamieszkać w Polsce. Jej życie było pełne przygód i podróży, jednak w tamtym okresie za- częła przechodzić kryzys. Pewnego dnia, już w Polsce, przechodziła przez ulicę, przez którą właśnie przejeżdżały dwa tramwaje z przeciwnych stron. Zamiast uciekać, Alma za- trzymała się, stając między nimi, z postanowieniem, że jeśli przeżyje, to bę- dzie znak, że musi się całkowicie zmienić i odnaleźć sens istnienia. Oczywiście nic jej się nie stało, a niedługo potem trafiła do Przesieki, do wspólnoty zen. Niestety wkrótce po przyjeździe w Karkonosze zaczęła się jej przewlekła cho- roba płuc. Niezbyt przekonana co do sposobów i poziomu nauczania buddyjskich nauczycieli przyjeżdżających do Polski z Ameryki, ciągle poszukiwała auten- tycznych i skutecznych nauk. Z tradycją theravādy zetknęła się dzięki Insight Meditation Society w usa oraz dzięki mnichom z Amaravati w Anglii. Do ośrodka w Przesiece, którego stała się właścicielką, zapraszała nauczycieli vi- passany według metody Goenki, nauczycieli związanych z tajską tradycją le- śną i mnichów z Birmy. W 2001 r. wzięła udział w dwutygodniowym odosob- nieniu z Sayadawem U Panditą na Węgrzech, a na Łotwie w odosobnieniu prowadzonym przez Ajahna Viradhammo i Kusalo Bhikkhu. Alma spędziła też kilka miesięcy w ośrodku medytacyjnym w Birmie, praktykując według instrukcji U Pandity, gdzie, jak wspominała, przeżyła ważne doświadczenie religijne. Dostała pozwolenie na tłumaczenie i publikację książki od samego Sayadawa U Pandity. Prace nad przekładem rozpoczęły się od podzielenia tekstu na kilka części i wysłania ich do poszczególnych tłumaczy. Koordynacja tego rodzaju przed- sięwzięcia okazała się trudna, na dodatek Alma nie była do końca zadowolo- na z pierwotnego tłumaczenia. Twierdziła, że za dużo w nim wpływu zen. Wreszcie udało się zredagować i wydać książkę – głównie dzięki pieniądzom, które Alma dostała w spadku po ciotce ze Stanów. Alma Swartz, bo tak się nazywała naprawdę, zmieniła nazwisko na Yoray w późniejszym okresie życia. Miało to związek z tym, że w Izraelu była zmuszo- na oddać do adopcji swojego nowo narodzonego syna. W pamiętniku napisała, że w tym dniu padał pierwszy deszcz po wielkiej suszy długiego lata. W języku hebrajskim taki deszcz określany jest słowem: yoray. Kiedy spada yoray, dzieci wybiegają na podwórka, by tańczyć i śpiewać. W rubryce dotyczącej imienia dziecka Alma wpisała: Dawid Yoray. Jej syn używa obecnie imienia i nazwi- ska danych mu przez przybranych rodziców – Rony Epstein. Rony odszukał swoją biologiczną matkę i zdążył się z nią spotkać w Przesiece. Niedługo potem, 18 października 2010 r., Alma Yoray zmarła na raka płuc. Jej prochy zostały rozrzucone na łące w Przesiece. W 2013 r. powstała Fundacja „Theravada”, której celem jest propagowa- nie buddyzmu theravādy, także poprzez wydawanie książek papierowych. W 2017 r. Fundacja „Theravada” zorganizowała odosobnienie medytacyjne właśnie w Przesiece. Jakiś czas później Rony, spadkobierca Almy, przekazał Fundacji prawa do przekładu książki. Po dwóch rundach redakcji meryto- rycznych i stylistycznych udało się, dzięki darczyńcom, wydać i przekazać Czytelnikom tę oto książkę – w ramach projektu Daru Dhammy. W tym miejscu pragnę podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej publikacji. Przede wszystkim Sayadawowi U Pandicie, który w bardzo charakterystycznym birmańskim stylu przekazywał Dhammę, tak jak została ona wyjaśniona w tekstach kanonu pāḷijskiego oraz w Abhidhammie i komentarzach. Słowa uznania należą się tłumaczom: Markowi Tarnowskiemu, Annie Klegon, Barbarze Bolibok, Zbigniewowi Molskiemu, a także całej redakcji wydania pierwszego: Agnieszce Dacuń- Skowronek, Alicji M. Lewińskiej, Krystynie Szczepaniak oraz Marcinowi Fabjańskiemu, który ostatecznie ujednolicił merytorycznie pierwsze wyda- nie. Podziękowania za digitalizację tekstu należą się też Jackowi Wosińskiemu. Co ciekawe, polska wersja jest obszerniejsza od wersji angielskiej, ponieważ znajdują się w niej fragmenty odnoszące się np. do mniszek, których kwe- stia jest aktualnie dość kontrowersyjna. Wreszcie, ogromne dzięki dla Alicji Brylińskiej, która dokonała ostatecznej korekty językowej drugiego wyda- nia książki. Wielu osobom należałoby tu jeszcze podziękować, jak choćby Wojtkowi Czypickiemu, obecnemu prezesowi Fundacji, wszystkim tym, któ- rzy bezinteresownie wsparli tę publikację pieniędzmi oraz tym, nieznanym ni- żej podpisanemu, którzy pomogli w powstaniu i wydaniu książki. Dla nich wszystkich – głęboki pokłon i głośne „Sadhu!”. Przede wszystkim jednak chciałbym zadedykować tę książkę Rony’emu Epsteinowi oraz jego matce, Almie Yoray, której zasługi dla początków the- ravādy w Polsce można porównać do pierwszego deszczu na pustyni. piotr jagodziński Wat Pipphalivanaram, Tajlandia, 2017 Podziękowania Niniejsza książka powstała dzięki pomocy wielu osób. Pragniemy podzięko- wać wszystkim, którzy zorganizowali i wsparli kurs U Paṇḍity w ims w Barre, w stanie Massachusetts, w 1984 roku. Czcigodny U Aggacita fachowo i jasno przetłumaczył wykłady U Pandity. Ron Browning poprosił o zapisanie tek- stu z taśm. Evelyn Sweeney zapisała je z wielką cierpliwością. U Mya Thaung sprawdziła każde słowo manuskryptu, a Eric Kolvig skorygował pierwszą wer- sję. Jesteśmy wdzięczni Bruce’owi Mitteldorfowi za hojność przy drukowa- niu tej książki. Kate Wheeler poświęciła całe miesiące na sumienną i wprawną edycję mów – bez niej nic nie byłoby możliwe. sharon salzberg Insight Meditation Society Barre, Massachusetts Wstęp Kiedy w 1984 roku U Pandita po raz pierwszy przybył do Stanów Zjednoczonych, żeby nauczać, wiedzieliśmy o nim tylko tyle, że jest uzna- nym następcą Mahāsī Sayādawa z Birmy. Choć w owym czasie nie byliśmy w stanie sobie tego uświadomić, to jego nauka oraz sama obecność przyczy- niły się do otwarcia wielu nowych bram rozumienia. Jako mistrz medytacji U Pandita poprowadził nas przez subtelności praktyki; jako uczony ożywił i nadał nowego znaczenia ponadczasowym słowom Buddhy; jako wspaniały przyjaciel duchowy zainspirował nas do poszukiwania najwyższej wolności. Podobnie jak Buddha, który należał do kasty wojowników starożytnych Indii, Sayadaw U Pandita był duchowym wojownikiem obecnych czasów. Nacisk, jaki kładł on na bohaterski wysiłek, łączył z radosnym przekonaniem, że wyzwolenie