Landinrichting De Wijers LIP Openruimtegebied Kiewit-Zonhoven Ontwerp landinrichtingsplan DEEL I - Rapport juli 2020 Vlaamse VLM.be overheid OMGEVINGVLAANDEREN.be Colofon Uitvoerder: Vlaamse Landmaatschappij Koning Albert II-laan 15 1210 Brussel Tel 02 543 72 00 Onder begeleiding van de planbegeleidingsgroep De Wijers – Stiemerbeek Zusterkloosterbeek en onder toezicht van planbegeleidingsgroep De Wijers – Roosterbeek Mangelbeek. Samenstelling: Vlaamse Landmaatschappij, eindredactie: Coverfoto: © fotoarchief VLM Datum: juli 2020 Status: ontwerp ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// LANDINRICHTINGSPLAN OPENRUIMTEGEBIED KIEWIT-ZONHOVEN pagina 1 van 208 INHOUD DEEL I DEEL I ...................................................................................................................................... 2 Leeswijzer ................................................................................................................................... 4 1 Inleiding ........................................................................................................................ 5 1.1 Situering De Wijers en regelgeving landinrichting 5 1.1.1 Procedurele situering landinrichtingsplan ‘Openruimtegebied Kiewit-Zonhoven’ 5 1.1.2 Inspraak en adviesprocedure 7 1.1.3 De Wijers 8 1.2 Inrichtingsmethodiek ‘Omgevingskwaliteit’ 10 1.3 Landinrichtingsplan Openruimtegebied Kiewit-Zonhoven 11 2 Gebiedsanalyse .......................................................................................................... 12 2.1 Projectsituering en perimeter 12 2.2 Gebiedsomschrijving 14 2.2.1 Fysisch systeem en topografie 14 2.2.2 Geologie 15 2.2.3 Hydrologie 15 2.2.4 Bodem 17 2.2.5 Archeologie en bouwkundig erfgoed 18 2.2.6 Landschap 18 2.2.7 Natuur en bos 19 2.2.8 Bosbouw en jacht 21 2.2.9 Landbouw en visserij 21 2.2.10 Recreatie en sport 28 2.2.11 Mobiliteit en weginfrastructuur 31 2.2.12 Eigendom en gebruik van gronden 32 2.3 Juridische en beleidsmatige aspecten 35 2.3.1 Ruimtelijke ordening 41 2.3.2 Bodem 55 2.3.3 Water 55 2.3.4 Natuur en bos 57 2.3.5 Landschap en onroerend erfgoed 62 2.3.6 Archeologie 65 2.3.7 Landbouw 65 2.3.8 Recreatie 66 2.3.9 Jacht 69 2.3.10 Milieubeleid 69 2.3.11 Mobiliteit 70 2.3.12 Klimaat 71 2.3.13 Eigendom en gebruik 72 3 Projectbeschrijving ..................................................................................................... 73 3.1 Doelstellingen inrichtingsplan 73 3.2 Inrichtingsconcept 75 3.2.1 Omgeving Kauwbosstraat-Boekrakelaan-Ter Heide 76 3.2.2 Slangbeekvallei als beleefbare natuurverbinding 79 3.2.3 Trage wegen Kiewit 81 3.2.4 Landschapspark Daalheide 82 3.3 Inrichtingsmaatregelen 84 3.3.1 Uitvoeringseenheid 1: Omgeving Kauwbosstraat-Boekrakelaan-Ter Heide 84 3.3.2 Uitvoeringseenheid 2: Slangbeekvallei als beleefbare natuurverbinding 93 3.3.3 Uitvoeringseenheid 3: Trage wegen Kiewit 104 3.3.4 Uitvoeringseenheid 4: Landschapspark Daalheide 116 3.4 Motivering inzet instrumenten uit kracht van wet 123 3.4.1 Inrichtingswerken uit kracht van wet 124 3.4.2 Inrichtingswerken uit kracht van wet gevolgd door erfdienstbaarheid 126 3.4.3 Herverkaveling uit kracht van wet 135 3.5 Overzicht kostenraming en financiering maatregelen 138 4 Beschrijving en beoordeling van de effecten .......................................................... 141 4.1 Effecten per discipline 141 4.1.1 Overzicht per uitvoeringseenheid 141 4.1.2 Ruimtebalans landbouw 148 4.1.3 Conclusies 150 4.2 Ontbossing en boscompensatie 151 4.3 Voortoets Passende beoordeling 151 4.4 Ontheffing op verbod van werken in VEN-gebied 151 4.5 Elementen Watertoets 151 5 Globale instrumentenafweging ............................................................................... 152 5.1 Instrumentafweging 152 5.1.1 Omgeving Kauwbosstraat-Boekrakelaan-Ter Heide 157 5.1.2 Slangbeekvallei als beleefbare natuurverbinding 161 5.1.3 Trage wegen Kiewit 167 5.1.4 Landschapspark Daalheide 172 6 Uitvoeringsprogramma en financieringsplan .......................................................... 175 6.1 Uitvoeringsprogramma 175 6.1.1 De Vlaamse Landmaatschappij, 175 6.1.2 Het Agentschap Natuur en Bos, 177 6.1.3 De provincie Limburg, 177 6.1.4 De gemeente Zonhoven, 177 6.1.5 De stad Hasselt, 178 6.1.6 Het Regionaal Landschap Lage Kempen, 178 6.1.7 Limburgs Landschap vzw, 178 6.1.8 Ter Heide, 179 6.2 Financieringsplan 180 6.2.1 Uitvoering van de maatregelen door de Vlaamse Landmaatschappij 180 6.2.2 Uitvoering door het Agentschap Natuur en Bos 183 6.2.3 Uitvoering door de provincie Limburg 183 6.2.4 Uitvoering door de gemeente Zonhoven 183 6.2.5 Uitvoering door de stad Hasselt 184 6.2.6 Uitvoering door het Regionaal Landschap Lage Kempen 185 6.2.7 Uitvoering door Limburgs Landschap vzw 185 6.2.8 Uitvoering door Ter Heide 185 6.3 Samenvattende tabellen 187 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// LANDINRICHTINGSPLAN OPENRUIMTEGEBIED KIEWIT-ZONHOVEN pagina 3 van 208 7 Lijsten figuren en tabellen ....................................................................................... 