SejneńSzczyzna TurysTyczne aTrakcje agroTurysTyka WproWadzenie SzLaKi i TRASy TURYSTYCZNE Sejneńszczyzna to kraina 100 jezior, a dokładnie 103 jezior oraz rzek: Czarnej Hań- PO SEJNEŃSZCZYŹNIE czy i Marychy, która daje możliwość spędzania wolnego czasu w atrakcyjnym śro- dowisku naturalnym. Panujący tu klimat ukształtowany został przez rzeźbę terenu, Po terenie powiatu sejneńskiego przebiega 21 lądowych znakowanych szlaków rodzaje gruntu, wód i zagospodarowania terenu. Jest to obszar pagórkowaty z jezio- turystycznych. Są to szlaki piesze, rowerowe, kajakowe, ścieżki edukacyjne i szlaki rami, siecią strumieni i małych rzek. Są to dorzecza Niemna. W I tysiącleciu region ten konne. Łączna ich długość wynosi 745,5 km. Z pomocą szlaków pieszych można do- zamieszkiwała ludność bałtyjska, należąca do plemienia Jaćwingów. Pięć kolejnych trzeć prawie do wszystkich zakątków omawianych terenów, jednak największe ich wieków kształtowano krajobraz kulturowy, poddawany wpływom dwóch grup et- zagęszczenie występuje w strefie Kanału Augustowskiego, wokół wsi Giby oraz w Wi- nicznych, polskiej i litewskiej. gierskim Parku Narodowym. Wśród turystów odwiedzających te strony przeważają ludzie młodzi, którzy nie przekroczyli 40 roku życia oraz młodzież. Wynika to z faktu taniej bazy noclegowej, SzLaKi PIESZE dużej ilości ścieżek rowerowych i wielu możliwości aktywnego spędzania czasu. Do SZLAK NR 1 (czerwony) – Suwalski gigant najpopularniejszych należą spływy kajakowe Czarną Hańczą, Kanałem Augustow- skim czy Szlamicą, żeglowanie po Wigrach i inne formy spędzania wolnego czasu Jastrzębna PKP, Sejny, Rakówek/Gołdap, (217 km) nad jeziorami t.j.: Serwy, Mikaszewo, Pomorze, Gaładuś, Długie, połączone z siatkówką Typ: szlak regionalny plażową, jazdą na rowerze, spacerami, kąpielami itp. Jego początek to dolina górnej Biebrzy: Bartniki – Lubinowo – Gruszki – śluza Tar- Inną bardzo popularną formą spędzania czasu na tym terenie jest grzybobranie tak – Brożane – uroczysko Wielki Bór rezerwat Tobolinka – Sejny – Babańce – Klejwy i wędkowanie. Liczne lasy (Puszcza Augustowska), to raj dla grzybiarzy, gdzie od lipca – Żwikiele – Smolany – Sejwy – Szlinokiemie – Puńsk – Szołtany – Pojezierze Wschod- do listopada można spotkać maślaki, kurki, borowiki, rydze, kanie i zielonki, które są niosuwalskie – Puszcza Romincka – Gołdap przysmakiem dla każdego. Ukryte wśród wzgórz polodowcowej moreny czołowej, Jest to najbardziej atrakcyjny szlak opisanego obszaru. Prezentuje wszystkie typy kra- oraz większych i tych mniejszych zupełnie nie znanych wciąż czystych jezior można jobrazu i drzewostany. Pozwala zapoznać się z różnorodnymi typami miejscowego złowić sieję, sielawę, węgorza itp. osadnictwa oraz rodzajami zabudowy i stylami budownictwa wiejskiego. Sejneńszczyzna to miasto Sejny oraz cztery gminy wiejskie: Giby, Krasnopol, Puńsk Warto zobaczyć i Sejny. Jest jednym z najmniejszych powiatów w Polsce. Zajmuje obszar 85 607 km2 i ludności 21 120 osób. Każda gmina tworząca powiat ma do zaoferowania wyjątko- Rezerwat Łempis z 1983 r. obejmujący 132,21 ha. we walory: Berżniki – drewniany kościół z 1819 r. z narożnymi kapliczkami i dzwonnicami. Gmina Giby zaprasza turystów w ostępy Puszczy Augustowskiej, jednego z naj- Sejny – Bazylika pw. Nawiedzenia NMP wraz z zabudowaniami dawnego klaszto- większych kompleksów leśnych w Środkowej Europie. ru dominikanów, Synagoga, Kaplica św. Agaty. Gmina Krasnopol to wyjątkowo malownicza lokalizacja nad jeziorami Wigry i Dłu- Smolany – kościół i budynki dawnego klasztoru reformatorów z 1839 r. wraz z ka- gie oraz rzeką Czarną Hańczą. Wigierski Park Narodowy wraz z otuliną stanowi plicą, grobowcem Habermanów z 1850 r. 26% gminy. Puńsk – kościół murowany z 1881 r., cmentarz ewangelicki i żydowski z kilkoma Gmina Puńsk oferuje turystom bardzo liczne artystyczne imprezy plenerowe, pro- zachowanymi macewami. mujące kulturę i tradycję litewską. Stopień trudności: Gmina Sejny to kraina starych dworków szlacheckich, a każda wieś leży nad je- Szlak łatwy do przejścia i przejechania rowerem. Należy jednak podzielić go na kilka ziorem. odcinków, nawet rowerem ciężko przejechać w jeden dzień. Lokalna Grupa Działania Sejneńszczyzna „Sejneńszczyzna” Turystyczne atrakcje, agroturystyka SZLAK NR 2 (niebieski) – pieszy, szlak Dziesięciu Jezior wiamy piękne widoki na jezioro Pomorze i Kunis. W dolinie rzeki Kunisianki zobaczy- my żeremia bobrowe i miejsca lęgowe ptactwa wodnego, w sąsiedztwie znajdują się Uroczysko Węgzał – Maćkowa Ruda – Buda Ruska – Wysoki Most – Jeziorki dwa rezerwaty przyrody. Szlak z bardzo dobrze rozwiniętą całoroczną bazą noclego- – Karolin – Wierśnie – Giby – Pomorze – Posejnele – Grudziewszczyzna – Sejny wą i gastronomiczną (Posejnele, Kukle Zelwa) z wypożyczalniami sprzętu pływające- (35 km) go oraz dwoma ogólnodostępnymi plażami. Typ: Na odcinku Węgzał – Giby szlak międzynarodowy (25,5 km) – stanowi on frag- ment trasy E-11, na odcinku Giby – Sejny Stopień trudności szlak lokalny (9,5 km). Szlak łatwy do przejścia, ale na niektórych odcinkach trudny do przejechania rowe- Trasa przebiega pomiędzy jeziorami rem. zgrupowanymi w okolicach wsi Jeziorki SZLAK NR 8 (czarny) pieszy, do granicy z Litwą i jezior gibiańskich. Trasa atrakcyjna kra- jobrazowo – można spotkać tu moreny Dworczysko – Sztabinki – Krasnogruda – Dusznica – Ogrodniki przejście gra- czołowe i denne, pagórki, bory mieszane niczne (9 km) i sosnowe. Spotkamy też ślady kultury Typ: szlak międzynarodowy – fragment E-11 materialnej i dawnej mozaiki etnicznej Jest krótki i z pięknymi widokami ze wzgórz morenowych na jeziora: Pirczis, Sztabinki, tychże ziem: staroobrzędowców, ewan- Dubelek, Hołny. Ostatnie dwa kilometry biegną wzdłuż granicy litewskiej do Ogrod- gelików, starozakonników katolickich nik. i Żydów. Szlak dobrze oznakowany, a na trasie znajdziemy liczne kwatery agrotu- Warto zobaczyć rystyczne, ośrodki wypoczynkowe: Giby, Dworczysko – pomnik ku czci poległych żołnierzy AK z 1943 r. Sejny. Krasnogruda – Dworek Miłosza należący do rodziny Kunatów. Warto zobaczyć Cmentarz staroobrzędowców (czynny), na wschodnim brzegu jeziora Sztabinki. Karolin – kościół w stylu klasycystycz- Stopień trudności nym, mającym wiele elementów na- Szlak o dużym stopniu trudności, ze względu na długie podjazdy i strome zjazdy. wiązujących do bizantyjskiego, Zimą nadaje się na trasy narciarskie. Giby – kościół drewniany, dawna molenna staroobrzędowców z Po- ŚcieżKi edukacyjne gorzelca z 1913 r. pomnik ofiar lipco- Na omawianym terenie znajdują się dwie ścieżki edukacyjne: „Puszcza” w Wi- wej obławy z 1945r. przez NKWD gierskim Parku Narodowym, i „Tropem wilka” w nadleśnictwie Głęboki Bród. Jest to Stopień trudności atrakcja dla turystów pieszych, którzy pragną poznać obszary cenne przyrodniczo, Szlak bardzo polecany do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej, a zimą do narciar- jak rezerwaty przyrody. stwa biegowego. SZLAK NR 13 (żółty), ścieżka edukacyjna „Puszcza” SZLAK NR 7 (czarny) pieszy, Nad Pomorzem Wysoki Most (3,8 km) Aleksiejówka – Posejnele – Kukle – Zelwa (10 km) Trasa ścieżki prowadzi przez osiem przystanków, część biegnie przez las, jest dobrze Typ: szlak lokalny oznaczona. Można ją pokonać pieszo, rowerem, a zimą na nartach. Jest krótki ale uroczy, prowadzi brzegiem jeziora Pomorze. Rozpoczyna się przy wej- ściu rzeki Marychy do jeziora, a kończy przy wyjściu rzeki z tego jeziora. Z trasy podzi- Lokalna Grupa Działania Sejneńszczyzna „Sejneńszczyzna” Turystyczne atrakcje, agroturystyka SZLAK NR 14 (czerwony), ścieżka edukacyjna „Tropem wilka” Warto zobaczyć Głęboki Bród – jez. Chylinki – leśniczówka Chylinki, Głęboki Bród (7 km) Studzieniczna – kościół z 1847 r., z XVIII wieczną kopią obrazu Matki Boskiej Czę- stochowskiej. Typ: szlak lokalny Karolin – kościół klasycystyczny. Na trasie osiem przystanków edukacyjnych omawiających zagadnienia dotyczące gospodarki leśnej, zwierząt i roślin występujących w lasach Nadleśnictwa Głęboki Sejny – bazylika pw. Nawiedzenia NMP. Bród. Ścieżka nadaje się na spacer, przejazd rowerem, a zimą turystykę narciarską. Stopień trudności Łatwy, prowadzący głównie drogami asfaltowymi. SzLaKi ROWEROWe Aktualnie na terenie powiatu sej- SZLAK NR 17 (niebieski), Pierścień rowerowy Suwalszczyzny neńskiego istnieje 5 szlaków rowero- – część północna wych o łącznej długości 218 km. Na ca- Żegary – Rutka Tartak – Wiżajny – Rakówek – Legucie – Golubie – Maciejowię- łej Suwalszczyźnie są 23 szlaki rowerowe ta – Stańczyki – Przerośl – Budy – Czarne – Raczki – Suwałki – Stary Folwark o łącznej długości 1119 km. Prowadzą (173,4 km) one w większości ogólnodostępnymi Typ: szlak regionalny drogami o nawierzchni gruntowej i as- faltowej. Nie są to szlaki łatwe ze wzglę- Bardzo urozmaicony krajobrazowo, mało zaludniony, to pograniczne tereny polsko- du na stan dróg i ukształtowanie terenu. litewskie, a dawne polsko-pruskie. Spełniają jednak rolę w doprowadzeniu Warto zobaczyć turystów do najciekawszych miejsc pod względem krajobrazowym. Na trasy najlepiej Stańczyki – most kolejowy wys. 30 m z początku XX w. wybierać się w małych grupach i niezbyt obciążonym bagażami rowerem z dobrymi Puńsk – kościół z 1881 r. przerzutkami. Synagoga z XIX/XX w. SZLAK NR 16 (zielony), międzynarodowy szlak rowerowy R11 Skansen Muzeum etnograficzne Ruda – Augustów – Ogrodniki Trakiszki – drewniany budynek dworca kolejowego z XX w. (173,6 km) Smolany kościół z 1839 r. z klasztorem reformatorów (obecnie dom rekolekcyjny) Studzieniczna – Sucha Rzeczka – Ser- Kaplica Habermanów 1846 r. wy – Dalny Las – Danowskie – Mon- kinie (26,2 km) – Wigry