~asopis za duhovnu i kulturnu prosvjetu Godina ¤£ broj 14-15 juli 2010. 3KM Poruka Ravnogorci “Sokolima” Vladimir Mitropolit Dimitrijevi} Nikolaj SV. NIKOLAJ VELIMIROVI] “NOVO” I DOBA ^I^A DRA@A Intervju Reporta`a “Sokola” Zoran Dejan Tmu{i} Toma{evi} KU]NO VASPITAWE KAD DUH BITNO ZA POSTANE SVAKI USPEH JA^I OD TOPA Gost In memoriam “Sokola” Momo Gordana Kapor @uni} - Kusovac VI[EGRAD TRILOGIJA JE MOJA ]E SIGURNO DRUGA U]I U LIKA SARAJEVO Foto: Zoran Maksimovi} RAZIGRANA MLADOST 7. me|unarodni festival folklora, Vi{egrad, maj 2010. Uz ovaj dvobroj QUDI, VRIJEME I DOGA\AJI red Vama je, po{tovani ~itaoci, jo{ jedan dvobroj ~asopisa “Soko”, po obimu, raznovr- snosti i sadr`aju znatno ve}i od uobi~ajenih. Nastojali smo da u wemu objedinimo {to ve}i broj aktuelnih i zanimqivih tema, a uvodni tekst Wegovog visokopreosve{tenstva mitropolita dabrobosanskog Nikolaja ovaj put je tematski vezan za wegovu poruku u kojoj upozorava na opasnosti, zamke i zablude koje sa sobom donosi “Novi svetski poredak”. Gost “Sokola” u dvobroju je profesor Gordana @uni}-Kusovac, vrsni restaurator iz Be- ograda. Li~anka ~iji si direktni preci mitropolit Nikolaj Mandi} i ~uveni svjetski na- u~nik Nikola Tesla, koja je u Vi{egradu prona{la svoj novi zavi~aj, jer joj je rodni prakti~no nedostupan. U dvobroju objavqujemo i intervju sa poznatim srpskim i evropskim ko{arka{em Deja- nom Toma{evi}em. ^ovjekom koji je oli~ewe pravog porodi~nog i pravoslavnog vaspitawa, {to ga s pravom ~ini uzorom za generacije mladih qudi, posebno sportista. U rubrici Sje}awa objavqujemo dva teksta posve}ena akciji prikupqawa sredstava za iz- gradwu Spomen kapele u Starom Brodu, za srpske `rtve od strane usta{a ratne 1942. godine. Tu su i tematski tekstovi duhovnog sadr`aja, te tekstovi posve}eni kulturnim, sport- skim i drugim de{avawima na prostorima Mitropolije dabrobosanske. I u ovom dvobroju “Soko” se tematski ve`e za novinske reporta`e o qudima, mjestima i doga|ajima iz pro{losti i sada{wosti. Kao i ranije reporta`e pi{u na{i istaknuti sarad- nici, ukqu~uju}i i one iz U`ica, poput Zorana Tmu{i}a, koji nam ovaj put nudi i odli~nu re- porta`u o vi{egradskom slikaru Haxi Branku Nikitovi}u. Kroz jednu od reporta`a Radoja Tasi}a pribli`avamo Vam manastir Vrdnik, a tu su i re- porta`e o qudima iz ovih na{ih krajeva. Centralni prostor “Sokola” ovaj put zauzimaju rezultati na{eg Vaskr{weg konkursa za kratku pri~u, na koji je pristiglo 56 radova iz Srbije i Republike Srpske. U izuzetno jakoj konkurenciji `iri se odlu~io da za najboqu proglasi kratku pri~u Danke Ivanovi} iz Jeli}a kod Rudog. Drugo mjesto osvojila je Nata{a Heleta, sredwo{kolka iz Vi{egrada, a tre}e Ma- rija Mikavica, tako|e iz Vi{egrada. Od tekstova kulturnog sadr`aja izdvajamo cjelovitu informaciju sa ovogodi{we kul- turne manifestacije “Vi{egradska staza”, posve}ene imenu i djelu nobelovca i kwi`evnika Iva Andri}a. Uz informaciju i fotografije u cjelosti objavqujemo i ovogodi{wu besjedu o Andri}evom djelu, koju je govori profesor Mihajlo Panti} iz Beograda. Tu su i tekstovi sa ovogodi{weg Sabora starog pjevawa u Srba koji se svake godine na Trojice odr`ava kod crkve u Dowoj Sopotnici, te sa tradicionalnog Sokolovog festivala folklora