PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY BŁASZKI Błaszki, 2019 r. Strona | 2 Gminny program opieki nad zabytkami dla Gminy Błaszki na lata 2019 − 2022 Spis treści .................................................................................................................................................... 2 1. WSTĘP ............................................................................................................................................................. 1 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI...................................................... 4 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE .................................................. 5 3.1. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami .............................................................................. 8 3.2. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ................................................................... 16 3.3. Ustawa – Prawo budowlane .................................................................................................................. 17 3.4. Ustawa o ochronie przyrody .................................................................................................................. 19 3.5. Ustawa o gospodarce nieruchomościami .............................................................................................. 19 3.6. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych ............................................................................................. 20 4. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ................................................. 21 4.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ................... 21 4.1.1. Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ............................................................. 21 4.1.2. Uzupełnienie Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2013 do roku 2020 ...................... 25 4.1.3. Strategia rozwoju kapitału społecznego do 2020 r. ............................................................................ 26 4.1.4. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju do 2030 r. ........................................................ 26 4.1.5. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 ............................................................ 27 4.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa i powiatu ................................................................................................................................. 29 4.2.1. Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 ........................................................ 30 4.2.2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego 2030+ ...................................... 32 4.2.3. Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami w województwie łódzkim na lata 2016-2019 ............... 34 4.2.4. Program Rozwoju Turystyki w Województwie Łódzkim na lata 2007-2020 ....................................... 37 4.2.5. Program rozwoju kultury w województwie łódzkim na lata 2014-2020 ............................................. 38 4.2.6. Strategia Rozwoju Powiatu Sieradzkiego na lata 2016-2023 ............................................................. 39 5. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ................................................ 40 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami ...................................................... 40 wykonanymi na poziomie Gminy Błaszki ...................................................................................................... 40 5.1.1. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego ............................... 40 5.1.2. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ........................................................................ 45 5.1.3. Gminny program ochrony zabytków ma wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych .......... 47 5.2. Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy ...................... 48 5.2.1. Warunki fizyczno-geograficzne ........................................................................................................... 48 5.2.2. Zarys historii miasta i gminy Błaszki ................................................................................................... 51 5.2.3. Krajobraz kulturowy ........................................................................................................................... 90 5.2.4. Zabytki na terenie Gminy Błaszki ....................................................................................................... 92 5.2.5. Zabytki nieruchome ............................................................................................................................ 93 5.2.6. Zabytki ruchome ............................................................................................................................... 97 5.2.7. Zabytki archeologiczne ....................................................................................................................... 97 5.2.8. Zabytki w zbiorach muzealnych i innych .......................................................................................... 100 5.3. Zabytki objęte prawnymi formami ochrony ......................................................................................... 100 5.3.1. Zabytki nieruchome w rejestrze zabytków ........................................................................................ 101 5.3.2. Zabytki nieruchome w Gminnej Ewidencji Zabytków ....................................................................... 104 5.3.3. Zabytki archeologiczne w Gminnej Ewidencji Zabytków ................................................................. 105 5.3.4. Zabytki stanowiące własność komunalną ......................................................................................... 105 5.4. Zabytki o najwyższym znaczeniu dla Gminy Błaszki ............................................................................ 106 6. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY BŁASZKI. ANALIZA SZANS I ZAGROŻEŃ .................... 108 7. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE ......................................................................................................................... 112 7.1. Priorytety gminnego programu opieki nad zabytkami ......................................................................... 112 7.2. Kierunki działań i zadania programu opieki nad zabytkami ............................................................... 113 8. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ......................................................... 124 9. ZASADY OCENY REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ............................................................... 126 10. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI .................................................................. 129 11. REALIZACJA I FINANSOWANIE PRZEZ GMINĘ ZADAŃ Z ZAKRESU OCHRONY ZABYTKÓW ............................ 132 Spis rycin i tabel .......................................................................................................................................... 133 ZAŁĄCZNIKI .................................................................................................................................................... 134 Załącznik 1.Gmina Błaszki. Wykaz zabytków ruchomych wpisanych do rejestru zabytków woj. łódzkiego134 Załącznik 2. Gminna Ewidencja Zabytków Nieruchomych ........................................................................ 139 Załącznik 3. Gminna Ewidencja Zabytków Archeologicznych ................................................................... 143 Strona | 4 Gminny program opieki nad zabytkami dla Gminy Błaszki na lata 2019 − 2022 1. Wstęp Ośrodkiem administracyjno-gospodarczym gminy jest miejscowość Błaszki. Gmina Błaszki, jako jedna z trzech gmin miejsko-wiejskich powiatu sieradzkiego, usytuowana jest w zachodniej części województwa łódzkiego. Udział jej powierzchni w powiecie sieradzkim wynosi 201,63 km2 (13,52%), w tym użytków rolnych 84%, zaś leśnych 9% podanego areału, zaś w województwie łódzkim 1,1%. Gmina graniczy od strony zachodniej i południowo-zachodniej z gminami Szczytniki i Brzeziny położonymi w województwie wielkopolskim, natomiast od strony północnej z gminą Goszczanów, zaś po północno-wschodniej i wschodniej z gminami Warta i Wróblew. Z kolei od strony południowej sąsiaduje z ziemiami gminy Brąszewice (ryc. 1). W gminie Błaszki powołano 55 sołectw1. Gmina Błaszki posiada stosunkowo dobrze rozwiniętą infrastrukturę komunikacyjną z drogami wojewódzkimi nr 449 relacji Błaszki – Syców i nr 710 przebiegająca od Łodzi przez Szadek, Wartę do Błaszek i dalej do Poznania oraz drogą krajową DK122. Pozostałe miejscowości połączone są ze sobą trzynastoma drogami powiatowymi. Należy przy tym podkreślić, że na północ od Błaszek przebiega fragment kolejowej linii komunikacyjną o zasięgu lokalnym jak i międzynarodowym ze stacjami Ryc. 1. Gmina Błaszki w powiecie sieradzkim 1 Są to sołectwa: Adamki, Borysławice, Brończyn, Brudzew, Bukowina, Chabierów, Chociszew, Chrzanowice, Cienia, Domaniew, Garbów, Golków, Gorzałów, Gruszczyce, Grzymaczew, Gzików, Jasionna, Kalinowa, Kamienna-Kolonia, Kamienna-Wieś, Kije, Kobylniki, Kociołki, Kołdrów, Korzenica, Kwasków, Lubanów, Łubna- Jakusy, Łubna-Jarosłaj, Morawki,