189 7.1 FIGUREN 189 7.2 TABELLEN 190 8 bijlagen ..................................................................................................................... 191 8.1 Voortoets mbt habitatrichtlijn (Passende Beoordeling) 191 8.1.1 Overlap en maatregelen 191 8.1.2 Effecten 192 8.2 Ontheffing verbodsbepalingen VEN 193 8.2.1 Aanwezig VEN-gebied binnen het projectgebied: 193 8.2.2 Maatregelen overlappend met VEN-gebied Elstrekenbos 193 8.2.3 Conclusie: 193 8.3 Nota analyse watertoetselementen 194 8.3.1 Inleiding 194 8.3.2 Gebiedsbeschrijving 194 8.3.3 Juridische en beleidsmatige aspecten 195 8.3.4 Beschrijving van de maatregelen 195 8.3.5 Bijdrage aan doelstellingen en beginselen uit het Waterwetboek 203 8.3.6 Synthese - waterparagraaf 203 8.4 Documenten Landcommissie: vergoedingen 204 8.4.1 Proeftuin ontharding: inrichting twee belevingsplekken 204 8.4.2 Wandelpad Elstrekenbos 205 8.4.3 Fietspad Walenstraat-Tulpinstraat 206 9 Overzicht kaarten (DEEL II ) ..................................................................................... 207 9.1 Kaarten gebiedsbeschrijving 207 9.2 Kaarten projectbeschrijving 207 10 Bronnen .................................................................................................................... 208 LEESWIJZER Deel I: Rapport + Bijlagen Deel II: Kaartenatlas 1 INLEIDING 1.1 SITUERING DE WIJERS EN REGELGEVING LANDINRICHTING 1.1.1 Procedurele situering landinrichtingsplan ‘Openruimtegebied Kiewit-Zonhoven’ Op 28 maart 2014 werd het decreet betreffende de landinrichting goedgekeurd, waardoor de procedure en de mogelijkheden van landinrichting grondig werden aangepast. De verdere uitvoeringsbepalingen zijn geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering van 6 juni 2014 betreffende de landinrichting. Volgens art. 3.1.1 van het decreet betreffende de landinrichting kan de Vlaamse Regering een landinrichtingsproject instellen als het landinrichtingsproject bijdraagt tot de realisatie van haar beleid op het vlak van het behoud, de bescherming en de ontwikkeling functies en kwaliteiten van de open ruimte. Een landinrichtingsproject wordt voorbereid en uitgevoerd met het oog op een participatieve, geïntegreerde en gebiedsgerichte aanpak. Het landinrichtingsproject ‘De Wijers’ voorziet in 3 grote inrichtingsprojecten, die elk begeleid worden door een planbegeleidingsgroep: Figuur 1: Situering LIP Openruimtegebied Kiewit-Zonhoven binnen de 3 inrichtingsprojecten van De Wijers Zie ook: Kaart 1 in kaartenatlas ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// LANDINRICHTINGSPLAN OPENRUIMTEGEBIED KIEWIT-ZONHOVEN pagina 5 van 208 - 1) Inrichtingsproject ‘Roosterbeek-Mangelbeek: dit project omvat vnl. de noordwestelijke helft van ‘De Wijers’ en beoogt vooral de inzet van terrein gerelateerde instrumenten zoals grondverwerving- en mobiliteit en uitvoeringswerken; - 2) Inrichtingsproject ‘Stiemerbeek-Zusterkloosterbeek’: dit project omvat voornamelijk de zuidoostelijke helft van ‘De Wijers’ en beoogt eveneens de inzet terrein gerelateerde instrumenten zoals grondverwerving en uitvoeringswerken; - 3) Inrichtingsproject ‘De Wijers beleven’ : dit project omvat het hele gebied van De Wijers en is vooral gericht op onthaalinfrastructuur en belevingselementen om te komen tot een coherente totaalbeleving van De Wijers (rode perimeter). De Vlaamse Regering stelt voor elk landinrichtingsproject één of meerdere landinrichtingsplannen (LIP) vast, die uitvoering geven aan een inrichtingsproject en opgemaakt worden door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) in overleg met de partners. Een Landinrichtingsplan (LIP) bestaat ten minste uit volgende elementen: 1. een beschrijving van het doel van het landinrichtingsplan, van de wijze waarop het landinrichtingsplan bijdraagt tot de realisatie van het doel van het landinrichtingsproject en van de gewenste maatregelen; 2. een instrumentafweging met het oog op het bereiken van de optimale mix gericht op het doelmatig, billijk en efficiënt inzetten van de beschikbare middelen voor de realisatie van het landinrichtingsproject; 3. de afbakening van het gebied waarvoor het landinrichtingsplan wordt opgemaakt met aanduiding van het gebied waar een bepaald instrument wordt toegepast; 4. de motivering waarom een instrument wordt