u Vi{egradu. Izdvajamo, tako|e, reporta`ni zapis o Ivani @igon, zapis o nastanku pjesme “U lijepom starom gradu Vi{egradu”, zatim reporta`u o ikoni Bogorodice ~ajni~ke, te cjelovit tekst o istorijatu sredweg obrazovawa u Vi{egradu, ~iji je autor profesor Divna Vasi}. Uz nabrojane, najnoviji dvobroj ~asopisa “Soko” obiluje i brojnim drugim tekstovima, uz zanimqive fotografije. Jednom rije~ju pred Vama je, po{tovani ~itaoci, jo{ jedno obimno {tivo koje smo, kako to i prili~i modernim ~asopisima, {tampali u modernom povezu, naravno uz tehni~ku i svaku drugu podr{ku redakcije Izdava~ke ku}e Mitropolije dabrobosanske “Dabar” koja odskora uspje{no nastavqa svoju plemenutu misiju u manastiru Dobrunska Rijeka. Slavko Heleta Sadr`aj Uz ovaj dvobroj QUDI, VRIJEME I DOGA\AJI........................................... 3 Poruka “Sokolovima” “NOVO” DOBA............................................................................... 5 Gost “Sokola” VI[EGRAD JE MOJA DRUGA LIKA ................................. 6 Sje}awa ......................................................................................................... 9 PRIKUPQENO 20.000 MARAKA .......................................... 9 ^ASOPIS ZA KULTURU ZA VJE^NI NEZABORAV......................................................... 11 I DUHOVNO PROSVJE]IVAWE Iz srpske istorije SRPSKI VLADARI.................................................................... 12 Intervju “Sokola” S BLAGOSLOVOM MITROPOLITA KU]NO VASPITAWE BITNO ZA SVAKI USPJEH 14 DABROBOSANSKOG g. NIKOLAJA Obi~aji Pravoslavqa ZA[TO SE PALE SVE]E U CRKVI................................. 17 Izdava~: Reporta`a Srpsko sokolsko dru{tvo U VRDNIKU SU PO^IVALE KOSTI LAZAREVE ..... 18 “Soko”-Dobrun-Vi{egrad Sudbine DO\ITE DA OSTARIMO NA ROMANIJI.................... 20 Konkurs “Sokola” Za izdava~a: SOKOLOVE KRATKE PRI^E................................................. 22 Blagoje Andri}, predsjednik Ravnogorci VLADIKA NIKOLAJ I \ENERAL DRA@A................ 26 Ure|iva~ki savjet: Zdravqe predsjednik: Milan Komad KOPRIVA - Urtica Dioica (Linne) - Urticaceae ........................ 28 Ekologija ~lanovi: KOMPLETNA ZA[TITA SREDWEG TOKA DRINE 29 Branko Nikitovi}, Dragutin Stan~i}, Reporta`a monah Gavrilo (\uri}), Aleksandar Savi}, KAD DUH POSTANE JA^I OD TOPA.............................. 30 arhimandrit Jovan (Gardovi}) Narodna tradicija [ARENILO NO[WI I IZVANREDNE PJESME .. 32 Glavni i odgovorni urednik: Obrazovawe Slavko Heleta OBRAZOVNA I KULTURNA BAZA..................................... 34 Kultura tel: (065) 536-386 U ^AST NOBELOVCA I KWI@EVNIKA .................... 38 Reporta`ni zapis Tehni~ki urednik: VLASTITIM RADOM DO SVOJE FARME...................... 41 arhimandrit Jovan (Gardovi}) ]uprija NA REDU JE KOMPLETNA SANACIJA........................... 43 Urednik u redakciji: ]UPRIJI SE VRA]A NEKADA[WI SJAJ................... 44 Reporta`ni zapis Aleksandar Savi} “KOSOVO JE KOLEVKA PRAVOSLAVNE VERE”........ 45 Umjesto In memoriam-a Redakcija: TRILOGIJA ]E SIGURNO “U]I” U SARAJEVO......... 46 Aleksandar Savi}, Slavko Heleta, IMATI I NEMATI.................................................................... 47 Radoje Tasi}, Qubomir Mutap~i}, Ispravqena nepravda NEDOVI]EV @AL ZA SRBIJOM I KIKOM Mladen Tomi} (fotografije), “IZA[AO IZ KARANTINA”............................................... 49 monah Gavrilo (\uri}), Nata{a Ukaj Zapisi Adresa redakcije: GELERI U QUBAVNOM STIHU........................................... 51 SSD “SOKO”, 73247 Dobrun, RS [TEDE STRUJU U DOHI........................................................ 52 ]ERKE DOLAZE, SRNE ODLAZE........................................ 53 Tel: (058) 612-112, (065) 431-505 UBICE SE SLOBODNO [ETAJU BREZOM .................. 54 [email protected] O negativnostima [email protected] @IRANTI NA PROSJA^KOM [TAPU.......................... 55 Reporta`a Kompjuterska priprema: MAJSTOR KOJI JE UKRA[AVO Izdava~ka ku}a “DABAR” PUTINOVE I SLOBINE DVORE ...................................... 56 ^AJNI^KA KRASNICA ........................................................... 58 Miroslav Radulovi} Osvrt Tira`: EVROPSKI FONDOVI SLAMKA SPASA .................... 59 1500 primjeraka Poetska strana SA ANDRI]EM U VI[EGRADU......................................... 60 [tampa: ZA PO^ETAK DVIJE ZBIRKE „Grafi~ar”, U`ice DANKE \UKANOVI] .............................................................. 60 Iz aktivnosti SSD “Soko” RAZIGRANA MLADOST........................................................... 61 ^asopis izlazi tromjese~no Vijesti (priprema Slavko Heleta).................................................... 62 Soko broj 14-15 5 PORUKA “SOKOLOVIMA” “NOVO” DOBA ovom na{em vremenu mnogo se govori o no- sa spoqa{wim tehni~kim i administrativnim vom dobu i svetskom poretku u wemu. [ta je promenama. On ne zida svoju nadu na pesku, nego na to novo doba i {ta se pod tim razume? kamenu. Kao {to se trule jabuke ne mogu staviti Obi~no novi qudi ili novi doga|aji kalen- ni u kakav red na stala`i, tako se truli karakteri darski odeqak vremena nazivaju novim dobom. U ne mogu staviti u kakav novi dolaze}i poredak. narodima se vazda govorilo o novom dobu posle ka- Kao {to se niko ne mo`e izle~iti gledaju}i u lek, kvog rata, ili promene na prestolu. Naravno, ni- ve} uzimawem leka u svoj organizam, tako se niko kada se tako mnogo nije govorilo o novom dobu kao ne mo`e izle~iti od moralnog neduga gledaju}i u posle svetskih ratova, pa i u najnovije vreme. Jevan|eqe, ili re~ima priznaju}i wegovu lekovi- tost, nego uzimawem i svarivawem jevan|elske me- dicine du{om. Mnogi govore i preporu~uju, no malo ih zna da je preporo|aj ~isto jevan|elski pojam, tj. osnovna eti~ka ideja Jevan|eqa. Danas, najsre}niji sticaj okolnosti bio bi, kada bi do{lo do velike spoqa{we promene nabo- qe, tj. kada bi novo doba, konkretno na{e doba, bi- lo cementirano starim Jevan|eqem, pa bi u istini bilo novo. Svetski ratovi, pa i ovaj dana{wi, dokazali su savesti qudskoj jasno jednu stvar: ko god je uprqao Hristovo Jevan|eqe, nije ga uni{tio, ve} veoma intezivno naglasio wegovu veli~inu i neophod- nost kao staro i ve~no Jevan|eqe Hristovo. Sve drugo je obmanulo i pokazalo se kao no` o{tar sa obe strane, podesan jednako i za dobro i za zlo. Sa sigurno{}u mogu re}i: dok su god qudi u ratu sa Bogom, rat me|u wima bi}e neizbe`an. I dok Jevan|eqe ne postane ustav za regulisawe od- nosa me|u pojedincima i me|u narodima,