Człowiek - najlepsza inwestycja ZADANIE NR 1 „Identyfikacja zagrożeo społeczno-gospodarczych poprzez diagnozę wewnętrznych i zewnętrznych zjawisk wpływających na gospodarkę i rynek pracy Powiatu Bytowskiego do 2025 r.” OPRACOWANIE ZREALIZOWANE W RAMACH PROJEKTU „STRATEGIA I KWALI- FIKACJE – NASZE NARZĘDZIA NA ZMIANY W GOSPODARCE” WSPÓŁFINAN- SOWANEGO ZE ŚRODKOW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO PRIORYTETU VIII „REGIONALNE KADRY GOSPO- DARKI”, PODDZIAŁANIE 8.1.2 „WSPARCIE PROCESÓW ADAPTACYJNYCH I MODERNIZACYJNYCH W REGIONIE” PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI POWIAT BYTOWSKI Wykonawca: „EU-CONSULT” Sp. z o.o. Ul. Wały Piastowskie 1 80-855 Gdańsk Październik 2011, Gdańsk str. 2 Spis treści CZĘŚD 1 Analiza wykorzystania zasobów naturalnych powiatu bytowskiego ...................... 6 w świetle rozwoju gospodarczego ..................................................................................... 6 Położenie geograficzne i warunki klimatyczne ...................................................... 6 Podział administracyjny ......................................................................................... 8 Struktura ilościowa gruntów ................................................................................. 15 Stan wód i zanieczyszczeń ................................................................................... 24 Ochrona powietrza ................................................................................................ 33 Ochrona przed hałasem ........................................................................................ 36 Ochrona przyrody i zróżnicowania ekologicznego .............................................. 36 Inwestycje na rzecz ochrony środowiska ............................................................. 38 CZĘŚD 2 Analiza zasobów ludzkich w powiecie ................................................................. 45 Sytuacja demograficzna powiatu bytowskiego w latach 2000-2010 ................... 45 Stan ludności i dynamika przyrostu ................................................................. 45 Struktura ludności według płci oraz miejsca zamieszkania ............................. 47 Ruch naturalny ludności w powiecie bytowskim ............................................. 50 Struktura płci i wieku ludności powiatu bytowskiego w latach 2000-2010 ..... 60 Sytuacja na rynku pracy w powiecie .................................................................... 68 Zatrudnienie i jego dynamika ........................................................................... 68 Kształtowanie się bezrobocia w powiecie ........................................................ 81 Charakterystyka bezrobocia w powiecie z uwzględnieniem sytuacji w woj. pomorskim i Polsce ...................................................................................................... 86 CZĘŚD 3 Określenie infrastruktury społecznej .................................................................. 97 Opieka zdrowotna ................................................................................................. 97 str. 3 Edukacja ............................................................................................................. 104 Kultura ................................................................................................................ 120 Turystyka ............................................................................................................ 128 Sport i rekreacja .................................................................................................. 133 CZĘŚD 4 Analiza czynników makroekonomicznych na terenie ..................................... 136 powiatu bytowskiego..................................................................................................... 136 Analiza warunków prowadzenia biznesu w powiecie bytowskim ..................... 136 Analiza struktury i dynamiki zmian liczby podmiotów gospodarczych ............ 153 Struktura podmiotów gospodarczych według sekcji PKD ............................. 156 Struktura podmiotów gospodarczych według form prawnych oraz klas wielkości ......................................................................................... 159 Analiza koncentracji sektorów/branż/klastrów w powiecie ............................... 162 Koncentracja branży metalowej w powiecie bytowskim ............................... 165 Koncentracja branży narzędziowej w powiecie bytowskim .......................... 167 Koncentracja branży drzewno-meblarskiej w powiecie bytowskim .............. 169 Koncentracja branży turystycznej w powiecie bytowskim ............................ 171 Określenie aktywności gospodarczej w gminach powiatu ................................. 175 Ocena kondycji ekonomiczno-finansowej wiodących przedsiębiorstw ............. 183 Analiza bilansu ............................................................................................... 184 Analiza rachunku zysków i strat ..................................................................... 184 Analiza wskaźnikowa, analiza pionowa, analiza pozioma ............................. 185 CZĘŚD 5 Zdefiniowanie czynników mikroekonomicznych na terenie powiatu bytowskiego ...................................................................................................................................... 201 Analiza struktury przedsiębiorstw powiatu bytowskiego ................................... 201 Analiza stanu zatrudnienia i dynamiki w przedsiębiorstwach ........................... 205 str. 4 Dynamika przedsiębiorstw w powiecie bytowskim ........................................... 209 Określenie aktywności szkoleniowej przedsiębiorstw w powiecie bytowskim . 211 Określenie aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw w powiecie bytowskim . 215 CZĘŚD 6 Analizy koniunktury gospodarczej i polityki władz powiatu bytowskiego i jej wpływu na sytuację przedsiębiorstw w powiecie bytowskim .......................................... 217 Koniunktura gospodarcza ................................................................................... 217 Ocena realizowanej polityki gospodarczej powiatu władz powiatu bytowskiego w odniesieniu do sytuacji firm z regionu ........................................................................... 224 Bibliografia .................................................................................................................... 230 Spis tabel ....................................................................................................................... 233 Spis wykresów ............................................................................................................... 237 str. 5 CZĘŚD 1 Analiza wykorzystania zasobów naturalnych powiatu bytowskiego w świetle rozwoju gospodarczego Położenie geograficzne i warunki klimatyczne Powiat bytowski, zgodnie z obowiązującym podziałem administracyjnym Polski, jest jednym 16 powiatów województwa pomorskiego1, położonym w południowo-zachodniej czę- ści tego województwa. Na zachodzie graniczy z powiatem koszalińskim i szczecineckim woj. zachodniopomorskiego, od północy graniczy z powiatami słupskim i lęborskim, od wschodu z powiatami kartuskim i kościerskim, natomiast od południa z powiatami chojnickim i człu- chowskim2. Zgodnie z podziałem na regiony fizycznogeograficzne według Kondrackiego powiat jest zlokalizowany w obrębie podprowincji Pojezierzy Połudnowiobałtyckich, przede wszyst- kim Pojezierzy Południowopomorskich, zajmuje zachodnią część mezoregionu Pojezierza Bytowskiego, wschodnią część mezoregionów Wysoczyzny Polanowskiej i Pojezierza Draw- skiego oraz północną część Równiny Charzykowskiej3. Rzeźba terenu powiatu bytowskiego została ukształtowana przez utwory młodogla- cjalne, jak moreny czołowe i denne, sandry i rynny glacjalne, które nadały tutejszemu krajo- brazowi bardzo atrakcyjny charakter. Centralną i południową część powiatu zajmuje Pojezie- rze Bytowskie, które tworzy skupisko 80 jezior - największy akwen tego Pojezierza to Jezioro Bobęcińskie Wlk. Szczególnie dużo jezior w okolicach Miastka oraz Bytowa. Od strony wschodniej Pojezierze Bytowskie graniczy z Pojezierzem Kaszubskim, a od południowego wschodu z sandrową Równiną Charzykowską w dorzeczu Brdy. Między Pojezierzem Bytow- skim a Wysoczyzną Damnicką rozciąga się Wysoczyzna Polanowska, która wznosi się z po- łudniowego zachodu na północny wschód, a przecinają ją rzeki: Grabowa, Wieprza i Słupia. Wysoczyzna Polanowska charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu utworzoną w fazie pomorskiej zlodowacenia północnopolskiego. Wzgórza czołowo-morenowe, których wysoko- 1 Nie uwzględniając miast działających na prawach powiatu: Gdańsk, Gdynia, Sopot, Słupsk. 2 E. Klaman, S. Rzymkowski, J. Skupowa, J. Szukalski, Kaszuby, Leksykon geograficzny, Oficyna Czec, Gdańsk 2002; Program ochrony środowiska dla powiatu bytowskiego 2010, Zespół autorski Pomorskiego Centrum Badań i Technologii Środowiska, POMCERT, Aktualizacja 2008 r. 3 E. Klaman, S. Rzymkowski, J. Skupowa, J. Szukalski, op. cit., Program ochrony.. op. cit. str. 6 ści kształtują się pomiędzy 200 a 220 m n.p.m. - lokalnie wyżej np. Szybskie Góry (238 m n.p.m.) z najwyższą wartością Siemierzyckiej Góry (256,4 m n.p.m.) – okolice Tuchomia należą do najwyższych terenów na obszarze województwa pomorskiego, ciągnących się mniej więcej równoleżnikowym pasem – od Pojezierza Kaszubskiego po Pojezierze Bytow- skie – ku zachodowi przez gminy Parchowo, Bytów, Lipnica, Tuchomie oraz Miastko. Na tym obszarze napotyka się także najwyższe