Załącznik do Uchwały Nr 257/XXXIV/2018 Rady Gminy Grudusk z dnia 28 marca 2018 r. Grudusk 2017 Niniejszy dokument sporządzono zgodnie z zasadą partnerstwa i partycypacji w ścisłym porozumieniu i przy współpracy z samorządem gminnym i przedstawicielami społeczności lokalnej. Gmina Grudusk ul. Ciechanowska 54 06-460 Grudusk Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Grudusk na lata 2017-2023 2 Spis treści Wprowadzenie – cel, założenia i zakres opracowania .................................................................... 6 Gmina Grudusk – diagnoza ogólna .................................................................................................. 8 Metodologia opracowania diagnozy społeczno-gospodarczej ..................................................... 16 Podział Gminy Grudusk na jednostki analityczne .................................................................. 16 Analiza wskaźnikowa ............................................................................................................. 18 Metodologia badań jakościowych ......................................................................................... 20 Delimitacja obszarów zdegradowanych ........................................................................................ 22 Sfera społeczna ...................................................................................................................... 22 Podsumowanie sfery społecznej ........................................................................................... 64 Sfera gospodarcza ................................................................................................................. 66 Sfera przestrzenno-funkcjonalna i techniczna ...................................................................... 69 Sfera środowiskowa .............................................................................................................. 78 Podsumowanie sfery gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej i technicznej oraz środowiskowej ........................................................................................................................... 87 Identyfikacja granic obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji ......................................... 89 Obszar zdegradowany ........................................................................................................... 89 Obszar rewitalizacji ................................................................................................................ 92 Zasięg przestrzenny obszaru rewitalizacji ............................................................................. 96 Pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji ............................................................................ 97 Wizja obszaru rewitalizacji .......................................................................................................... 104 Cele strategiczne, operacyjne i kierunki interwencji ................................................................... 106 Rekomendowane kierunki interwencji ................................................................................ 107 Matryca logiczna celów ....................................................................................................... 108 Lista planowanych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych ............................................... 109 Podstawowe ........................................................................................................................ 109 1. Remont terenu kolejki wąskotorowej oraz przyległego obszaru poprzemysłowego. ........ 109 2. Zagospodarowanie przestrzeni publicznej w m. Rąbież Gruduski ...................................... 111 3. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej z przyłączami na odcinku od miejscowości Humięcino Klary do Gruduska oraz rozbudowa sieci wodociągowej w miejscowości Grudusk ................... 112 4. Odnowa budynku socjalnego .............................................................................................. 114 5. „Grudusk. Dzień z życia średniowiecznej osady” ................................................................ 115 6. Imprezy aktywizacyjno-integracyjne dla seniorów ............................................................. 117 7. Usługi opiekuńcze i asystenckie dla osób starszych i chorych ............................................ 118 8. Poprawa zdolności do zatrudnienia osób nieaktywnych zawodowo i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez szkolenia zawodowe .......................................................... 119 9. Akcja edukacyjna – promowanie postaw proekologicznych ............................................... 121 10. Aktywizacja społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez utworzenie Centrum Aktywizacji Lokalnej Społeczności Gminy Grudusk ...................................................... 122 11. Dni sąsiada – stworzenie oferty spędzania wolnego czasu przez mieszkańców obszaru rewitalizacji. ................................................................................................................................. 124 Komplementarne ................................................................................................................. 125 12. Wianki. Noc Świętojańska ............................................................................................... 126 13. Dni Gminy Grudusk .......................................................................................................... 127 14. Turniej sołectw ................................................................................................................ 128 15. Imprezy o charakterze sportowym .................................................................................. 129 Powiązanie planowanych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych z celami operacyjnym 132 Indykatywne ramy finansowe ............................................................................................. 133 Zgodność LPR z dokumentami planistycznymi i strategicznymi Gminy ...................................... 137 Mechanizmy zapewnienia komplementarności rewitalizacji .................................................. 141 Kompleksowość Programu .................................................................................................. 141 Komplementarność przestrzenna ....................................................................................... 142 Komplementarność problemowa ........................................................................................ 143 Komplementarność proceduralno – instytucjonalna .......................................................... 144 Komplementarność międzyokresowa ................................................................................. 144 Komplementarność źródeł finansowania ............................................................................ 150 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Grudusk na lata 2017-2023 4 Partycypacja społeczna ........................................................................................................... 150 Mechanizmy partycypacji społecznej .................................................................................. 150 Spotkania konsultacyjne ...................................................................................................... 153 Formy partycypacji społecznej na etapie wdrażania i monitorowania ............................... 159 System wdrażania (realizacji) LPR ........................................................................................... 160 System monitoringu i oceny PR ............................................................................................... 163 Monitoring ........................................................................................................................... 163 Ewaluacja ............................................................................................................................. 164 Aktualizacja .......................................................................................................................... 169 Załączniki ................................................................................................................................. 170 Spis tabel i rysunków ............................................................................................................... 171 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Grudusk na lata 2017-2023 5 Wprowadzenie – cel, założenia i zakres opracowania Podstawą prawną do sporządzenia Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Grudusk na lata 2017-2023 są Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 opracowane przez Ministerstwo Rozwoju, aktualne Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020. Zgodnie ze wskazanymi dokumentami, rewitalizacja stanowi kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez