Załącznik do uchwały Nr IV/21/15 Rady Gminy Sławoborze z dnia 26 lutego 2015r. Gminny Program Przeciwdziałania . Narkomanii w Gminie Sławoborze na 2015 rok 1 Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Sławoborze na 2015 rok Spis tre ści Wst ęp i podstawa prawna …………………………………………………………………………………………………… 3 Rozdział I Opis zjawiska wyst ępuj ącego w Europie i Polsce na podstawie wyników bada ń ………….……3 1. Europejski raport narkotykowy …………………………………………………………………………………………………….3 1.1. Charakterystyka zjawiska narkomanii na tle województwa zachodniopomorskiego…………………………………………………………………………4 - 5 2. Używanie nielegalnych substancji psychoaktywnych w Polsce – wyniki badania z 2012 roku ……………………………………………………………………………………………………..5 2.1. Konsumpcja substancji psychoaktywnych przez polsk ą młodzie ż szkoln ą ……………….....5 2.2. Podsumowanie i wnioski ……………………………………………………………………..6 Rozdział II Charakterystyka gminy Sławoborze ………………………………………………6 - 8 Rozdział III Cele Programu ………………………………………………………………………..8 1. Cel główny ………………………………………………………………………………………8 2. Cele szczegółowe ……………………………………..…………………………………………8 Rozdział IV Finansowanie Programu ………………………………………………………………8 2 Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Sławoborze na 2015 rok Wst ęp Podstawę prawn ą Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Sławoborze na rok 2015 stanowi Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii(jt. Dz. U. z 2012r. poz. 124, ze zm.) Jest on spójny z zało żeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Zgodnie z zapisem cytowanej Ustawy, do podstawowych zada ń własnych gminy nale żą: 1) zwi ększanie dost ępno ści pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzale żnionych i osób zagro żonych uzale żnieniem; 2) udzielanie rodzinom, w których wyst ępuj ą problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej; 3) prowadzenie profilaktycznej działalno ści informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwi ązywania problemów narkomanii, w szczególno ści dla dzieci i młodzie ży, w tym prowadzenie zaj ęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a tak że działa ń na rzecz do żywiania dzieci uczestnicz ących w pozalekcyjnych programach opieku ńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych; 4) wspomaganie działa ń instytucji, organizacji pozarz ądowych i osób fizycznych, słu żących rozwi ązywaniu problemów narkomanii; 5) pomoc społeczn ą osobom uzale żnionym i rodzinom osób uzale żnionych dotkni ętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. Kierunki działa ń zaplanowane do realizacji dla samorz ądów w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016, wskazuj ą, i ż zadania lokalne powinny obejmowa ć nast ępuj ące obszary: profilaktyk ę; leczenie, rehabilitacj ę i reintegracj ę osób uzale żnionych; ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych; badanie i monitoring. GPPN w gminie Sławoborze jest zgodny z zało żeniami Strategii Województwa Zachodniopomorskiego w Zakresie Polityki Społecznej do roku 2015. Rozdział I OPIS ZJAWISKA WYST ĘPUJ ĄCEGO W EUROPIE I POLSCE NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADA Ń 1. EUROPEJSKI RAPORT NARKOTYKOWY Podstawowe cechy sytuacji narkotykowej w Europie utrzymywały si ę w ostatnich latach na stosunkowo stabilnym poziomie. Jednak bezrobocie w śród młodzie ży i ograniczenie usług mog ą doprowadzi ć do ponownego pojawienia si ę „starych” problemów. Ponadto pojawiaj ą si ę nowe narkotyki syntetyczne i wzory u żywania zarówno na rynku narkotyków nielegalnych, jak i w kontek ście substancji niekontrolowanych. Dzisiejszy rynek narkotyków wydaje si ę by ć bardziej płynny i dynamiczny, jak równie ż mniej skoncentrowany na substancjach pochodzenia ro ślinnego, dostarczanych z daleka na rynki konsumenckie Europy. Wa żnymi czynnikami stymuluj ącymi t ę sytuacj ę s ą globalizacja i osi ągni ęcia technologii informacyjnej. Zmieniaj ą si ę wzory u żywania narkotyków w krajach o niskich i średnich dochodach, co mo że równie ż wpływa ć na przyszłe problemy narkotykowe Europy. Pojawia si ę coraz wi ęcej problemów za spraw ą Internetu, który słu ży zarówno jako mechanizm szybkiego upowszechniania si ę nowych tendencji, jak i rozkwitaj ący anonimowy rynek o ogólno światowym zasi ęgu. Stwarza on nowe powi ązania mi ędzy u żywaniem a poda żą narkotyków. Oferuje te ż jednak mo żliwo ści znalezienia innowacyjnych sposobów leczenia oraz działa ń interwencyjnych ukierunkowanych na profilaktyk ę i redukcj ę szkód. 3 Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Sławoborze na 2015 rok 1.1 Charakterystyka zjawiska narkomanii na terenie województwa zachodniopomorskiego Rozwój i przemiany ustrojowo - gospodarcze na obszarze województwa zachodniopomorskiego z ostatnich lat miały ogromny wpływ na wzrost poda ży i popytu na narkotyki. Poda ż rosła wraz z rozwojem mi ędzynarodowej wymiany handlowej, otwarciem granic i ruchem turystycznym oraz rozwojem przest ępczo ści zorganizowanej. Natomiast na popyt najwi ększe oddziaływanie miało zapo życzenie wzorców kulturowych z s ąsiednich krajów. Tłem dla nowej sceny narkotykowej były równocze śnie wewn ętrzne transformacje czynników społeczno-ekonomicznych, jak: zmiana hierarchii warto ści, post ępuj ące bezrobocie, brak perspektyw na przyszło ść , bezradno ść , trudno ści życia codziennego, ubóstwo itd. Z drugiej strony zmiany organizacyjne czasu pracy i wymagania pracodawców oraz ci ągły l ęk przed jej utrat ą i pogo ń za pieni ądzem, „wyprodukowały” rzesze pracoholików i tzw. nowobogackich nastawionych na powszechn ą konsumpcj ę życia. S ą to z reguły ludzie młodzi żyj ący szybko i burzliwie. Aktualne zagro żenie narkomani ą obejmuje wszystkie grupy społeczne bez wzgl ędu na wiek, miejsce zamieszkania, poziom wykształcenia czy status społeczny. Najwa żniejsze uwarunkowania problemu narkomanii w województwie: 1. Poło żenie przygraniczne województwa - dokonywanie transakcji na miejscu i krzy żowanie si ę szlaków narkotycznych północ-południe i wschód-zachód. 2. Charakter tranzytowy województwa – 22 przej ścia graniczne. 3. Charakter portowo-turystyczny województwa – ka żdego roku jest to około 10 milionów osób. Du ży ruch społeczny i anonimowo ść jego uczestników. 4. Wysoki wska źnik zjawisk patologicznych zwi ększaj ących nat ęż enie ryzykownych zachowa ń i zagro żeń zdrowotnych: prostytucja ze szczególnym uwzgl ędnieniem prostytucji przygranicznej, żebractwo, przemyt, handel lud źmi, przest ępczo ść zorganizowana. 5. Du że obszary ubóstwa – głównie wsie popegerowskie. 6. Zjawisko nowobogactwa, pracoholizmu i wynikaj ące z tego innowacyjne zachowania, szczególnie w śród osób młodych. 7. Du ży odsetek rodzin dysfunkcjonalnych. 8. Silny o środek akademicki głównie w Szczecinie i Koszalinie – „amfetaminowe zagł ębie”. 9. Rozwój sieci placówek rozrywkowych b ędących siedliskiem narkotyków, tj. dyskoteki techno, hip-hop, puby, salony gier, kafejki internetowe itd. 10. Powszechne zjawisko „wyniszczenia” wi ększo ści ogólnie dost ępnych placówek kulturalno- oświatowych i komercjalizacja klubów sportowych nastawionych na tzw. wyczyn. Badania anonimowe w śród uczniów z pocz ątku lat 90-tych na terenie województwa wykazały, że zdobycie narkotyku nie jest żadnym problemem, najcz ęś ciej bierze si ę od kolegi lub dealera. Po roku 1995 anonimowe badania wykazały, że oprócz szkoły, miejscem, gdzie zdobywa si ę narkotyki mog ą by ć kluby, dyskoteki, puby i młodzie żowe imprezy muzyczne. Zdiagnozowanie narkomanii jest trudne ze wzgl ędu na powszechne zaprzeczenie istnieniu problemu przez samych za żywaj ących. Minimalizuj ą ten problem, lekcewa żą jej zagro żenia i nie podejmuj ą żadnych działa ń zmierzaj ących do zerwania z nałogiem. Dlatego okre ślenie faktycznej liczby narkomanów jest takie trudne. Mo żna jedynie przypuszcza ć, jakich rozmiarów s ą to liczby. Według Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie dost ępne metody umo żliwiaj ą przyj ęcie tezy, że liczba narkomanów w województwie zachodniopomorskim waha si ę w granicach 2000-3700 osób. 4 Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Sławoborze na 2015 rok 2. U ŻYWANIE NIELEGALNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH w Polsce – wyniki badania z 2012 roku. 2.1. KONSUMPCJA SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ POLSK Ą MŁODZIE Ż SZKOLN Ą Młodzie ż 2010 Badanie „Konsumpcja substancji psychoaktywnych przez młodzie ż szkoln ą – Młodzie ż 2010” zleciło i sfinansowało Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Zostało ono zrealizowane przez Fundacj ę Centrum Badania Opinii Społecznej w okresie od 15 pa ździernika do 15 grudnia 2010 roku. Badano generacj ę młodych ludzi, w wi ększo ści 18-19-letnich, urodzonych na pocz ątku lat 90, w wolnym, demokratycznym kraju. Uczyli si ę w systemie o światy ju ż reformowanym – gimnazja wprowadzono w roku 1999. Mieli około 13 lat, gdy Polska przyst ąpiła do Unii Europejskiej. To ta generacja b ędzie w niedalekiej przyszło ści rozstrzyga ć o pozycji gospodarczej, politycznej i intelektualnej naszego kraju. Badanie „Młodzie ż 2010” przeprowadzono za pomoc ą metody ilo ściowej na ogólnopolskiej próbie losowej 65 szkół (jedna klasa w szkole) – liceów, techników i zasadniczych szkół zawodowych. Obj ęto nim 1246 uczniów. W badaniu wzi ęła udział młodzie ż ucz ęszczaj ąca do ostatnich klas liceów, techników i zasadniczych szkół zawodowych (bez szkół specjalnych), na podbudowie programowej szkoły podstawowej lub gimnazjum. Uwzgl ędniono równie ż podział na cztery kategorie miejscowo ści: − miasta licz ące powy żej 100 tys. mieszka ńców, − miasta licz ące od 20 tys. do 100 tys. mieszka ńców, − miasta licz ące