ISSN: 2545-0107 ROK IV/Nr 1 (11)/2021 DYSKOBOL MAGAZYN MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE Urodziłem się dla piłki - Kazimierz Górski Obserwuj Sportu Muzeum OD REDAKCJI Drodzy Czytelnicy, z przyjemnością oddajemy w Wasze ręce pierwszy SPIS TREŚCI numer magazynu „Dyskobol” w roku 2021. Mam nadzieję, że będzie to rok wyjątkowy, rok w którym odbędą się tak oczekiwane przez kibiców DARY I DARCZYŃCY i miłośników sportu igrzyska olimpijskie i mistrzostwa Nowości w zbiorach . .28 Europy w piłce nożnej. Mam nadzieję, że będzie to okres pełen sukcesów polskich reprezentantów na spor- HISTORIA JEDNEGO OBIEKTU towych arenach całego świata. Pamiątka rodzinna Holoubków . .30 W tym roku będziemy uroczyście świętować set- HISTORIA NA FOTOGRAFII ną rocznicę urodzin trenera Kazimierza Górskiego. To OD REDAKCJI okazja, aby wspominać legendarnego selekcjonera. Nie To był mecz… . 9 tylko przez pryzmat ludzi z nim pracujących, ale rów- JEDNA STRONA MEDALU nież przez przypomnienie najważniejszych sukcesów trenera wszech czasów. Pierwsze polskie zimowe życzę przyjemnej lektury medale paraolimpijskie . .32 Sławomir Majcher Słowo o Janie Kowalczyku . .26 dyrektor Muzeum NASZE RECENZJE Był sobie piłkarz . .34 Lewy gola i Mecz o wszystko . .34 NIEZWYKŁE ŻYCIORYSY Piłka była dla niego wszystkim . 10 Stworzony do piłki . 14 OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE 01-531 Warszawa, ul. Wybrzeże Gdyńskie 4 Zaczęło się w Lozannie . 6 Centrum Olimpijskie www.muzeumsportu.waw.pl „Orły Górskiego” pod lupą . 12 [email protected] Futbolowa „setka” Kazimierza Górskiego 16 Dyrektor: Sławomir Majcher PODRÓŻE BLISKIE I DALEKIE Numery telefonów Sekretariat 22 56 03 780 Jego Szczęśliwe miejsca . .22 Dział Muzealiów 22 56 03 783 Dział Naukowy 22 56 03 730 SPORTY ZNANE I NIEZNANE Archiwum Fotograficzne 22 56 03 782 Biblioteka 22 56 03 790 Zimowa turystyka w Tatrach . .36 Dział Edukacji i Promocji 22 56 03 786 Ekstremalne sporty zimowe . .35 Muzeum jest instytucją finansowaną ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego TEMAT NA CZASIE Organizator Muzeum Partner Muzeum Kolekcjonerskie banknoty już 2 marca! . 21 65 lat w służbie sportu i kultury! . .42 WYDARZYŁO SIĘ… Kolej na relaks . .4 Redaktor naczelny: Kamil Siemiradzki Od Tokio do… Tokio . .4 Redaktor prowadzący: Jacek Wiśniewski 70 lat Polskiego Związku Motorowego . .4 Korekta: Katarzyna Męzik Projekt graficzny i skład: Maciej Przybyszewski Wspomnienie Ryszarda Szurkowskiego . .4 Zespół redakcyjny: Piotr Banasiak, Marzena Jaworska, Aleksandra Liberacka, Dagmara Krawczyńska, Marta Marek, Konrad Moniewski, Medal Igrzysk Europejskich w Muzeum . .4 Elżbieta Ocipińska, Paweł Oprządek, Michał Puszkarski, Tomasz Skoczek, Magdalena Walczyk-Brzezińska, Piotr Walewski Ferie Online w Muzeum . .4 Fotografie ze zbiorów Archiwum Fotograficznego MSiT i autorów Z MODĄ PRZEZ WIEKI Nakład: 500 egz. Redakcja zastrzega sobie możliwość skracania, adiustacji tekstów Paryski szyk na lodowisku . .25 oraz zmiany ich tytułów. Za wypowiedzi publikowane na łamach „Dyskobola” redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Materiał chroniony prawem autorskim – wszelkie prawa zastrzeżone. Muzealna Kartka z Kalendarza . .24 Dalsze rozpowszechnianie tylko za zgodą wydawcy. Sportowa Kartka z Kalendarza . .24 email: [email protected] Egzemplarz bezpłatny Zimowy quiz sportowy . 