THE FIRST INTERNATIONAL CONGRESS ON FUTURE OF TOURISM: Innovation, Entrepreneurship and Sustainability (Futourism 2017) PROCEEDING BOOK 28-30 September 2017 - Mersin/TURKEY 1. ULUSLARARASI TURİZMİN GELECEĞİ KONGRESİ: İnovasyon, Girişimcilik ve Sürdürebilirlik Kongresi (Futourism 2017) BİLDİRİLER KİTABI 28-30 Eylül 2017 - Mersin/TÜRKİYE Editor/Editör: Prof. Dr. Kemal BİRDİR Co-Editors/Editör Yardımcıları: Doç. Dr. Erdinç KARADENİZ Doç. Dr. Levent KOŞAN Yrd. Doç. Dr. Beril DÖNMEZ Arş. Gör. Ozan GÜLER Arş. Gör. Ali DALGIÇ Arş. Gör. Sercan BENLİ Arş. Gör. Fatih GÜNAY Prepare for Publication/Yayına Hazırlayanlar Arş. Gör. Dr. Tuğba PALA MORKOÇ Arş. Gör. Elif BAK Arş. Gör. Mehmet BEYAZGÜL Arş. Gör. Mehtap ÖZKAN BUZLU Arş. Gör. Gizem ÇAPAR Arş. Gör. Burhan ÇINAR Arş. Gör. Selda DALAK Arş. Gör. Ahmet ERDEM Arş. Gör. Anıl KALE Arş. Gör. Muhammed A. KINIKLI Arş. Gör. Aykut SOYLU Arş. Gör. Ferhat ŞEKER Arş. Gör. Neslihan ŞİMŞEK Arş. Gör. Derya TOKSÖZ Mersin Üniversitesi Yayınları Yayın No : 48 ME.Ü. Turizm Fakültesi Yayınları Yayın No : 1 ISBN : 978-975-6900-56-7 Mersin Üniversitesi Yayınları Her hakkı saklıdır. Yazarından ve yayınevinden yazılı izin alınmaksızın bu kitabın fotokopi veya diğer yollarla kısmen veya tamamen çoğaltılması, basılması ve yayınlanması yasaktır. Aksine davranış, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince, 5 yıla kadar hapis ve adli para cezaları ile fotokopi ve basım aletlerine el konulmasını gerektirir. Dizgi : Hakan KURTCAN Kapak Tasarım : Hakan KURTCAN Baskı : 1. Basım Yayın Yılı ve Yeri : 2017, Mersin/TÜRKİYE Bu kitap, “1. Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi: İnovasyon, Girişimcilik ve Sürdürebilirlik Kongresi” organizasyonu kapsamında yayımlanmıştır. Bu kitapta yayımlanan tüm bildirilerin içeriklerinden yazarları sorumludur. Bildiriler yazar(lar)ın kendi düşüncelerini yansıtmaktadır. This book has been published under the international organization themed as “The First International Congress on Future of Tourism: Innovation, Entrepreneurship and Sustainability”. Authors are responsible for intents of their proceedings published in this book. Proceedings reflect authors’ own ideas. Silifke İlçesi’nin Agro Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi Yrd. Doç. Dr.Mithat TURHAN, Yrd. Doç. Dr.Onur KÖPRÜLÜ, Yrd. Doç. Dr. İlter HELVACI, Prof. Dr. Levent SON Mersin Üniversitesi Mersin/Türkiye Özet Turizm özellikle gelişmekte olan ülkemiz için büyük önem arz etmekte olup bölgeler arasındaki sosyo kültürel gelişmişlik düzeyleri arasındaki farkı azaltırken önemli ölçüde ekonomik katkı da sağlanmaktadır. Günümüzde pek çok ülke turizm çeşitlendirmesi yoluna giderek turizmi tüm yıla yayma çabası içerisinde bulunmaktadır. Bu kapsamda turizmin çeşitlendirilmesinde karşılaşılan turizm faaliyetlerinden birisi de agro- turizm’dir. Agro-turizm tarımsal alanlarda yapılan bir turizm faaliyetidir. Agro turizm turistlerin ihtiyaçlarını gözetirken aynı zamanda yerel halkın ihtiyaçlarını gözeterek sahip olunan değerlerin korunmasını hedefleyen ve ekonomik olarak da sürekliliği olan faydaları ile ön plana çıkmaktadır. Yapılan bu çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu kapsmada Silifke Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Nurettin KAYNAR, Silifke Ticaret ve Sanayi Odası Genel sekreteri Yıldırım BAYDAR, Silifke Kaymakamlığı Turizm Danışma Ofisi yetkilisi Mustafa ACAR, Silifke Kaymakamlığı İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Yusuf GÜN ile görüşülerek Silifke ilçesinin agro turizm potansiyeli değerlendirilmiştir. Bölgenin agro turizm potansiyelinin yüksek olduğu ancak bu konuda farkındalık düzeyinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede Silifke bölgesi kamu kuruluşlarının bilgilendirilerek agro turizm algısının yaratılması ve gerekli planlamaların yapılarak çiftçilerin ve turizmcilerin bu konuda eğitilmesi gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Agro Turizm, Silifke, Turizm, Sürdürülebilirlik. Evalutaion of Agro Tourism Potential of Silifke District Abstract Tourism is of vital importance especially for Turkey as a developing country in terms of decreasing the socio-cultural heterogeneity among different regions. Many countries nowadays try to extend tourism activities not only for certain months but also for whole year. In this context, Agro-tourism as a tourism activity in rural areas can be emphasized as an important activity for the diversification of tourism activities. Agro-tourism is increasing its importance for providing sustainable economic activities that aims to overcome both the needs of tourists and local residents by preserving their cultural values. Half structured interview technique is chosen as the data gathering method in the scope of this research. In this context, agro-tourism potential of Silifke has been evaluated with Mr. Nurettin KAYNAR as the Head of Silifke Chamber of Commerce and Industry, Mr. Yıldırım BAYDAR as the General Secretary of Silifke Chamber of Commerce and Industry, Mr. Mustafa ACAR as the officer at Silifke District Tourism Information Office, Mr. Yusuf GÜN as the Head of Silifke District Food, Agriculture and Livestock. Agro-tourism potential has been evaluated in the research findings and it has been observed that there is a high level of agro-tourism potential but low level of awareness in Silifke region Therefore, it is necessary to inform the public authority in Silifke both for creating the perception of agro-tourism and preparing the plans for training the local residents. Keywords: Agro-tourism, Silifke, Tourism, Sustainability. 1300 Giriş Turizm insanların yaşadıkları ortamlardan uzaklaşarak sosyal, kültürel ve ekonomik unsurları içeren bir süreci kısa-orta-uzun süreli olarak konaklayarak değişik çevrelerde yaşamaları olarak tanımlanmakta olup (Kısa Ovalı, 2007: 65) turizm sektörü gelişen ve gelişmekte olan ülkeler için önemli bir gelir kaynağı durumundadır. Dünya genelinde havayolu taşımacılığının ucuzlaması, kişi başına düşen gelirlerin artması, finansal enstrümanların ve iletişim araçlarının çeşitlenmesi insanların gerek kendi ülkeleri içinde gerekse de bir ülkeden başka bir ülkeye yaptıkları seyahat sayılarının artmasını sağlamıştır (Çıkın, Çeker ve Uçar, 2009: 1). Turizm sektöründen elde edilen gelir Türkiye’nin hizmet sektörü ihracatını arttırırken, elde edilen gelirle birlikte gerçekleştirilen yatırımlar çarpan etkisiyle çok sayıda çalışana istihdam sağlamakta ve ülke ekonomisine doğrudan ve dolaylı pozitif etkileri bulunmaktadır (Smedescu ve Draghici, 2013: 263). Bacasız sanayi olarak da ifade edilen turizm sektörü özellikle gelişmekte olan ülkelerin döviz ihtiyaçlarının karşılanmasına da yardımcı olmaktadır. 