Strategia Rozwoju Gminy Damnica na lata 2016-2022 11 0 Damnica, marzec 2016 r. Strategia Rozwoju Gminy Damnica na lata 2016-2022 Wykonanie zleciła: Gmina Damnica 76-231 Damnica, ul. Górna 1 www.damnica.pl Opracowanie wykonała: Altra Consulting spółka z o. o. 80-432 Gdańsk ul. Konrada Leczkowa 24/5 www.altraco.pl 1 Strategia Rozwoju Gminy Damnica na lata 2016-2022 Spis treści 1. Wstęp .................................................................................................................................................. 3 2. Metodyka pracy ................................................................................................................................... 4 3. Prace nad dokumentem ...................................................................................................................... 6 3.1 Etapy opracowywania dokumentu ................................................................................................ 6 3.2 Struktura dokumentu .................................................................................................................... 7 3.3 Okres realizacji i wdrażania Strategii ............................................................................................. 7 4. Raport o stanie Gminy – diagnoza społeczno-gospodarcza ................................................................ 8 4.1 Ogólna charakterystyka Gminy ..................................................................................................... 9 Położenie i podział administracyjny Gminy ..................................................................................... 9 Historia, dziedzictwo kulturowe, walory przyrodnicze i turystyczne, stan środowiska ................ 13 Infrastruktura ................................................................................................................................ 24 Demografia .................................................................................................................................... 26 Przedsiębiorczość .......................................................................................................................... 30 Rynek pracy i bezrobocie ............................................................................................................... 33 Mieszkalnictwo .............................................................................................................................. 34 Pomoc społeczna, wsparcie wykluczonych, przeciwdziałanie przemocy ...................................... 35 Opieka zdrowotna ......................................................................................................................... 37 Bezpieczeństwo publiczne ............................................................................................................. 37 Edukacja i oświata ......................................................................................................................... 37 Kultura i sport ................................................................................................................................ 38 Organizacje pozarządowe.............................................................................................................. 40 4.2 Raport społeczny Gminy Damnica ............................................................................................... 41 Badanie ankietowe wśród mieszkańców gminy ............................................................................ 41 Metryczka ...................................................................................................................................... 53 6. Analiza SWOT .................................................................................................................................... 56 7. Wizja Gminy Damnica ........................................................................................................................ 60 8. Obszary i cele strategiczne ................................................................................................................ 61 9. Wskaźniki operacyjne i strategiczne .................................................................................................. 67 10. Zgodność celów strategicznych z krajowymi i wojewódzkimi dokumentami o charakterze strategicznym ........................................................................................................................................ 70 11. System monitoringu i ewaluacji ...................................................................................................... 75 Spis rysunków ........................................................................................................................................ 77 Spis tabel ............................................................................................................................................... 77 Źródła..................................................................................................................................................... 78 2 Strategia Rozwoju Gminy Damnica na lata 2016-2022 1. Wstęp Realizacja celów Strategii umożliwi pełny i zrównoważony rozwój, ułatwi realizować oddolne inicjatywy, określi rodzaj najważniejszych kierunków działań oraz będzie „drogowskazem” dla lokalnych liderów. Traktujmy ją jako najważniejszą wytyczną w naszej pracy która porządkuje kierunki działań, umożliwia harmonijny rozwój Gminy, a co za tym idzie zwiększa nasz dobrobyt i komfort życia... wnioski ze spotkania zespołu strategicznego Ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2014, poz. 1649) określa, że …politykę rozwoju w skali lokalnej prowadzi samorząd gminny i powiatowy na podstawie strategii rozwoju. Strategia Rozwoju Gminy Damnica na lata 2016-2022 to dokument prezentujący najważniejsze kierunki rozwoju całego obszaru Gminy w celu harmonijnego i zrównoważonego rozkwitu oraz ciągłego polepszenia jakości życia jej mieszkańców. Prace nad Strategią rozpoczęto z inicjatywy władz samorządowych. Trwały od listopada 2015 do lutego 2016 i wykorzystywały METODĘ PARTYCYPACYJNO-EKSPERCKĄ planowania strategicznego. W listopadzie i grudniu 2015 roku opracowano diagnozę społeczno-gospodarczą oraz przeprowadzono badania ankietowe na reprezentatywnej grupie mieszkańców. Umożliwiło to określenie największych potencjałów oraz najbardziej odczuwalnych braków tego obszaru. W styczniu i lutym 2016 roku powołano zespół strategiczny składający się z lokalnych liderów i przeprowadzono warsztaty eksperckie, które realnie wpływały na treść oraz strukturę dokumentu planistycznego. W trakcie prac uwzględniono potencjały i silne strony Gminy oraz jej szanse rozwojowe wynikające z Długofalowej Strategii Rozwoju Kraju do 2030r. oraz Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego do 2020 r. W połowie lutego 2016 roku sformułowano ostateczną treść dokumentu i poddano aktywnym konsultacjom społecznym. Ostateczna wersja dokumentu została przyjęta Uchwałą Rady Gminy Damnica w marcu 2016 roku. Strategia to dokument skierowany do mieszkańców całej społeczności Gminnej oraz wszystkich podmiotów publicznych i prywatnych działających na jej obszarze. To fundament przygotowywania wszystkich planistycznych dokumentów Gminy. Wyraża wspólną wizję rozwoju oraz wyznacza drogę do osiągnięcia celów strategicznych. Wskazuje kierunki rozwoju oraz możliwości finansowania zadań zaproponowanych przez lokalną społeczność. 3 Strategia Rozwoju Gminy Damnica na lata 2016-2022 2. Metodyka pracy Koncepcja prac nad dokumentem zakłada: zaangażowanie szerokiej reprezentacji środowiska lokalnego (przedstawicieli najważniejszych instytucji, organizacji pozarządowych, liderów lokalnych) - PARTYCYPACJA; przyjęcie perspektywy ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU - analizy i decyzje podejmowane w trakcie wypracowywania rozwiązań obejmują trzy obszary: gospodarczy, społeczny i środowiskowy; opracowanie diagnozy społeczno-gospodarczej opartej na analizie danych zastanych (finansowych, stanu infrastruktury, demograficznych, danych dotyczących rynku pracy, gospodarki, uwarunkowań środowiskowych) - RAPORT O STANIE GMINY; przeprowadzenie pogłębionej analizy interesariuszy poprzez badania ankietowe na reprezentatywnej próbie mieszkańców - RAPORT SPOŁECZNY; wyznaczenie długofalowych kierunków i celów rozwoju samorządu lokalnego oraz wskazanie narzędzia ich realizacji - ANALIZA CELÓW ROZWOJOWYCH; weryfikację wypracowanych rozwiązań w toku rzeczywistych i efektywnych konsultacji społecznych selekcje kierunków rozwoju i określenie ważności zadań zaplanowanych w kolejnych latach; ścisłą współpracę przy tworzeniu dokumentu pomiędzy interesariuszami społecznymi i instytucjonalnymi: korelacje dokumentu ze strategią powiatu, województwa, kraju co umożliwi swobodne aplikowanie po środki zewnętrzne i wpisanie się w krajowe programy rozwoju. Przebieg planowania strategicznego jest procesem indywidualnym, charakterystycznym dla danego podmiotu i uwzględniającym jego specyfikę. Istnieje jednak wiele uniwersalnych metod, które mogą być stosowane na wielu poziomach, np. motywowanie uczestników procesu, analiza SWOT czy też warsztaty strategiczne. Metody te pozwalają na usystematyzowanie wiedzy oraz uporządkowanie kolejnych działań, które w efekcie pozwalają na zbudowanie planu rozwoju. Warunkiem opracowania skutecznej strategii jest zaangażowanie przedstawicieli różnych środowisk do wspólnego opracowania dokumentu. Rysunek 1 - Zespół opracowujący Strategię Rozwoju Gminy Damnica 2016-2022 Źródło: