DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Kraków, dnia 18 stycznia 2017 r. Poz. 590 UCHWAŁA NR XXIII/132/16 RADY POWIATU GORLICKIEGO z dnia 29 grudnia 2016 roku w sprawie przyjęcia „Programu Opieki Nad Zabytkami Powiatu Gorlickiego na lata 2017-2020" Na podstawie art. 12 ust. 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity - Dz. U. z 2016 r., poz.814 z późn.zm.), art. 87 ust. 3 i ust. 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ( tekst jednolity - Dz. U.z 2014 r., poz. 1446 z późn. zm.) po uzyskaniu opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie(OZNS.5120.4.2016.MB.1 z dnia 16.11.2016 r.), Rada Powiatu Gorlickiego uchwala co następuje: § 1. Przyjmuje „Program Opieki Nad Zabytkami Powiatu Gorlickiego na lata 2017-2020" w brzmieniu jak załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza Zarządowi Powiatu. § 3. Uchwała wchodzi w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego. Przewodniczący Rady Powiatu Gorlickiego Marek Bugno Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego – 2 – Poz. 590 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU GORLICKIEGO NA LATA 2017 - 2020 Daniel Markowicz Starostwo Powiatowe w Gorlicach 2016 Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego – 3 – Poz. 590 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5 UWARUNKOWANIA PRAWNE….………………………………………………………………………………………………………………………...7 II. 1. PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU ..............................................................................................................7 II. 2. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE..........................................7 II. 3. PRZEDMIOT OCHRONY PRAWNEJ ..............................................................................................................10 II. 5. FORMY PRAWNE OCHRONY ZABYTKÓW ...................................................................................................13 1. Wpis do rejestru zabytków ........................................................................................................................13 2. Pomnik Historii...........................................................................................................................................13 3. Park kulturowy...........................................................................................................................................14 4. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego .................................................................................14 KOMPLEMENTARNOŚĆ PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI …………………………………………………….. 15 III. 1. NARODOWA STRATEGIA ROZWOJU KULTURY NA LATA 2004 – 2013 ORAZ UZUPEŁNIENIE NARODOWEJ STRATEGII ROZWOJU KULTURY NA LATA 2004 – 2020 .......................................................................................................15 Priorytet 1. Aktywne zarządzanie zasobem stanowiącym materialne dziedzictwo kulturowe .........................15 Priorytet 2. Edukacja i administracja na rzecz ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego.......................16 III.2. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO NA LATA NA LATA 2011 – 2020....................16 1. Kierunek polityki rozwoju 2.1 ochrona małopolskiej przestrzeni kulturowej............................................17 2. Kierunek polityki rozwoju 2.2 zrównoważony rozwój infrastruktury oraz komercjalizacja usług czasu wolnego 18 3. Kierunek polityki rozwoju 2.3 kształcenie kadr dla rozwoju i obsługi przemysłów czasu wolnego ...........18 4. Kierunek polityki rozwoju 2.4 Wzmocnienie promocji dziedzictwa regionalnego oraz oferty przemysłów czasu wolnego .................................................................................................................................................................19 III. 3. WOJEWÓDZKI PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI W MAŁOPOLSCE NA LATA 2014 – 2017............21 III. 4. ZINTEGROWANA STRATEGIA ROZWOJU POWIATU GORLICKIEGO NA LATA 2008 – 2015 I JEJ MODYFIKACJA ...........................................................................................................................................................................25 III.5. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO................................................................28 CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO POWIATU GORLICKIEGO ……….. 30 PRZEDHISTORYCZNE POCZĄTKI..........................................................................................................................31 WCZESNE ŚREDNIOWIECZE (XI-XII W. – POŁOWA XIII W.).................................................................................31 DOJRZAŁE ŚREDNIOWIECZE – DOBA LOKACJI MIAST I WSI NA PRAWIE NIEMIECKIM ......................................32 Lokacyjne układy miejskie 32 Lokacyjne układy wiejskie 33 Najstarsza architektura murowana........................................................................................................................34 PÓŹNE ŚREDNIOWIECZE I POCZĄTEK ERY NOWOŻYTNEJ (XV W. – POŁOWA XVII W.)......................................35 Osadnictwo na prawie wołoskim i układy przestrzenne wsi..................................................................................35 Przekształcenia architektoniczne krajobrazu Biecza..............................................................................................36 Późnogotycki zespół kościoła parafialnego p.w. Bożego Ciała 37 Fortyfikacje miejskie 37 Późnogotycka zabudowa w miejscu curia regalis 38 Renesansowa i manierystyczna zabudowa miejska i mieszczańska 38 Przekształcenia zespołu kościoła parafialnego w dobie manieryzmu 39 Barokowy zespół Reformatów 40 Przekształcenia architektoniczne krajobrazu Bobowej..........................................................................................40 Wiejska, drewniana architektura sakralna.............................................................................................................40 Późnogotyckie i renesansowe murowane dwory rycerskie...................................................................................41 DOBA UPADKU RZECZYPOSPOLITEJ (1655 – 1772) ............................................................................................42 Kościoły rzymsko-katolickie doby baroku ..............................................................................................................42 Greckokatolickie łemkowskie cerkwie drewniane typu północno-zachodniego ...................................................42 Architektura żydowska...........................................................................................................................................43 Mała architektura: kapliczki i figury przydrożne....................................................................................................43 OKRES NIEWOLI NARODOWEJ (1772 – 2 TERCJA XIX W.)..................................................................................43 Rozwój sieci drożnej w końcu XVIII w. ...................................................................................................................44 Urbanizacja na przełomie XVIII/XIX w....................................................................................................................44 Architektura sakralna: kościoły i cerkwie...............................................................................................................45 Cmentarze poza centrami miast i wsi ....................................................................................................................45 2 | Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego – 4 – Poz. 590 Kapliczki przydrożne, dzwonnice ...........................................................................................................................46 Zespoły rezydencjonalne: pałace, dwory...............................................................................................................46 ERA AUTONOMII GALICYJSKIEJ (1866 – 1914) ...................................................................................................46 Przekształcenia krajobrazu miejskiego ..................................................................................................................47 Architektura sakralna na wsiach ............................................................................................................................49 Budownictwo funeralne.........................................................................................................................................50 Architektura świecka na wsiach.............................................................................................................................50 Mała architektura: kapliczki i figury przydrożne, rzeźba cmentarna, pomniki ......................................................51 DOBA I WOJNY ŚWIATOWEJ (1914 – 1918) .......................................................................................................51 OKRES II RZECZYPOSPOLITEJ (1918 – 1939).......................................................................................................55 Odbudowa i dalsza urbanizacja Gorlic ...................................................................................................................55 Architektura sakralna.............................................................................................................................................56 Zabudowa uzdrowiskowa