2016 yılı sonu verilerine göre ülkemizi ziyaret eden turist sayısı 25.432.123 kişi ve elde edilen gelir de 22 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir (http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9851/turizm-istatistikleri.html). Turizm endüstrisi, 1950’li yıllardan itibaren büyük bir hızla gelişim göstererek 1980’lere kadar kitle turizmi şeklinde gerçekleşmiş, deniz-güneş-kum turizmin temel odağı olmuştur. Ancak yıllar boyunca kitle turizminin doğal kaynakları sınırsızca ve kapasitesinin üzerinde kullanmak suretiyle doğal çevreyi tahrip ettiği gözlemlenirken aynı zamanda yerel halkın da sosyo-kültürel ve ekonomik anlamda zarar görmesine neden olmuştur (Bahar, 2003: 153). Kitle turizminin çevreye verdiği geri dönüşü olmayan zararlar, bilinçli turistik tüketicinin sürdürülebilir turizm türlerini tercih etmesini sağlamıştır. Sürdürülebilir turizm ile ziyaretçilerin ve ziyaret edilen yerlerin mevcut gereksinimlerinin, gelecekteki koşulların muhafaza edilerek ve mevcudun daha iyi noktaya getirilmesi amaçlanmaktadır. Bu bakış açısı, ekolojik süreçlerin, biyolojik çeşitliliğin ve kırsal hayatı destekleyen süreçlerin devamlılığını kapsamaktadır. Kitle turizminin verdiği zararlarının farkına varılmasıyla birlikte öncelikle doğayı ve kültürel varlıkları korumaya ve geliştirmeye yönelik turizm faaliyetlerinin çeşitlendirilmesine yönelik çabalar sonucu 1990’lı yılların başında alternatif turizm çeşitleri ortaya çıkmıştır (Gülbahar, 2009: 152). Bu turizm çeşitlerinden birisi de kırsal turizmin bir alt kolu olan agro turizmdir (tarım turizmi). Bu çalışmada Silifke’nin tarım ürünlerinin çeşitliliğinin fazlalığı, doğal güzelliklere sahip olması nedeniyle Silifke’nin agro turizm potansiyeli değerlendirilmiş olup Silifke için bu çerçevede yapılan ilk çalışma olması nedeniyle önem taşıdığı ifade edilebilir. Bunun yanında bu çalışma ile Silifke’nin agro turizm potansiyeline gerek kamunun gerekse de bu alanda yatırım yapmayı düşünen yatırımcıların dikkatinin çekilebileceği düşünülmektedir. 1. Literatür 1.1.Agro Turizm Kırsal turizm bireylerin doğal ortamlarda dinlenmek ve değişik kültürlerle bir arada olmak amacıyla bir kırsal yerleşmeye gidip konaklamaları ve o yöreye özgü etkinlikleri izlemeleri ya da katılmalarıyla gerçekleşen bir turizm faaliyeti olarak tanımlanmaktadır (Soykan, 1999: 68). Kırsal alanlarda yapılan konaklamalar köy yerine çiftliklerde yapılıyor ve de konaklamalar sırasında yürütülen ekonomik faaliyetler ağırlıklı olarak tarımsal faaliyetler halini alıyor ise bu turizm türünün adı da agro turizm olarak tanımlanmaktadır (Soykan, 1999: 68). Agro turizmin karakteristik özelliği olarak doğaya yakınlığı, yayılımı ve hareket serbestîsi olarak gösterilmektedir. Agro turizmin turistlerin şehirlerin keşmekeşliğinden uzaklaşmalarını sağlayan doğa ile iç içe oldukları bir ortam sunarken aynı 1301 zamanda gerek çalışanlar gerekse de diğer turistlerle sosyal ilişki kurmalarına imkân sağlamaktadır (Zajdel, Kaniowska ve Toader, 2016: 251). Bunun yanında çiftçilere