University of Groningen Expressions of epistemic modality in Mainland Scandinavian Beijering, Karin IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2012 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Beijering, K. (2012). Expressions of epistemic modality in Mainland Scandinavian Groningen: s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 11-02-2018 Expressions of epistemic modality in Mainland Scandinavian A study into the lexicalization-grammaticalization-pragmaticalization interface KARIN BEIJERING The research reported on in this thesis has been carried out under the auspices of the Netherlands National Graduate School of Linguistics (LOT – Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap) and the Center for Language and Cognition Groningen (CLCG) of the Faculty of Arts of the University of Groningen. Publication of this dissertation was financially supported by the University of Groningen. Groningen Dissertations in Linguistics 106 ISSN: 0928-0030 ISBN: 978-90-367-5727-0 ISBN: 978-90-367-5726-3 (electronic version) © 2012, Karin Beijering Cover image by Kirsten de Valk, © 2012 - www.kirstendevalk.nl Printed by Wöhrmann Print Service, Zutphen, The Netherlands RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN Expressions of epistemic modality in Mainland Scandinavian A study into the lexicalization-grammaticalization-pragmaticalization interface Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Letteren aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus, dr. E. Sterken, in het openbaar te verdedigen op donderdag 11 oktober 2012 om 14:30 uur door Karin Beijering geboren op 23 mei 1984 te Emmen Promotores : Prof. dr. M. Norde Prof. dr. J. Hoeksema Beoordelingscommissie : Prof. dr. O. C. M. Fischer Prof. dr. G. Laureys Prof. dr. J. Nuyts ISBN: 978-90-367-5727-0 Dankwoord Het schrijven van een proefschrift bestaat uit pieken en dalen die elkaar voortdurend afwisselen. Terugkijkend op de afgelopen vier jaar denk ik met veel plezier terug aan de vele (inter)nationale congressen, workshops en zomer- en winterscholen die ik heb bezocht. Maar er waren ook periodes van flinke tegenslag en overmacht die het me soms erg moeilijk hebben gemaakt om de motivatie en aandacht voor het project vast te houden. Nu het proefschrift na zo’n vier en half jaar voltooid is, ben ik blij dat ik het promotietraject succesvol heb weten af te ronden. Dit was uiteraard niet mogelijk geweest zonder de steun en aanmoediging van vele mensen die elk op hun eigen manier bij het project betrokken zijn geweest of belangstelling hebben getoond. Nu is het moment daar om iedereen te bedanken die me geholpen heeft om het onderzoek uit te voeren dat in dit proefschrift beschreven is. Allereerst wil ik mijn promotor Muriel Norde bedanken voor haar constructieve feedback, het lezen van de vele vorige versies van hoofdstukken, artikelen en presentaties die aan dit proefschrift voorafgaan, de mogelijkheid om mijn eigen artikelen te schrijven en te publiceren, en het vertrouwen om gezamenlijk werk te presenteren op internationale congressen. Ik heb altijd veel vrijheid in de uitvoering en richting van het project gehad, wat essentieel voor de motivatie en voortgang van het project is geweest, maar zonder onze (wekelijkse) besprekingen en het opstellen van een goede planning met concrete deadlines was het proefschrift nu waarschijnlijk nog steeds ‘bijna af’ geweest. Gaandeweg heeft het project een meer theoretische wending genomen, wat heeft geresulteerd in een ander proefschrift dan het oorspronkelijke plan, maar ik denk dat we zeker tevreden kunnen zijn met de totstandkoming van de clustermethode die hier uit voortkomt. Graag bedank ik ook mijn tweede promotor Jack Hoeksema voor hulp bij algemeen taalkundige vragen, en het becommentariëren en lezen van het manuscript in relatief korte tijd. Ook bedank ik de leden van de leescommissie, Olga Fischer, Godelieve Laureys en Jan Nuyts, elk met hun expertise op het gebied van grammaticalisatie, modaliteit en/of Scandinavisch taalkunde, voor hun bereidheid de leescommissie te vormen, het lezen van het manuscript en hun voorgenomen aanwezigheid bij de promotie. In het bijzonder dank ik Jan Nuyts voor zijn uitvoerige commentaren, vragen en suggesties die zeker hebben bijdragen aan een verbeterde eindversie van het manuscript. Een promotietraject bestaat gelukkig niet alleen uit