PROJEKT Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017 – 2023 Sulmierzyce, luty 2017 Spis treści Spis treści .............................................................................................................................................................. 2 I. WSTĘP ................................................................................................................................................................. 4 II. DIAGNOZA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA, TECHNICZNA, ŚRODOWISKOWA, SPOŁECZNA I GOSPODARCZA .................................................................................................................................................... 5 II. 1. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA .................................................................................... 5 II.1.1. POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA GMINY SULMIERZYCE ............................................................. 5 II.1.3. DZIEDZICTWO KULTUROWE ................................................................................................... 9 II.1.4. TERENY SPORTOWE I REKREACYJNE .................................................................................. 15 II.1.5. WŁASNOŚĆ NIERUCHOMOŚCI I ZASOBY MIESZKANIOWE ................................................... 15 II. 2. SFERA TECHNICZNA ................................................................................................................... 19 II.2.1. INFRASTRUKTURA DROGOWA I KOMUNIKACYJNA ............................................................... 20 II.2.2. INFRASTRUKTURA WODNO-KANALIZACYJNA ....................................................................... 22 II.2.3. ELEKTROENERGETYKA, GAZOWNICTWO, CIEPŁOWNICTWO ............................................... 26 II.2.4. INFRASTRUKTURA TELEKOMUNIKACYJNA ........................................................................... 27 II.3. SFERA ŚRODOWISKOWA ............................................................................................................. 28 II.3.1. POTENCJAŁ PRZYRODNICZY ................................................................................................ 28 II.3.2. JAKOŚĆ ŚRODOWISKA ......................................................................................................... 33 II.4. SFERA SPOŁECZNA ..................................................................................................................... 36 II. 4.1. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA .............................................................................................. 36 II. 4.2. BEZROBOCIE ....................................................................................................................... 44 II. 4.3. PROBLEMY SPOŁECZNE I PRZESTĘPCZOŚĆ ....................................................................... 45 II. 4.4. OPIEKA ZDROWOTNA .......................................................................................................... 51 II. 4.5. OŚWIATA I EDUKACJA .......................................................................................................... 52 II. 4.6. AKTYWNOŚĆ KULTURALNA, TURYSTYCZNA, SPORTOWA I REKREACYJNA ........................ 57 II. 4.8. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE ........................................................................................... 59 II.5. SFERA GOSPODARCZA ............................................................................................................... 62 II.5.1 GOSPODARKA ROLNA ........................................................................................................... 62 II.5.2 DZIAŁALNOŚĆ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH .................................................................. 63 II.5.3. SYTUACJA FIANSOWA GMINY SULMIERZYCE ....................................................................... 66 2 Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017-2023 III. STRATEGICZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY SULMIERZYCE - ANALIZA SWOT.................. 74 IV. WIZJA ROZWOJU, CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE ROZWOJU GMINY SULMIERZYCE ............ 77 V. PLAN INWESTYCYJNY I RAMY FINANSOWE ............................................................................................... 85 VI. POWIĄZANIE STRATEGII Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU ............................................................ 89 VII. SYSTEM WDRAŻANIA i MONITOROWANIA STRATEGII ........................................................................... 95 VIII. BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................................................. 98 VIII.1. Spis tabel ................................................................................................................................. 98 VIII.2. Spis wykresów ....................................................................................................................... 100 VIII.3. Spis rysunków ........................................................................................................................ 101 3 Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017-2023 I.WSTĘP Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017 – 2023 stanowi podstawowy dla tej jednostki samorządu terytorialnego dokument polityki rozwoju lokalnego. Ze względu na zmieniające się zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania rozwoju gminy Sulmierzyce oraz trwającą perspektywę finansową UE, władze samorządowe gminy Sulmierzyce podjęły decyzję o konieczności takiego zaplanowania rozwoju gminy, by zarówno cele rozwoju, kierunki działań oraz planowane zadania wpisywały się w ramy wyznaczone przez strategiczne dokumenty wyższego rzędu, w tym szczebla powiatowego, wojewódzkiego, krajowego i unijnego. Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017 – 2023została przygotowana w oparciu o diagnozę przeprowadzoną w pięciu sferach: funkcjonalno-przestrzennej, technicznej, środowiskowej, społecznej i gospodarczej, obejmującą cały obszar administracyjny gminy Sulmierzyce. Prezentowany dokument określa wizję rozwoju gminy, cele strategiczne i operacyjne oraz wskazuje kierunki działań i zadania, jakie Gmina Sulmierzyce zamierza realizować w latach 2017-2023 Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017-2023 jest podstawowym narzędziem umożliwiającym zarządzanie gminą w latach 2017-2023, obejmuje następujące zagadnienia: Diagnozę obecnej sytuacji funkcjonalno-przestrzennej, technicznej, środowiskowej, społecznej i gospodarczej oraz strategiczne uwarunkowania rozwoju gminy Sulmierzyce. Wizję rozwoju gminy Sulmierzyce, cele rozwoju, kierunki działań oraz planowane zadania w latach 2017-2023. Ramy finansowe, w tym źródła finansowania zaplanowanych zadań, zgodność z kierunkami działań, szacunkową kwotę środków przeznaczonych na realizację wyznaczonych celów. Spójność Strategii z dokumentami wyższego rzędu. Sposób wdrażania i monitorowania osiąganych celów rozwoju gminy Sulmierzyce. Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017 – 2023 uwzględnia zapisy następujących dokumentów planistycznych oraz strategicznych Gminy Sulmierzyce: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Sulmierzyce (w trakcie aktualizacji), Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Sulmierzyce, Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Sulmierzyce, Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Sulmierzyce na lata 2014-2020. 4 Strategia Rozwoju Gminy Sulmierzyce na lata 2017-2023 II. DIAGNOZA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA, TECHNICZNA, ŚRODOWISKOWA, SPOŁECZNA I GOSPODARCZA W niniejszym dziale przedstawiono podstawowe dane ilościowe i jakościowe dotyczące gminy Sulmierzyce oraz trendy zmian wskaźników stanu społecznego i gospodarczego. Wskaźniki opracowano w oparciu o informacje Głównego Urzędu Statystycznego zawarte w Banku Danych Lokalnych (www.stat.gov.pl), raport z wyników Narodowych Spisów Powszechnych Ludności i Mieszkań przeprowadzonych w 2002 i 2011 r., a także dane Urzędu Gminy w Sulmierzycach. Wieloaspektowa diagnoza sytuacji społecznej i gospodarczej gminy Sulmierzyce wraz ze wskazaniem jej specyficznych uwarunkowań przestrzennych, środowiskowych i infrastrukturalnych stanowi podstawę do sformułowania wniosków warunkujących określenie wizji rozwoju gminy Sulmierzyce, celów jej rozwoju, kierunków działań oraz planowanych zadań w latach 2017-2023. II. 1. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Diagnoza funkcjonalno-przestrzenna obejmuje analizę aspektów związanych z położeniem i powierzchnią gminy Sulmierzyce oraz dziedzictwem kulturowym z uwzględnieniem rysu historycznego oraz obiektów zabytkowych znajdujących się w gminie. Analizie poddane zostały również aspekty związane z dostępem mieszkańców do infrastruktury sportowej i rekreacyjnej. Przedstawiono również strukturę nieruchomości i zasobów mieszkaniowych oraz trendy związane z rozwojem budownictwa mieszkaniowego. II.1.1. POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA GMINY SULMIERZYCE Gmina Sulmierzyce położona jest w centralnej Polsce, w południowej części województwa łódzkiego, na pograniczu Kotliny Szczercowskiej i Wysoczyzny Bełchatowskiej. Wiejska gmina Sulmierzyce administracyjnie wchodzi w skład powiatu pajęczańskiego, na który składa się ogółem 8 gmin, w tym 2 miejsko-wiejskie: Działoszyn, Pajęczno oraz 6 wiejskich: Kiełczygłów, Nowa Brzeźnica, Rząśnia, Siemkowice, Strzelce Wielkie oraz Sulmierzyce. Gmina graniczy z trzema gminami należącymi do powiatu pajęczańskiego: od zachodu z gminami Rząśnia i Pajęczno, od południa z gminą Strzelce Wielkie, od wschodu z leżącą w powiecie radomszczańskim gminą Lgota Wielka, a