40 Pytania do… . .43 Kolej na relaks Od Tokio do… Tokio 25 listopada w Święto Katarzyny Alek- We wtorek, 8 grudnia 2020 roku, w Mu- sandryjskiej – patronki kolejarzy Muzeum zeum otwarto wystawę czasową „Od Tokio zorganizowało wystawę czasową „Kolej na do… Tokio . Siatkarska droga na Olimp” . relaks . Sport i turystyka w życiu kolejarzy” . Ukazano na niej historię występów pol- To próba zaprezentowania bogatego skich siatkarek i siatkarzy na najbardziej dziedzictwa środowiska kolejarskiego w ob- prestiżowej imprezie sportowej świata, szarze kultury fizycznej, turystyki i sportu jaką są igrzyska olimpijskie . Zaprezento- wyczynowego . wano unikatowe dokumenty, proporczyki, Na ekspozycji znalazły się unikatowe do- a także galowe stroje i koszulki meczowe . kumenty, fotografie, pamiątkowe puchary Zwiedzający mogli zapoznać się ze i medale . Przypomniano historię gwiazd wspomnieniami nagranymi przez bohate- sportu kolejowego: m in. Jerzego Szcza- rów igrzysk: kapitana mistrzów olimpijskich kiela, Krystynę Chmarzyńską, czy Jerzego z Montrealu (1976) Edwarda Skorka, a także Wojnara . innych członków „złotej” drużyny, w tym To- masza Wójtowicza i Ryszarda Boska . WYDARZYŁO SIĘ… WYDARZYŁO 70 lat Polskiego Związku Wspomnienie Ryszarda Motorowego Szurkowskiego Muzeum wraz z Polskim Związkiem Mo- Muzeum przygotowało wystawę upa- torowym przygotowało wyjątkową transmi- miętniającą jednego z najwybitniejszych sję online podsumowującą jubileusz 70-lecia kolarzy na świecie Ryszarda Szurkow- PZM . W spotkaniu udział wzięli prezes Pol- skiego . Na ekspozycji zaprezentowano skiego Związku Motorowego Michał Sikora rower, na którym Mistrz wygrywał Wy- i redaktor albumu prezentującego barwną ścig Pokoju, koszulki z mistrzostw świa- historię PZM Stanisław Brzósko . ta i igrzysk olimpijskich, a także medale, Największym zainteresowaniem wśród akredytacje i identyfikatory zawodnicze internautów cieszyła się rozmowa z gościem zgromadzone w czasie startów na całym specjalnym spotkania Kajetanem Kajetano- świecie . Dodatkowo Muzeum zorganizo- wiczem, trzykrotnym rajdowym mistrzem wało specjalny program transmitowany Europy . w internecie, podczas którego Ryszarda Szurkowskiego wspominali jego przyja- ciele, m in. Czesław Lang, Grzegorz Wajs, Lechosław Michalak . 4 Wystawy czasowe: • Kolej na relaks . Sport i turystyka w życiu kolejarzy (listopad 2020 - styczeń 2021 ) • Od Tokio do… Tokio . Siatkarska droga na Olimp (od października 2020) • Polski Konkurs Fotografii Sportowej . Medal Igrzysk Europejskich Wystawa pokonkursowa (od grudnia 2020) w Muzeum Podczas programu #SportyZnaneiNie- znane, w którym rozmawialiśmy o boksie Muzeum Sportu Online: gościliśmy Karolinę Koszewską-Łukasik . Polska pięściarka przekazała do zbio- #SportyZnaneiNieznane rów Muzeum złoty medal wywalczony na Igrzyskach Europejskich w Mińsku w 2019 09 11. .2020 Łucznictwo roku oraz trzy medale z bokserskich mi- 16 11. .2020 Wioślarstwo strzostw Europy kobiet . 23 11. .2020 F1 H O Zawodniczka opowiedziała w progra- 2 nie o swoich przygotowaniach do Igrzysk 30 11. .2020 Rajdy samochodowe Olimpijskich w Tokio . 