MEERJARENBEGROTING 2007 -2011 NEDERLANDSE OMROEP STICHTING COLOFON Eindredactie en productie Publieke Omroep Mediabeleid, Juridische Zaken en Communicatie Finance & Control Personeel, Organistatie & Arbeidsvoorwaarden Vormgeving Studio FC Klap Druk Hoontetijl Utrecht 2 MEERJARENBEGROTING 2007-2011 PUBLIEKE OMROEP 3 INHOUD HOOFdstuk 1 – Missie P. 6 HOOFDSTUK 2 - INLEIDING P. 8 HOOFdstuk 3 – TERUGBLIK P.12 RADIO P.12 Radio 1 p.13 Radio 2 p.14 3FM p.17 Radio 4 p.20 Radio 747 p.22 Themakanalen p.24 Concertzender p.24 FunX p.24 Digitale themakanalen p.25 TELEVISIE P.26 Nederland 1 p.35 Nederland 2 p.38 Nederland 3 p.40 Z@ppelin p.43 Themakanalen p.45 INTERNET P.46 NIEUWE MEDIA P.54 TECHNOLOGIE EN DISTRIButie P.57 FINANCIEEL VERSLAG P.61 4 MEERJARENBEGROTING 2007-2011 HOOFdstuk 4 – BELEID P.66 RADIO P.66 Radio 1 p.66 Radio 2 p.68 3FM p.69 Radio 4 p.71 Radio 5 p.72 Themakanalen p.74 Concertzender p.74 FunX p.75 Digitale themakanalen p.77 TELEVISIE p.79 Profiel en uitgangspunten p.79 Beleid, doelstellingen en acties p.81 Themakanalen p.97 INTERNET P.100 CroSSMEDIAAL P.104 NIEUWE MEDIA P.109 TECHNOLOGIE EN DISTRIButie P.113 SAMENWERKING P.116 FINANCIËn P.120 HOOFDSTUK 5 - GOED BESTUUR EN INTEGRITEIT P.124 BIJLAGEn P.125 PUBLIEKE OMROEP 5 HOOFDSTUK 1 MISSIE MISSie DE PUBLIEKE OMROEP IS VAN EN VOOR IEDEREEN EN BINDT DE NEDERLANDSE SAMENLEVING MET PROGRAMMA’s DIE INFORMEREN, INSPIREREN EN AMUSEREN. Aan deze missie dragen omroepverenigingen, omroeporganisaties op religieuze en geestelijke grondslag en andere omroepinstellingen bij, ieder vanuit eigen missies. 6 MEERJARENBEGROTING 2007-2011 PUBLIEKE OMROEP 7 HOOFDSTUK 2 INLEIDING INLeidinG Ook het afgelopen jaar is niet geruisloos aan ons voorbij gegaan. Net als in voorgaande jaren stonden wij weer volop in de publieke en politieke schijnwerpers. Het was tevens een jaar waarin wij zowel een nieuwe Raad van Toezicht mochten verwelkomen, als twee nieuwe omroepen, MAX en LLiNK. En een jaar waarin wij een nauwe samenwerking zijn aangegaan met FunX om de gezamenlijke publieke doelstellingen bij het bereiken van jongeren nog beter te kunnen realiseren. 3FM is sterk terug aan het komen bij de doelgroep, ondanks de moordende concurrentie, en FunX vormt daarbij een prachtige aanvulling. Samen hebben deze twee stations een geweldig bereik, zowel in de grote steden als daarbuiten. Op al onze platforms is, ondanks de oplopende financiële druk, weer veel mooi aanbod tot stand gekomen. De kwaliteit die wij nastreven heeft zich ook het afgelopen jaar weer vertaald in een groot aantal prijzen en een hoge waardering van het publiek. Echter, in het toch al overbevolkte Nederlandse televisie- en radiolandschap diende zich in het najaar een nieuwe commerciële aanbieder aan, wat directe consequenties heeft gehad voor onze televisienetten (verminderd kijktijdaandeel, vertrekkende presentatoren en verlies van succesvolle programmaformats). Maar bovenal werden, in termen van bereik en financiën, in 2005 de noodscenario’s zichtbaar waar wij vorig jaar al voor waarschuwden. Een groot deel van 2005 en 2006 stond daarom in het teken van de voorbereiding en uitwerking van ons antwoord daarop. NIEUWE NET- EN ZENDERPROFIELEN Ruim een jaar geleden kwamen wij tot de alarmerende conclusie dat de Publieke Omroep in een negatieve spiraal terecht was gekomen van teruglopend bereik en oplopende financiële tekorten. Onze televisienetten zagen zich geconfronteerd met een almaar dalend kijktijdaandeel onder alle groepen, maar vooral onder kinderen, jongeren en de leeftijdsgroep 20-50. Het kijktijdaandeel van deze laatste groep daalde in het najaar van 2005 met 7% ten opzichte van dezelfde periode in 2004 en het aandeel van het totaal met 6%. Ook het bereik van de radiozenders liet te wensen over. Het gezamenlijke luistertijdaandeel van de publieke ra- diozenders was in de afgelopen jaren teruggevallen van 30,9% in 2001 naar 28,1% in 2005. Als gevolg van de ernstige financiële tekorten door de aan het teruglopende bereik gekoppelde teruglo- pende reclame-inkomsten - die door het Kabinet volledig op de Publieke Omroep werden verhaald - moesten zowel televisie als radio ingrijpend bezuinigen. De Staatssecretaris van OCW gaf in haar brief bij de Mediabegroting 2006 te kennen dat de Publieke Omroep zelf het tij moest keren: “Ik acht het de verant- woordelijkheid van de Raad van Bestuur om de programmering op en over de netten zodanig vorm te geven dat het bereik wordt geoptimaliseerd. Wanneer meer netoverschrijdende programmering aan een beter bereik kan bijdragen, dient dit middel te worden ingezet”. Drastische maatregelen waren onvermijdelijk. De Raad van Bestuur koos nadrukkelijk, zowel op radio als op televisie, voor beleidsrijke scenario’s, waarbij de doelen en ambities uit het Tussentijds Concessiebeleidsplan zoveel mogelijk overeind moesten blijven. Voor televisie werd het zogenaamde ‘Programmeermodel’ ontwikkeld als alternatief voor het bestaande ‘Thuisnetmodel’. De bijbehorende nieuwe profielen werden 8 MEERJARENBEGROTING 2007-2011 ingegeven door het mediagedrag van de verschillende publieksgroepen; een rechtstreeks voortvloeisel van het in het Concessiebeleidsplan vastgestelde uitgangspunt om het publiek als vertrekpunt te nemen. Met deze aanpak, die natuurlijk een grote cultuuromslag betekent voor alle betrokkenen (omroepen, programmamakers en coördinatoren), sluit de Publieke Omroep zich aan bij de werkwijze van vrijwel alle (publieke) omroepen in Europa. Het eerste deel van 2006 heeft grotendeels in het teken gestaan van de voorbereidingen om met ingang van het nieuwe seizoen 2006-2007 met de nieuwe netten en zenders te kunnen starten. Een mega-operatie die bovendien, vooral voor wat betreft de netprofielen, omgeven was door veel kritiek van de zijde van een deel van de zendgemachtigden. Desalniettemin zien wij terug op een proces waaraan door vrijwel alle omroepen tot dusverre professioneel en loyaal is meegewerkt. HERSTELBUDGET EN KWALITEITSIMPULS De genomen maatregelen kunnen echter niet voorkomen dat er grootschalig moet worden bezuinigd. Mede gezien de recente eerdere bezuinigingen (ca. e 64 mln in 2004), grijpen deze nieuwe bezuinigingen diep in onze organisatie en ons product. Veel mensen verliezen hun baan, zowel binnen de Publieke Omroep als daarbuiten in de omgeving van onafhankelijke producenten en toeleveringsbedrijven. En bovenal wordt de kwaliteit van ons aanbod zwaar getroffen. Invoering van het programmeermodel heeft bij televisie nog erger weten te voorkomen, maar kan niet verhinderen dat de bezuinigingen tot een aanzienlijke verschraling van de programmering zullen leiden. Zo neemt de hoeveelheid herhalingen sterk toe, wat vooral tot uitdrukking komt in een verlenging van de zomerprogrammering op televisie tot 17 weken (half mei tot begin september). Gedurende het jaar wordt er minder nieuw product gemaakt en is slechts beperkt budget beschikbaar voor de zo noodzakelijke vernieuwing en innovatie. Voorts is er over de hele linie gekort in budgetten, zij het dat kwetsbare program- mering als film, kunstprogramma’s, documentaires en drama zoveel mogelijk zijn ontzien. Daarbij zal het niet blijven. Voor het komende begrotingsjaar konden de tekorten nog worden beperkt door aantrekkende Ster-inkomsten als gevolg van het nieuwe programmeermodel en door een toevoeging van ca. e 29 mln uit nog resterende programmareserves en incidentele middelen. Indien er geen nieuwe middelen worden gevonden, is echter in 2008 verdergaand ingrijpen in de programma’s noodzakelijk. De grenzen van wat kwalitatief nog aanvaardbaar kan worden geacht voor een brede, onderscheidende Publieke Omroep zijn dan nagenoeg bereikt. Alhoewel de grootste klappen in 2008 gaan vallen, is de kwaliteitsaantasting in 2007 al van een zodanige omvang dat wij in onze begroting een aanvraag van € 20 mln voor programmatisch herstel hebben gedaan. Hiermee kunnen we de verschraling in de programmering niet voorkomen, maar is het wel mogelijk om op een aantal kwetsbare beleidsterreinen de schade enigszins te beperken. Wij menen dat het nu de beurt is aan het kabinet om op dit punt zijn verantwoordelijkheid te nemen. Teneinde tenminste gelijke tred te kunnen houden met andere aanbieders is het daarnaast van groot belang om een krachtige impuls te geven aan de crossmediale productontwikkeling. Ook hiervoor is een separate begrotingspost opgenomen ( e 15 mln). PUBLIEKE OMROEP 9 HOOFDSTUK 2 INLEIDING STRATEGISCHE AGENDA De Raad van Bestuur heeft voor de komende jaren een aantal strategische projecten gedefinieerd, die in een strategische agenda voor de komende jaren worden uitgewerkt. Deze agenda is o.a. gericht op de positioner- ing van de Publieke Omroep in de digitale toekomst. Een toekomst waarin de technische distributiemoge- lijkheden veelvoudig zijn, waarin het publiek versnippert over een waaier van verschillende kanalen en platforms en content steeds vaker wordt aangeboden via crossmediale concepten. Radio, televisie en internet zijn nu nog fysiek gescheiden media die via hun eigen distributiewegen content aan het publiek aanbieden. In een gedigitaliseerde omgeving vervaagt deze sterke scheiding. Dat vraagt in een aantal opzichten een verschuiving in het denken over het product dat we maken. Het betekent dat er keuzes moeten worden gemaakt, nieuwe vaardigheden van makers worden gevraagd en dat de organisatie moet worden afgestemd op de eisen die een nieuwe productiewijze stelt. Ook zal er meer oog moeten zijn voor het creëren van voldoende randvoorwaarden, zoals het verkrijgen van voldoende program- marechten om op al onze huidige en toekomstige