veel lezen en schrijven op kantoor, maar ook uit het bezoeken en organiseren van congressen en workshops. De afgelopen vier jaar heb ik de mogelijkheid gehad veel te reizen en mijn onderzoek op (inter)nationale bijeenkomsten te presenteren. Ook heb ik gedeeltes van het proefschrift kunnen publiceren als artikel. Anonieme reviewers en vragenstellers uit het publiek zijn helaas niet te traceren, maar een aantal van deze onbekenden heeft zeer bruikbare commentaren, vragen en suggesties aangedragen. Het organiseren van de tweedaagse workshop Current Trends in Grammaticalization Research, oktober 2009 in Groningen, en het co-redigeren van het gelijknamige special issue van Language Sciences, was niet alleen een leerzame, maar vooral een leuke ervaring. Muriel, Alexandra, Caroline, Lily en Gijs bedankt voor de gezelligheid en goede samenwerking! Meer recentelijk was ik co-organisator van de Workshop on Pragmaticalization op New Reflections on Grammaticalisation, juli 2012 in Edinburgh. Ik dank Muriel voor de co-organisatie en hoop dat de algehele aversie tegen pragmaticalisatie na deze workshop wat is afgenomen. Verder was ik de afgelopen jaren verantwoordelijk voor de organisatie van LVLC-bijeenkomsten en de Grammaticalization Reading Group. Ik wil iedereen bedanken die voor korte of langere tijd heeft deelgenomen aan de leesgroep. Therese L- T, Alexandra, Muriel, Remco vP, Oscar, Sander, Trevor, Harrie en Mike bedankt voor het bespreken van de grammaticalisatie literatuur en jullie ideeën over verschillende vraagstukken binnen grammaticalisatie studies. Gedurende een promotietraject is het een komen en gaan van collega’s. Vanaf de start van het project heb ik verschillende kantoren, en kantoorgenoten, gehad op de tweede verdieping van het Harmoniegebouw. En nu, na zo’n tien (!) jaar van studie en onderzoek, is het voor mij tijd om de afdeling Scandinavische Talen en Culturen -en de tweede etage- te verlaten. Koffie- en theepauzes, lunch, gesprekken op de gang of kantoor, en (Scandinavisten)borrels met Oscar, Lena, Roald, Charlotte, Kirsten, Hinka, Petra, Janke, Anja, Ester, Nanna, Tette, Femke, Jelena, Stefanie, Karin H, Therese L, Therese L-T, Sebastian, Nelleke, Lieselotte, Remco vP, Remco K, waren een welkome afwisseling op de soms lange werkdagen. En stor takk til Lena, Kirsten, Charlotte og Nanna for å lese gjennom mine danske, norske og svenske eksempelsetninger. Wyke, Gorus en het secretariaat Cluster Europese talen en Regiostudies bedankt voor jullie hulp met allerlei bureaucratische, administratieve en/of praktische zaken, en het maken van een praatje in de wandelgangen. Ook mijn collega PhD studenten bij het CLCG, Nynke, Gisi, Diana, Ildikó, Hanneke, Ankelien, Martijn, Dörte, Daniël, Barbara, Jelena P, Tim vdC, Gideon, Çağrı, Sanne, Jacolien, Myrte, Veerle, Ryan, Trevor, Ruggero, Rika, Bregtje, Tim K, Radek, Aysa en Zhenya, hebben bijdragen aan een gezellige en leuke tijd, vooral door middel van niet werkgerelateerde activiteiten, zoals koffiepauzes, praatjes op de gang, kantoor of bij het koffie- of kopieerapparaat, lunch, sport (voetbal en klimmen), (verjaardags)feestjes, poolen, borrels en avonden/nachten uit in de Groninger binnenstad. Ik ben blij dat twee van mijn beste vriendinnen, Margreet en Kirsten, mijn paranimfen zijn op de grote dag. Bedankt voor jullie hulp met de voorbereidingen en het organiseren van de promotie. Margreet, bedankt voor je hulp bij het organiseren van de festiviteiten - en het nodige vooronderzoek in de Groninger horeca dat we eigenlijk al tijdens onze studententijd hebben verricht. Kirsten, bedankt voor het ontwerpen van de afbeelding op de omslag van ‘het papieren monster’ dat bij deze bestreden is. Tot slot rest mij nog mijn ouders, familie, vrienden en kennissen te bedanken voor hun belangstelling in de voortgang van het project maar vooral voor de soms nodige afleiding in de vorm van een praatje, een mailtje, sms, visite, (korte) vakantie, of een kunstzinnig, culinair of sportief uitje. Johanna, Henk, Nico, Ria en Johan, Henny, Egbert, Judith en Matthijs, Albert en Marchje, Tom en Lisanne, Jan-Albert, Reina, familie Zwart, dank jullie wel voor jullie steun, aanmoediging en interesse! Klijndijk, 20 augustus 2012 Table of contents Glossary .....................................................................................................................................