03 12. .2020 AMP futbol 04 12. .2020 Kajakarstwo 07 12. .2020 Triathlon 14 12. .2020 Jeździectwo 21 12. .2020 Łyżwiarstwo figurowe, Rolkarstwo 25 12. .2020 Pięciobój nowoczesny (wydanie świąteczne) 28 12. .2020 Curling 11 .01 .2021 Droga do Tokio 25 .01 .2021 Lacrosse 01 .02 .2021 Sztuka cyrkowa 03 .02 .2021 Short track 08 .02 .2021 Taekwondo Ferie Online w Muzeum 11 02 . 2021. Boks Muzeum przygotowało bogatą ofertę atrakcji online skierowaną do dzieci i mło- Salon Książki Sportowej dzieży . Przez dwa tygodnie wszyscy zain- 25 11. .2020 „Pięści Anioła – Walka o złoto teresowani mogli uczestniczyć w Muzeal- nej Grze Miejskiej Online, podczas której Zbigniewa Pietrzykowskiego” rozwiązywali zagadki sportowe, nagrywali 02 12. .2020 „Prześcignąć swój czas” filmiki i robili zdjęcia jak kibicują polskim 09 12. .2020 „Herosi . 20 historii sportowcom . Podczas programu na żywo, 13 stycz- o polskich olimpijczykach” nia, rozmawialiśmy o sportach zimowych 27 .01 .2020 „Kopalnia . Sztuka futbolu” z wybitnymi sportowcami i dziennikarza- 07 .02 .2020 „Sporty walki” mi . Wśród gości byli m .in . Luiza Złotkowska, srebrna i brązowa medalistka igrzysk olim- 10 .02 .2020 „Gdy milkną oklaski” pijskich w łyżwiarstwie szybkim; Leszek Ci- chy, polski himalaista, pierwszy zdobywca Mount Everest zimą . 5 Jacek Wiśniewski ZACZĘŁO SIĘ W LOZANNIE W tym roku uroczyście obchodzimy stulecie urodzin Kazimierz Górskiego. Ale to nie jedyna okrągła rocznica związana z trenerem stulecia. Dokładnie pięćdziesiąt lat temu zadebiutował on w roli selekcjonera pierwszej reprezentacji Polski. Pierwszy mój kontakt z kadrą min.) oraz Marian Kozerski (3. min.). którzy kilka dni wcześniej wrócili miał miejsce na zgrupowaniu w Wi- Więc to napastnik „Stali” Rzeszów – do kraju. Miał on pokazać, czy Po- śle. Muszę się od razu przyznać, że pokonując bramkarza rywali przed lacy mogą liczyć na sukces, grając opuszczałem Warszawę z ogrom- 180 sekundą gry – został pierwszym w „eksperymentalnym składzie”. ną tremą, chociaż starałem się ją „nieoficjalnym” strzelcem bramki dla Zwycięstwo 3:0 nie napawało trene- skrzętnie ukryć przed najbliższymi drużyny Górskiego. ra Górskiego zbytnim optymizmem: – wspominał po latach początki Kolejny mecz, z NK Rijeka, ro- Na zakończenie jugosłowiańskiego pracy z pierwszą reprezentacją Ka- zegrano już bez piłkarzy „Górnika”, zgrupowania przedstawiłem plan zimierz Górski. Marian Kozerski był pierwszy Po tygodniowym pobycie w Wi- śle, na początku lutego 1971 roku kadra wyjechała do ówczesnej Ju- gosławii, gdzie przez dwa tygodnie przygotowywała się do trudnego se- zonu. Piłkarzy czekały mecze elimi- nacyjne do mistrzostw Europy oraz igrzysk olimpijskich. W tym samym czasie w Jugosła- wii przebywały na obozach przygo- towawczych dwa nasze najlepsze wówczas zespoły – „Górnik” Zabrze i „Legia” Warszawa – szykujące się OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA OCALIĆ do meczów w europejskich pucha- rach. Poszedłem w paru drobnych sprawach na ustępstwa, pozosta- wiając między innymi warszawskich i zabrskich kadrowiczów przy swoich klubach – pisał Kazimierz Górski. Dlatego przygotowania kadry odby- wały się w trzech oddzielnych gru- pach: