LSZ – 4101-008-03/2014 P/14/056 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli P/14/056 – Organizacja i utrzymanie kąpielisk oraz miejsc wykorzystywanych do kąpieli Jednostka Najwyższa Izba Kontroli przeprowadzająca Delegatura w Szczecinie kontrolę Kontroler Jerzy Wasilewski, doradca ekonomiczny, upoważnienie do kontroli nr 90577 z dnia 06.06.2014 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) Jednostka Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Drawsku Pomorskim, 78-500 kontrolowana Drawsko Pomorskie ul. Sobieskiego 1 (dalej: „PSSE”), Regon 330927388-00024 Kierownik jednostki Przemysław Szymczak, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Drawsku kontrolowanej Pomorskim i jednocześnie Dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Drawsku Pomorskim od 1 stycznia 2003 r. ( dalej: ”PPIS” lub „Dyrektor”). (dowód: akta kontroli str. 3) II. Ocena kontrolowanej działalności 1 Ocena ogólna Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. Uzasadnienie PPIS prawidłowo realizował obowiązki określone w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. – oceny ogólnej Prawo wodne2 w zakresie nadzoru nad jakością wody w kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych do kąpieli oraz obowiązki informacyjne i sprawozdawcze z tym związane. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły pobierania prób wody z kąpielisk do badań w innych dniach niż określone w uzgodnionych harmonogramach, niedokonania ocen sezonowych kąpielisk w formie opisowej, niewyegzekwowania obowiązku od organizatora kąpieliska nałożonego w decyzji o zakazie kąpieli oraz przeprowadzenia badania wody w trakcie sezony kąpielowego od organizatorów miejsc wykorzystywanych do kąpieli. III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Sprawowanie nadzoru nad jakością wody w kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych do kąpieli. 1.1. PPIS sprawuje nadzór sanitarny na terenie powiatu drawskiego obejmującego Opis stanu 6 gmin: Czaplinek, Drawsko Pomorskie, Kalisz Pomorski, Ostrowice, Wierzchowo faktycznego i Złocieniec. Jeziora i rzeki na terenie powiatu drawskiego należą do obszaru wodnego zarządzanego przez Regionalny Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Na terenie powiatu drawskiego nie było wód granicznych i morskich. W sezonach kąpielowych 2012, 2013 i 2014 w powiecie drawskim były zorganizowane przez gminy i funkcjonowały 3 kąpieliska śródlądowe, z tego na 1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2 Dz. U. z 2012 r., poz. 145 ze zm., zwanej dalej „Prawem wodnym”. 2 terenie gminy Czaplinek 1 kąpielisko nad jeziorem Drawsko w Czaplinku (miejskie kąpielisko „Czaplinek”) i na terenie gminy Złocieniec 2 kąpieliska nad jeziorem Siecino w Cieszynie (kąpielisko „Gęsia Łączka” i kąpielisko „Wyspa Ostrów”), (dowód; akta kontroli str. 5, 43-46, 49-50) W powiecie drawskim, według danych PSSE na dzień 4.07.2014 r. zorganizowano i funkcjonowały śródlądowe miejsca wykorzystywane do kąpieli w sezonach kąpielowych w liczbie: 9 w 2012 r. , w tym 5 w gm. Czaplinek, 1 w gm. Złocieniec, 1 w gm. Drawsko Pom., 1 w gm. Kalisz Pom. i 1 w gm. Wierzchowo, 8 w 2013 r., w tym 4 w gm. Czaplinek, 1 w gm. Drawsko Pom.,1 w gm. Złocieniec, 1 w gm. Kalisz Pom. i 1 w gm. Wierzchowo, 9 w 2014 r., w tym 5 w gm. Czaplinek, 2 w gm. Drawsko Pom.,1 w gm. Wierzchowo i 1 w gm. Kalisz Pom. (dowód: akta kontroli str. 5) Na terenie działania PSSE funkcjonowało 5 miejsc wykorzystywanych do kąpieli we wszystkich sezonach kąpielowych: - „Czaplino” nad jez. Czaplino w Czaplinku, organizator Gmina Czaplinek, - „Kusy Dwór” nad jez. Drawsko w Czaplinku, organizator podmiot gospodarczy, - „Stare Kaleńsko” nad jeziorem Kaleńskim w Starym Kaleńsku gm. Czaplinek, organizator podmiot gospodarczy, - „Okra” nad jez. Okra w Drawsku Pom., organizator Gmina Drawsko Pomorskie, - „Bobrowo” nad jez. Bobrowo Wielkie w Kaliszu Pomorskim, organizator Gmina Kalisz Pomorski. Ponadto: a) w sezonie kąpielowych 2012 funkcjonowały miejsca wykorzystywane do kąpieli: - „Omega” nad jez. Drawsko w Czaplinku, organizator podmiot gospodarczy, - „Żabino” na jez. Dramienko w Żabnie, organizator Gmina Wierzchowo, - „Nad srebrnym” nad jez. Żerdno w Starym Drawsku gm. Czaplinek, organizator podmiot gospodarczy, - „Zatonie” nad jez. Lubie w Gudowie gm. Drawsko Pomorskie, organizator stowarzyszenie chrześcijańskie b) w sezonie kąpielowym 2013: - „Omega” nad jez. Drawsko w Czaplinku, organizator podmiot gospodarczy, - „Żabino” na jez. Dramienko w Żabnie, organizator Gmina Wierzchowo, - „Zatonie” nad jez. Lubie w Gudowie gm. Drawsko Pomorskie, organizator stowarzyszenie chrześcijańskie c) w sezonie kąpielowym 2014: - „Gudowo” nad jez. Lubie w Gudowie, organizator Gmina Drawsko Pomorskie - „Drawtur” nad jez. Drawsko w Czaplinku, organizator podmiot gospodarczy, - „Giżyno” nad jez. Giżyno w Giżynie, organizator Gmina Kalisz Pomorski. - „Nad srebrnym” nad jez. Żerdno w Starym Drawsku gm. Czaplinek, organizator podmiot gospodarczy. (dowód: akta kontroli str. 83-87) Leszek Andrukaniec – Kierownik Oddziału Nadzoru Sanitarnego w Sekcji Higieny Komunalnej PSSE w sprawie większej ilości zorganizowanych miejsc do kąpieli niż kąpielisk wyjaśnił: „W moim przekonaniu powodem była/jest obawa organizatorów co do możliwości spełnienia wszystkich wymogów określonych w przepisach oraz wynikających z tego koniecznych do poniesienia kosztów. Powodem może być 3 również dużo prostsza procedura organizacji miejsca wykorzystywanego do kąpieli w stosunku do organizacji kąpieliska.” (dowód: akta kontroli str. 66) Gminy były organizatorami 5 miejsc wykorzystywanych do kąpieli w sezonie kąpielowym 2012 r. i 2014 r. oraz 4 w sezonie kąpielowym 2013 r. (dowód: akta kontroli str. 83-87) Dyrektor w sprawie funkcjonujących na terenie powiatu drawskiego miejsc wykorzystywanych do kąpieli wyjaśnił: „(…) wiedzę na temat ilości miejsc wykorzystywanych do kąpieli uzyskuje w drodze zgłoszeń od ich organizatorów. W myśl art. 34f ustawy Prawo wodne właściwy wójt lub burmistrz przekazuje jedynie informację o liczbie kąpielisk znajdujących się na terenie gminy bez obowiązku powiadamiania o liczbie miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Mając jednak na względzie konieczność uzupełnienia informacji o funkcjonujących na naszym ternie miejscach wykorzystywanych do kąpieli ustalono, że przed każdym sezonem PPIS w Drawsku Pom. wystąpi do samorządów gminnych oraz potencjalnych organizatorów z prośbą o podanie informacji o planowanym uruchomieniu działalności w tym zakresie.” (dowód: akta kontroli str. 137) 1.2. W latach 2012-2014 projekty uchwał w sprawie sezonu kąpielowego i wykazu kąpielisk do zaopiniowania przesłali burmistrzowie Złocieńca i Czaplinka. Gmina Czaplinek w latach 2012-2014 przesyłała do zaopiniowania projekty uchwał w sprawie sezonu kąpielowego i wykazu kąpielisk, które wpłynęły do PSSE odpowiednio w dniach 12.04.2012 r., 09.04.2013 r. i 10.04.2014 r. wraz z mapką geodezyjną z zaznaczonym kąpieliskiem. PPIS zaopiniował pozytywnie bez uwag przesłane projekty uchwał o czym poinformował Burmistrza pismami z dnia odpowiednio w dniu 12.04.2012 r., 30.04.2013 r. i 17.04.2014 r. Gmina Złocieniec w latach 2012-2014 przesyłała do zaopiniowania projekty uchwał w sprawie sezonu kąpielowego i wykazu kąpielisk, które wpłynęły do PSSE odpowiednio w dniach 11.04.2012 r., 12.04.2013 r. i 14.04.2014 r. wraz z mapkami geodezyjnymi z zaznaczonymi 2 kąpieliskami. PPIS zaopiniował pozytywnie bez uwag przesłane projekty uchwał o czym poinformował Burmistrza pismami z dnia odpowiednio w dniu 17.04.2012 r., 30.04.2013 r. i 17.04.2014 r. Burmistrzowie Złocieńca i Czaplinka do pism w sprawie zaopiniowania projektów uchwał w sprawie sezonu kąpielowego i wykazu kąpielisk śródlądowych w 2012 r., 2013 r. i 2014 r., nie załączali kompletu dokumentów o których mowa w art. 34a Prawa wodnego, w tym wniosków organizatorów. Burmistrzowie 2 gmin na których funkcjonowały kąpieliska stosowne uchwały rad gmin przesłali do PSSE: - Gmina Czaplinek - 14.06.2012 r. sezon od 22.06. do 31.08.2012 r., 06.06.2013 r. sezon od 24.06. do 31.08.2013 r. i 09.06.2014 r. sezon od 23.06. do 31.08.2014 r. We wszystkich sezonach w wykazie ujęto 1 kąpielisko „Czaplinek”. - Gmina Złocieniec - 06.06.2012 r. sezon od 01.07. do 31.08.2012 r., 21.06.2013 r. sezon od 01.07. do 31.08.2013 r. i 06.06. 2014 r. sezon od 23.06. do 31.08.2014 r. We wszystkich sezonach wykaz obejmował 2 kąpieliska „Gęsią Łączkę” i „Wyspę Ostrów”. (dowód: akta kontroli str. 5, 68-71) Dyrektor w sprawie niezałączenia wniosków organizatorów kąpielisk do przesłanych projektów uchwał do zaopiniowania wyjaśnił: „(…) Kąpieliska o których mowa są tworzone na naszym terenie w okresie od kilkunastu lat niezmiennie na tych samych akwenach i miejscach, a PPIS w Drawsku Pom. jest w posiadaniu pełnej dokumentacji wraz z opisem lokalizacji i aktualnym profilem wody w których zawarte są szczegółowe dane opisujące 4 przedmiotowe kąpieliska. Nie zachodziła więc konieczność ich uzupełnienia i aktualizacji.” (dowód: akta kontroli str. 138) 1.3. Burmistrzowie gmin na których terenie zorganizowano kąpieliska w badanym okresie, przekazując do PSSE uchwały w sprawie sezonu kąpielowego i wykazy kąpielisk, przesyłali uzgodnione harmonogramy pobrania próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej: Kąpielisko „Czaplinek” 9 i 23 lipca oraz 7 i 20 sierpnia 2012 r., 9 i 23 lipca oraz 7 i 20 sierpnia 2013 r., 8 i 22 lipca oraz 5 i 19 sierpnia 2014 r., Kąpielisko „Gęsia Łączka” i „Wyspa Ostrów”: 9 i 23 lipca oraz 7 i 20 sierpnia 2012 r., 9 i 20 lipca oraz