UvA-DARE (Digital Academic Repository) Hartslag van een revolutie Pers en politiek in de Bataafse Republiek (1795–1802) Jacobs, E. Publication date 2020 Document Version Other version License Other Link to publication Citation for published version (APA): Jacobs, E. (2020). Hartslag van een revolutie: Pers en politiek in de Bataafse Republiek (1795–1802). General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:04 Oct 2021 DEEL III APPENDICES EN LITERATUUR Appendix I: Citation Index · 401 Appendix I: Citation Index De citation-index en bijbehorende rangschikking van de Bataafse politieke tijd- schriften en kranten die in Appendix III in zijn geheel is afgebeeld, is gebaseerd op de onderlinge verwijzingen die werden aangetroffen in 120 kranten, politieke tijdschriften en overheidspublicaties. Hierbij zijn een aantal aanpassingen gedaan, om vertekeningen zoveel mogelijk te voorkomen. Sommige titels zijn samenge- voegd, wanneer het in feite ging om één tijdschrift of krant. Zo zijn verwijzingen naar de Nationaale courant van Lieve van Ollefen opgeteld bij diens Bataafsche courant, zijn verwijzingen naar de Oprechte en Constitutioneele Oprechte Na- tionale en Bataafsche couranten van Maria Bos opgeteld (en te vinden onder Oprechte Bataafsche Courant) en zijn de verwijzingen naar de Heer Politieke Blixem van Bernard Bosch gevoegd bij die naar de Burger Politieke Blixem, evenals de Heer Janus Januszoon bij de Janus Januszoon. De Janus Januszoon en de Burger Politieke Blixem, hoewel te beschouwen als twee edities van het- zelfde tijdschrift, zijn niet samengetrokken vanwege duidelijke inhoudelijke en stijltechnische verschillen en afwijkende looptijden. De Bataafsche volks-courant : voorheen Diemer- of Watergraafs-Meerse courant, is bij de Goudasche Courant gevoegd, de Hollandsche Historische en Leidsche Courant zijn ook als één krant beschouwd, evenals alle couranten uitgegeven door Gosse (onder de schuilnaam Kolb) in Den Haag: de Generaliteits Courant, Hof Courant, ’s-Graavenhaegsche Courant, Nieuwe Haagsche Nederlandsche Courant en de Nieuwe Generaliteits Courant staan in het schema allemaal onder Nieuwe Nederlandsche Courant. Eveneens zijn de Bataafsche Historische Courant, Dordrechtsche Historische Courant en Dordrechtsche Courant als een titel geteld. Sem, Cham en Jafet en Arke Noach’s zijn als één tijdschrift opgevat en tot slot zijn de verwijzingen naar de Voorheen Stichtsche nu Rhijnlandsche Courant van Olivier en Weygel opgeteld bij die naar de Stichtsche Courant. De verscheidene opeenvolgende uitgaven van Dagverhaal en andere overheidsuitgaven zijn ook als één tijdschrift geteld. De positie van een tijdschrift op de citation index wordt bepaald door het aantal verwijzingen in verschillende tijdschriften. Alle verwijzingen uit één tijdschrift of krant naar één ander tijdschrift tellen bij elkaar opgeteld dus één keer. Dit, omdat sommige tijdschriften veel naar elkaar verwijzen, De Weerlicht en Heraclyt en Democryt) of zeer nauw met elkaar samenhangen (Janus Januszoon en de De Burger Politieke Blixem). Het optellen van álle verwijzingen zou aldus een vertekend beeld geven, omdat één hoogoplopende 402 · Appendices polemiek tussen twee tijdschriften deze titels zou opstuwen naar de hoogste regionen van de index. Het spreekt voor zich dat advertenties niet mee zijn genomen in de citation index. Wel is onderscheid gemaakt tussen verwijzingen: er is in twee stappen weging toegepast. De eerste stap is het wegen van de verwijzer, de tweede het wegen van het geciteerde tijdschrift. De weging van het verwijzende periodiek hangt samen met de reikwijdte van dat periodiek. Als naar een politiek periodiek werd verwezen door een tijdschrift dat op het hoogste politieke toneel figureerde, getuigt dat van meer succes dan wanneer het de aandacht van een lokaal tijdschrift had getrokken. Zo zijn verwijzingen in het Dagverhaal het zwaarst meegeteld (factor 4). Ook de verwijzingen uit nationale kranten zijn zwaarder geteld (factor 3). Verwijzingen in regionale couranten en in lokale en bovenlokale handelingen van overheids- lichamen, zijn ook wat meer gewicht toegekend (factor 2). Deze handmatige weging is vervolgens samengevoegd met een soortgelijke indicering op basis van de ongewogen rangorde die softwarematig tot stand is gebracht. Daarbij zijn de hoogste vijf echelons periodieken op dezelfde wijze een extra wegingsfactor toegekend (factor 6 voor de hoogste 5 daaronder, et cetera). Deze beide cijfers samen bepalen de mate waarin een verwijzing extra moet worden geteld op basis van het verwijzende tijdschrift. Stap twee van de weging hing samen met de looptijd van het tijdschrift waarnaar werd verwezen, in combinatie met de hoeveelheid periodieken die in die periode beschikbaar was. Die twee cijfers bepalen namelijk het aantal mogelijke verwijzingen . Het aantal daadwerkelijke verwijzingen is vervolgens gedeeld door het aantal mogelijke verwijzingen. Hierdoor is bijvoorbeeld de Jonge Argus hoger in de grafiek te vinden dan louter op basis van het aantal verwijzende tijdschriften te verwachten viel, omdat het slechts korte tijd bestond en werd opgemerkt in een aantal grote kranten en tijdschriften. Voor het maken van deze grafiek is een belangrijk deel van de politieke tijd- schriften en couranten handmatig doorzocht, ondersteund door softwaregestuurd zoeken in gedigitaliseerde bestanden van de KB (te vinden op Delpher.nl). Daar- bij ben ik mij bewust geweest van de beperkingen van de tekstherkenning in deze bestanden.12 Een steekproef wees echter uit dat door gebruik van de juiste zoekstrategieën, zelden een verwijzing is overgeslagen. Wel is mogelijk dat een preciezer onderzoek kleine verschuivingen in de index oplevert, zeker gezien 12. Marieke van Delft, Van wiegendruk tot world wide web. Bijzondere collecties en de vele geschiedenissen van het gedrukte boek (Zutphen 2015) 275–314. Appendix I: Citation Index · 403 de slechte tekstherkenning in gedigitaliseerde achttiende-eeuwse periodieken. Omdat een steekproef uit 2007 en de definitieve resultaten van de index echter bijzonder weinig afweken, is de verwachting dat deze minimaal zouden zijn. De grote conclusies die in deze studie op basis van deze hiërarchie worden gedaan, zijn daarmee gerechtvaardigd. In de citation index zijn overigens zowel negatieve als positieve verwijzingen meegeteld, deze zijn niet verschillend gewogen. 404 · Appendices Appendix II: Inputwaarde tijdschriften citation index In deze tabel zijn alle tijdschriften in de citatie-index terug te vinden. Links alfabetisch, rechts gesorteerd op positie in de citation index. Het getal in de middelste kolommen is de op hele cijfers afgeronde, gewogen input degree van de tijdschriften, berekend met Pajek, software voor sociale netwerkanalyse.13 Inputwaarde tijdschriften gebruikt voor citatie-index Titel (A-Z) ↓ Titel (nieuwe) domoor 2 19 dagverhaal der handelingen van de aballino 0 17 haagse courant advocaat der nationaale vrij- 9 16 haarlemse courant heid aesopus 2 16 nationaale bataafsche courant van lieve van algemeene konst- en letterbode 0 15 nieuwe post van den neder- rhijn algemeene schuimspaan of lees- 2 15 politieke blixem gierige na- amsterdamse courant 13 14 weerlicht arke noach’s 1 13 amsterdamse courant authentique bylagen tot de ge- 3 13 leydse courant beurtenissen babbelaar 7 11 democraten bataafsche nationaale voorlich- 0 11 rotterdamse courant ter bataafsche praatvaar 2 10 dagblad van der vergadering der binnenlandsche bataafsche 5 10 dagblad van het verhandelde courant ter blaazende nieuws-post 1 9 advocaat der nationaale vrij- heid boeren-courant of weeklyksche 2 9 constitutioneele vlieg Vervolgd op volgende pagina 13. De Nooy e.a., Exploratory Social Network Analysis With Pajek. Appendix II: Inputwaarde tijdschriften citation index · 405 Tabel 9.1 – Vervolg Titel (A-Z) ↓ Titel burger politieke blixem 5 9 domkop of nationaal volks- boek cato, in de negentiende eeuw 1 9 heraclyt en democryt constitutioneele vlieg 9 9 republikeinsche courant coolcingels kroeg- en koffy- 1 8 geharnaste waarzegger praatje courant zonder voorbeeld 1 8 janus verrezen courier van bataafsch brabant 0 8 oprechte bataafsche courant dagblad van der vergadering 10 8 stichtsche courant der dagblad van het verhandelde 10 7 babbelaar ter dagverhaal der handelingen 19 7 goudasche courant van de dagverhaal der handelingen 1 7 janus januszoon vand e de vrije godsdienstvriend 1 7 republikein democraten 11 6 nationaale bataafsche donder- dagse courant diemer- of watergraafs- 2 6 nieuwe haagse nederlandse meersche courant courant domkop of nationaal volks- 9 5 binnenlandsche bataafsche boek courant domoor reviseur 2 5 burger politieke blixem dordrechtsche courant 3 5 fransche leydsche courant